Δύο χιλιάδες τριάντα έξι απόγονοι των προσφύγων της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας έλαβαν έγγραφο από την Βουλγαρική Κεντρική Υπηρεσία Κρατικών Αρχείων, για διεκδίκηση των εγκαταλειμμένων προγονικών τους εστιών και περιουσιών που εγκατέλειψαν στα εδάφη από τα οποία εκδιώχθηκαν το 1913.
Το έγγραφο υπογράφεται από τον υπουργό Μποτζιντάρ Ντιμιτρόφ, στην δικαιοδοσία του οποίου βρίσκεται το αρχείο.
Με βάση τα έγγραφα αυτά οι Βούλγαροι της ανατολικής Θράκης αξιώνουν αποζημίωση από την Τουρκία.
Το 2009 η διεύθυνση Κεντρικών Κρατικών Αρχείων έκανε έρευνα σε 3447 περιπτώσεις.
220 δεν είχαν επικυρωμένα αντίγραφα των εγγράφων τους σχετικά με τις ιδιοκτησίες που εγκατέλειψαν και για τις 921 αιτήσεις δεν βρέθηκαν στοιχεία.
Για τη συλλογή των πληροφοριών που είναι απαραίτητες για την δημιουργία αρχείου έχουν χρησιμοποιηθεί κάρτες νοικοκυριών, κατάλογοι και δηλώσεις κινητής και ακίνητης περιουσίας. Παρουσιάζονται όμως δυσκολίες γιατί πολλά περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται σε οθωμανικά αρχεία, τα οποία προς το παρόν δεν είναι προσβάσιμα.
Η τακτική που ακολουθείται είναι η εξής: ανά δύο ενδιαφερόμενους προσλαβάνεται δικηγόρος ο οποίος διεκδικεί τα δικαιώματα τους ή ζητούν την υποστήριξη του βουλγαρικού κράτους, όπως δήλωσε ο αρμόδιος Βούλγαρος Υπουργός.
Η Βουλγαρία θα συγκεντρώσει όλα τα έγγραφα και θα ζητήσει πλήρη αποζημίωση από την Τουρκία. Τα χρήματα τελικά θα κατανεμηθούν σύμφωνα με την εκτίμηση του ακινήτου.
Όπως αναφέρεται οι συνολικοί πρόσφυγες που κατάγονταν από την Ανατολική Θράκη ήταν περίπου 250.000 χιλιάδες και οι απόγονοί τους σήμερα φθάνουν τις 800.000.
Σύμφωνα με ανεπίσημους υπολογισμούς η Τουρκία θα χρειαστεί να πληρώσει περίπου δέκα δις δολάρια, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποζημίωση, ωστόσο πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία συντονισμού μεταξύ της Τουρκίας και της Βουλγαρίας.
Από το 2009 οι δύο χώρες έχουν συστήσει για το σκοπό αυτόν διυπουργική επιτροπή.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η αποζημίωση των Βουλγάρων της Ανατολικής Θράκης, είναι μια από τις προϋποθέσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η επιτυχία αυτή επετεύχθη με την κοινή προσπάθεια των τριών βούλγαρων βουλευτών κατά την προηγούμενη θητεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου των Ευγένι Κιρίλοφ, Μαρούσια Λιουβτσεβα και του Νικολάι Μλαντένοφ (σημερινός υπουργός άμυνας).
Η διεκδίκηση αυτή έγινε βάσει της συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ της Βουλγαρίας και της Τουρκίας το 1925 αλλά δεν εκπληρώθηκε ποτέ, ούτε έπαυσε να ισχύει.
Μάλιστα εντάχθηκε ως προϋπόθεση στην έκθεση του 2008 για την πρόοδο της Τουρκίας στην πορεία της προς την ΕΕ, η οποία καλεί την Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς την Βουλγαρία.
Σύμφωνα με τον βούλγαρο υπουργό Ντιμιτρόφ οι απόγονοι των βούλγαρων θρακών πρέπει να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους μέχρι τα μέσα του 2010.