Στην περιοχή της Πελαγονίας, στη νοτιοδυτική επαρχία των Σκοπίων, βρέθηκαν 30 τάφοι λαξεμένοι σε βράχο που χρονολογούνται από τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ.
Οι τάφοι παρουσιάζουν ιδιόμορφη δομή αφού διαθέτουν χώρο υποδοχής, κύρια αίθουσα, το δωμάτιο του νεκρού, όπου υπήρχε βαθούλωμα στο βράχο, σαν σαρκοφάγος, όπου οι νεκροί είχαν αποτεφρωθεί.
Οι τάφοι αυτοί είναι γνωστοί ως μακεδονικοί, όπου θάβονταν άτομα της αριστοκρατίας και παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά με άλλους που έχουν βρεθεί στην περιοχή. Δίδουν, συνάμα, το πολιτιστικό επίπεδο της εποχής κατά την οποία είχαν δημιουργηθεί.
«Μερικοί καταστράφηκαν από τη διάβρωση, ορισμένοι είναι πιο συμπαγείς αλλά γεμάτοι και φραγμένοι με σκουπίδια, εντελώς παραμελημένοι. Όλα αφήνονται στην τύχη τους, χωρίς καμία προστασία» θα δηλώσει ο Τρέντσο Ντιμιτριόσκι, δημοσιολόγος και δημοσιογράφος, και θα συμπλώσει ότι παρόλη την κατάστασή τους είναι ελκυστικοί για έρευνα από αρχαιολόγους.
Ερευνώντας κατά τα 15 τελευταία χρόνια, ο Ντιμιτριόσκι, ανακάλυψε τέσσερις τάφους στο παλιό ορυχείο του Κουκούλ, πάνω από την τεχνητή λίμνη, που είναι γνωστοί με την ονομασία ‘Τρύπα της Αρκούδας’. Σημαντικές όμως ζημιές έχουν γίνει από τις παράνομες εκσκαφές.
Επιπρόσθετα ο ανώτερος επιμελητής και αρχαιολόγος του μουσείου του Πρίλαπου, Ντούσκο Τεμελκόσκι, θα επισημάνει ότι οι τάφοι υπέστησαν σοβαρές ζημιές από βαριά μηχανήματα που έκαναν εκσκαφές στην περιοχή του χωριού Γκόμο Σέλο.
Ο αρχαιολόγος, τόνισε ακόμη, ότι το μουσείο ετοιμάζει μια μελέτη την οποία θα υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού των Σκοπίων, προκειμένου να κινηθεί διαδικασία προστασίας των αρχαίων τάφων.
Όπως σημειώνει το σκοπιανό δημοσίευμα, αρχαίοι τάφοι υπάρχουν στην περιοχή του Άνω Χωριού στην περιοχή Dupjachani Zlatovrv, κοντά στον αρχαίο οικισμό «Κολομπαίς». Εντοπίστηκαν ακόμη τρεις τάφοι στην περιοχή του Ντίμπεκ και αλλού.
«Αριστοκρατικοί τάφοι, αλλά με διαφορετική όμως δομή και, ίσως για άλλη χρήση κατά την αρχαιότητα, εντοπίστηκαν από αρχαιολόγους στο νότιο τμήμα της Μακεδονίας, της Θράκης και της νότιας Ελλάδας».
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος