«Η μεσαιωνική σλαβική λογοτεχνία είναι το παλαιότερο στοιχείο πολιτισμού των Μακεδόνων» (!!!)
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Κύριλλος και Μεθόδιος. Απόδοση του Βούλγαρου ζωγράφου Zahari Zograf (1810-1853).Πάλι μπερδευόμαστε με τους γείτονές μας. Πως να αντιμετωπίσεις κάποιον όταν αλλάζει συνεχώς μορφή; Να ακούσεις τις πομφόλυγες των ‘εθνικιστών’ πολιτικών που φωνάζουν πίσω από τη θύρα του υπερατλαντικού συμμάχου ή να προσγειωθείς και πραγματικά να επιζητάς να πληροφορηθείς για το σλαβικό πολιτισμό τους από ανθρώπους που πιστεύουν στην πραγματική ιστορία τους;
Σε ομιλία έκθεσης βιβλίου που έγινε στο Λονδίνο- πριν αρκετό καιρό, καί είναι καλό να το μαθαίνουμε- με πρωτοβουλία του βρετανικού εκδοτικού οίκου Foyle, όπου προσκλήθηκε ο εκδοτικός οίκος των Σκοπίων Ταμπερνάκουλ (Табернакул), η καθηγήτρια της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας και παιδικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κυρίλλου και Μεθοδίου των Σκοπίων Jadranka Vladova , είπε μεστά και με λίγα λόγια την αλήθεια. Μια αλήθεια που πηγάζει μακριά από την κούφια πολιτική και τον παραπλανητικό (πολιτικό) αλυτρωτισμό των νοτιοσλάβων.
« Η μεσαιωνική σλαβική λογοτεχνία είναι το παλαιότερο πολιτιστικό στοιχείο των Μακεδόνων και είναι η πηγή της λογοτεχνίας όλων των Σλάβων.»
Η σύγχυση, βέβαια, που δημιουργείται με το πιο πάνω αναφερόμενο κομμάτι είναι μεγάλη. Τι είναι οι Μακεδόνες, τι είναι οι Σλάβοι; Τι σχέση έχουν οι Μακεδόνες που δεν γνώρισαν ποτέ στην ιστορία τους, τους σλαβικούς λαούς; Θα ήταν πιο ορθό να έλεγε των Σλάβων της Μακεδονίας.
Αλλά η σκοπιανή καθηγήτρια προχωρά ακόμη πιο πολύ:
«Οι Σλάβοι κατοίκησαν στα εδάφη που κατοικούνται σήμερα από το σλαβικό πληθυσμό που βιώνει στα κυρίαρχα κράτη τους. (σ.σ. ήρθαν δηλαδή από τις στέπες του βορρά). Οι παλαιοί Σλάβοι μοιράστηκαν μια κοινή γλώσσα, που ονομάζεται παλιά σλαβική. Το αλφάβητο Glagolitic (σ.σ. ή αλλιώς Glagolitsa) που δημιουργήθηκε από τον Άγιο Κύριλλο ήταν ζωτικής σημασίας και σπουδαιότητας στον πολιτισμό των Σλάβων και ενός σημαντικού παράγοντα για την ενοποίησή τους μετά από την αποδημία τους από τη παλιά πατρίδα τους (σ.σ. ρωσικές στέπες).
Στη συνέχει η καθηγήτρια εκθειάζει την ιστορική πρωτοβουλία του πρίγκηπα της Μοράβιας Rostislav που απευθύνθηκε, τον 9ο αιώνα, στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης ζητώντας τον εκχριστιανισμό των Σλάβων από τον φόβο της αφομοίωσής τους από τους Γερμανούς ή το φόβο της λατινοποίησής τους από τις αποικίες των κρατών της εποχής.
(Ζητώντας συγχρόνως μια γραφή που να μην μοιάζει με τη λατινική ή τη γοτθική. Το πατριαρχείο έστειλε τότε από τη Θεσσαλονίκη τον Κύριλλο και το Μεθόδιο, που δημιούργησαν το πρώτο σλαβικό αλφάβητο, το λεγόμενο κυριλλικό, που ήταν παραπλήσιο του ελληνικού).
Συνεχίζει η λογοτέχνις: «Η εργασία των αδελφών Κυρίλλου και Μεθοδίου είναι εξαιρετικής σπουδαιότητας για τους Σλάβους και τον πολιτισμό τους. Δημιούργησαν σλαβικά χειρόγραφα προκειμένου να γράψουν (να μεταφράσουν) τα πρώτα σλαβικά βιβλία.»
Η σκοπιανή καθηγήτρια της Λογοτεχνίας, γνώστης της πραγματικής ιστορίας της πατρίδας της και πέρα από τις εθνο-πατριωτικές φούσκες των ανόητων, ξεκαθαρίζει το τοπίο της υπόστασης του λαού της μακριά από Αλεξάνδρους και Αριστοτέληδες. Είναι ρεαλιστική, επηρεασμένη φυσικά από το πνεύμα της εποχής περί ‘μακεδονισμού’ αλλά αληθινή και εκπνέει σεβασμό για τις απόψεις της.
Φώτο:η καθηγήτρια της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας και παιδικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κυρίλλου και Μεθοδίου των Σκοπίων Jadranka Vladova
«Ο Μεθόδιος έδωσε σε πλήρη μετάφραση τη Βίβλο. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εργασία στον τομέα των μεταφράσεων δεδομένου ότι είναι η πρώτη μετάφραση του βιβλικού χειρογράφου σε σλαβική γλώσσα. Είναι μάλιστα η τέταρτη μεταξύ των ευρωπαϊκών βιβλικών κειμένων μετά από τις ελληνικές, λατινικές και γοτθικές μεταφράσεις.»
Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε μοναστήρια της περιοχής της Νοτιοσλαβίας που διατήρησαν χειρόγραφα και διαιώνισαν τη σλαβική γλώσσα μέσα στην Οθωμανική κυριαρχία.
«Αυτά τα λογοτεχνικά κέντρα ήταν το μόνο φωτεινό φως στη μεσαιωνική ζωή των Σλάβων εκείνης της περιοχής. Κράτησαν το σλαβικό πνεύμα ζωντανό».
Εκθειάζοντας τους μοναχούς που διατήρησαν τη σλαβική παράδοση θα αναφέρει:
«Εξ αιτίας αυτών των ατόμων και της εργασίας τους, η ροή του δημιουργικού λογοτεχνικού έργου της Μακεδονίας παρέμεινε συνεχής – από τον Κύριλλο και Μεθόδιο μέχρι σήμερα».
Έτσι παρέμεινε ζωντανή η σλαβική παράδοση των ...Μακεδόνων.
Και είναι σα να λέμε θέλω ένα καυτό ...παγωτό. Ο νοών νοήτω! Ναι μεν, αλλά...
Σημείωση: η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου των Σκοπίων Jadranka Vladova γεννήθηκε το 1956 και πέθανε το 2004 (σε ηλικία 48 ετών).