Σεπτέμβριος 28, 2010.
(Утрински весник- WAZ Media -ZELJKO PANTELIC)
« Είναι τα προβλήματα στην περιοχή του Σαντζάκ εκτός ελέγχου, όπως το θέμα του Κοσσόβου πριν από μια δεκαετία που ανάγκασε την διεθνή κοινότητα να εμπλακεί»;
Δεν το πιστεύει αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Το ερώτημα ‘Σαντζάκ’ δεν υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση;»
«Κανείς δεν έχει υποβάλλει ερώτημα, γι’ αυτό, στο Συμβούλιο της ΕΕ, ως ένα μεγάλο πρόβλημα;»
«Δεν θα υπάρξει διεθνοποίηση του Σαντζάκ;»
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση πάντως δεν θα στείλει διεθνείς παρατηρητές για το τμήμα αυτό της Σερβίας – φυσικά περιμένει το Βελιγράδι να συνεχίσει τις προσπάθειες για την επίτευξη των προτύπων της ΕΕ για την προστασία των μειονοτήτων και τα ανθρώπινα δικαιώματα»
Τα παραπάνω είναι οι δηλώσεις διπλωματών και υπαλλήλων της ΕΕ, σχετικά με το λεγόμενο ‘ζήτημα Σαντζάκ’ μετά την απόφαση του Βοσνιακού Εθνικού Συμβουλίου (ΒΕΣ), που ελέγχεται από τον πρώτο Μουφτή Μουαμέρ Ζουκόρλικ, που ζήτησε να αποσταλούν παρατηρητές της ΕΕ στο Σαντζάκ.
Το ΒΕΣ απέστειλε πρόσφατα επιστολή προς την επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Καθρίν Άστον, όπου της γνωστοποιήθηκαν ‘οι συχνές περιπτώσεις διακρίσεων και η παραβίαση των δικαιωμάτων για θρησκευτικούς και εθνοτικούς λόγους στην περιοχή»
«Για να έχουμε εικόνα για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στο Σαντζάκ, το Βοσνιακό Εθνικό Συμβούλιο ζητά από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποστείλει διεθνείς παρατηρητές, η παρουσία των οποίων θα ηρεμήσει σημαντικά την ένταση και συγχρόνως να λάβει πληροφορίες, ώστε να επιτευχθεί η έναρξη ενός διαλόγου», πρόσθεσε ο απεσταλμένος.
Ποιο είναι το Σαντζάκ
Η περιοχή του Σαντζάκ διαιρείται μεταξύ της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Το σερβικό τμήμα, που είναι γνωστό ως περιοχή Raska στα σερβικά, βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας και είναι εγκλωβισμένο μεταξύ Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, Μαυροβουνίου και Κοσσυφοπεδίου.
Η περιοχή έχει λιγότερους από 250.000 κατοίκους. Η πλειοψηφία είναι μουσουλμάνοι Σλάβοι, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται Βόσνιοι, το όνομα ελήφθη από τους μουσουλμάνους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στη διάρκεια των πολέμων στη Βοσνίας τη δεκαετία 1990.
Οι Βόσνιοι στη Σερβία κατανέμονται σε τρεις συναγωνιζόμενες ομάδες. Δύο ηγέτες Βόσνιοι, από τις δύο ομάδες, ο Ρασίμ Λιάγιτς και ο Σουλεϊμάν Ουγλιάνιν είναι υπουργοί της σερβικής κυβέρνησης. Ένας άλλος σημαντικός αριθμός μουσουλμάνων ελέγχεται από τον Μουφτή Μουαμέρ Ζουκόρλικ, θρησκευτικού ηγέτη της ισλαμικής κοινότητας της Σερβίας. Ο πολιτικός σχηματισμός του «Βόσνια Πολιτιστική Κοινότητα» κέρδισε 17 από τις 35 έδρες του ΒΕΣ στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους.
Η αντιπαλότητα μεταξύ των τριών ηγετών κλιμακώνεται συχνά σε ανοιχτό μίσος και συμβάλλει στην αποσταθεροποίηση της περιοχής του Σαντζάκ, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με τη φτώχια την ανεργία και το οργανωμένο έγκλημα, στο εν λόγω τμήμα της Σερβίας.
Δεν υπάρχουν ομοιότητες ή συνδέσεις μεταξύ της περίπτωσης του Σαντζάκ και της κρίσης του Κοσσυφοπεδίου, πέρα από τα σύνορα.
Η τρέχουσα κατάσταση είναι περισσότερο ένα προϊόν της διαφοράς μεταξύ των βοσνιακών ηγετών (Λιάγιτς, Ουγλιάνιν και Ζουκόρλικ) από ό, τι το αποτέλεσμα διακρίσεων από το Βελιγράδι.
Τα περισσότερα από τα επεισόδια στο Σαντζάκ προκαλούνται από τους υποστηρικτές ενός από τους τρεις ηγέτες, οι οποίο χρησιμοποιούν όλα τα μέσα – μερικές φορές και παράνομα- για να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά των Βοσνίων της Σερβίας.
Οι διπλωμάτες της ΕΕ στις Βρυξέλλες και στο Βελιγράδι είναι καλά πληροφορημένοι για την κατάσταση.
Στην αποχαιρετιστήρια συνέντευξή του με τους Σέρβους δημοσιογράφους, ο πρέσβης της Γαλλίας στο Βελιγράδι, Ζαν Φρανσουά Τεράλ, είπε ο ίδιος και οι συνάδελφοί του έχουν δει τι συμβαίνει στο Σαντζάκ, αλλά δεν ανησυχούν.
«Μερικοί πιστεύουν ότι μετά το Κοσσυφοπέδιο, η επόμενη ανοικτή ερώτηση για τη Σερβία είναι το Σαντζάκ. Λοιπόν, αυτό δεν θα συμβεί και δεν είναι μόνον η θέση της Γαλλίας , αλλά και των άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βλέπουμε την κατάσταση στο Σαντζάκ, ως ένα τοπικό ζήτημα» δήλωσε ο πρέσβης Τεράλ.
Διπλωμάτες της ΕΕ προσθέτουν ότι ο κίνδυνος της ερώτησης για διεθνοποίηση του Σαντζάκ έχει μειωθεί περαιτέρω, ιδιαίτερα, μετά τη στροφή του Βελιγραδίου στην πολιτική έναντι του Κοσσυφοπεδίου.
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος