-Άρθρο του ιστοχώρου ‘ euractiv’ –
Ιούνιος 16, 2010
Σύμφωνα με δημοσιεύματα η ‘Μακεδονία’, είναι κοντά στην εξεύρεση μιας φόρμουλας για την εκτόνωση της μακροχρόνιας διαφοράς για το όνομά της με την Ελλάδα, η οποία έχει εμποδίσει την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία στην έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών της με την ΕΕ και στην ένταξή της στη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη» θα μπορούσε να είναι η πανάκεια για την επίλυση της μακροχρόνιας διαμάχης, όπως αναφέρθηκε στον ελληνικό Τύπο. Η ονομασία αυτή ανταποκρίνεται στην απαίτηση της Αθήνας, ότι η Μακεδονία, η οποία συνορεύει με μια ελληνική περιοχή με το ίδιο όνομα, θα πρέπει να υιοθετήσει όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό (βλ. ‘ιστορικό’).
«Βαρδάρης» μπορεί να ακούγεται περίεργα σε κάποιον που είναι ξένος από την περιοχή. Στην πραγματικότητα, η Μακεδονία, είναι μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή που εκτείνεται σε τρεις χώρες, που για δεκαετίες ονομάζονταν ως Μακεδονία του Πιρίν στη Βουλγαρία, Μακεδονία του Αιγαίου στην Ελλάδα και Μακεδονία του Βαρδάρη για το μέρος που αντιστοιχεί στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία.
«Βαρδάρης» είναι το όνομα του μεγαλύτερου ποταμού στη σημερινή ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’, με μια λεκάνη απορροής του να καλύπτει τα δύο τρίτα της χώρας. Είναι επίσης το όνομα μιας ποδοσφαιρικής ομάδας και ενός δημοφιλούς τραγουδιού «Εϊ Βαρδάρε».
Ωστόσο, μένει να δούμε αν τα Σκόπια θα συμφωνήσουν να χρησιμοποιούν το νέο όνομα ως «erga omnes», ως όνομα προς όλους.
Μέχρι τώρα, τα Σκόπια επέμεναν ότι το όνομα Μακεδονία θα μπορούσε να διατηρηθεί για ‘εσωτερική χρήση’ και ότι οι χώρες που τα έχουν αναγνωρίσει με το συνταγματικό τους όνομα να συνεχίσουν να το χρησιμοποιούν.
Παραμένει, επίσης, ασαφές κατά πόσο οι πολίτες αυτής της χώρας, θα μπορούν να συνεχίσουν να αναφέρονται ως «Μακεδόνες» ή «Μακεδόνες του Βαρδάρη». Η «διπλή χρήση» θα βοηθούσε τα Σκόπια να αποφύγουν να τροποποιήσουν το Σύνταγμά τους και την αλλαγή όλων των εθνικών εγγράφων τους, συμπεριλαμβανομένων και των διαβατηρίων.
Η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει τα ‘μακεδονικά’ διαβατήρια και μέχρι πρόσφατα προχωρούσε σε χορηγήσεις θεωρήσεων για τους υπηκόους των Σκοπίων σε ξεχωριστό φύλλο χαρτιού.
Η Δυτική πίεση έχει ήδη εξαναγκάσει τη «Μακεδονία» να προβεί σε αλλαγές στο Σύνταγμα της μια φορά, πριν από την εθνοτική σύγκρουση του 2001 και την υπογραφή της λεγόμενης «Συμφωνίας Πλαισίου της Οχρίδας». Ακόμη και πριν από αυτό, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η «Μακεδονία» αναγκάστηκε να αφαιρέσει τον ήλιο της Βεργίνας από τη σημαία της και να διαγράψει τους τις αλυτρωτικές ρήτρες της από το ιδρυτικό σύνταγμά της.
Η ενδεχόμενη αλλαγή του Συντάγματος είναι πιθανόν να αποφασιστεί με δημοψήφισμα. Ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρουέφσκι είναι αντίθετος με τις αλλαγές αυτές και είναι πιθανόν να ηγηθεί μιας εκστρατείας για να τις απορρίψει.
Επιλογή μεταξύ δύο κακών
«Ο Γκρουέφσκι οφείλει να επιλέξει μεταξύ δύο κακών» αναφέρει ο τίτλος του άρθρου που δημοσιεύει η καθημερινή ‘Νόβα Μακεδονία». Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές τα Σκόπια βρίσκονται αντιμέτωπα με την επιλογή μεταξύ της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας του Βαρδάρη» (Vardarska Republika Makedonija) και τη Δημοκρατία της Μακεδονίας (Βαρδάρη). Και οι δύο επιλογές είναι δύσκολο να τις καταπιούν οι «μακεδόνες» διπλωμάτες, οι οποίοι, ωστόσο, εκφράζουν μια ελαφρά προτίμηση για την δεύτερη επιλογή.
Όπως δημοσιεύει η καθημερινή ελληνική εφημερίδα « Καθημερινή» οι δυτικοί διπλωμάτες ισχυρίζονται ότι έχει σημειωθεί αισθητή πρόοδος στις διαπραγματεύσεις καθώς ο Έλληνας πρωθυπουργός αποφάσισε να διοργανώσει διαπροσωπικές συνομιλίες με τα Σκόπια, με τον ομόλογό του, Νίκολα Γκρουέφσκι- αποφεύγοντας τις συνομιλίες σε χαμηλότερο διπλωματικό επίπεδο.
Ο Γκρουέφσκι και Παπανδρέου έχουν διεξαγάγει χωριστές συνεδριάσεις από τον περασμένο Νοέμβριο για να αναζητήσουν διέξοδο στο αδιέξοδο (EurActiv 25/11/09).
Τα Ηνωμένα Έθνη με τον ειδικό διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς, αμερικανό διπλωμάτη, δεν είχε one-on- one συνομιλίες με αμφότερες τις πλευρές από το περασμένο Φεβρουάριο, αλλά το γραφείο του επιμένει στη δέσμευση εξεύρεσης λύσης.
Ο πρέσβης Νίμιτς βρίσκεται σε συχνή επαφή με τις δύο πλευρές, χωρίς να προβαίνει σε απαντήσεις σε ερωτήσεις που του τίθενται, όπως ανέφερε σε γραπτή δήλωσή του ο Αναπληρωτής Εκπρόσωπος του ΟΗΕ Άρης Γαϊτάνης την περασμένη εβδομάδα.
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος