Ο μεγάλος γερμανός παιδαγωγός, Oshlis, τον συνδέει με τον Regina von Prim και τους χαρακτηρίζει δύο ευρωπαίους διπλωμάτες.
«Είμαι υπερήφανος που αναφέρεται στη γερμανική ιστορία και σε άμεση επαφή του Αγίου Ναούμ και του Γερμανού Ρεγγίνα Φον Πριμ. Ο τελευταίος ήταν ένας Γερμανός ηγούμενος μονής στα βουνά της δυτικής Γερμανίας και στη συνέχει περί το έτος 893 έκανε χρέη γερμανού απεσταλμένου και ήρθε σε επαφή με την πρώην αυτοκρατορία του βασιλιά Συμεών και πιθανώς σε επαφή με τον Ναούμ, εξηγεί ο Oshlis.
Ο Άγιος Ναούμ ήταν επιστήμονας, συγγραφέας, δάσκαλος και ένας από τους ιδρυτές της σλαβικής παιδείας και της εκπαίδευσης, τα έργα του μάλιστα ανήκουν σε όλον τον σλαβικό και χριστιανικό πολιτισμό ( στο κείμενο: ‘на целокупната словенска и христијанска цивилизација’ – στο σύνολο του σλαβικού και χριστιανικού πολιτισμού).
«Είναι σημαντικό για τη σλαβική παράδοση και το σύγχρονο πολιτισμό να εμπεριέχει ένα τέτοιο πνευματικό έργο που προέρχεται από τις πηγές της Αχρίδας και να εξαπλώνεται λατρευτικά από το χώρο της Μακεδονίας» δηλώνει ο Ίλια Βέλεφ, του Ινστιτούτου Λογοτεχνίας της σημερινής Βαρντάρσκας.
Επιστήμονες από τη Βαρντάρσκα και από όλο τον κόσμο, πρόσφατα, στην Αχρίδα, σε Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με την ευκαιρία των 1100 ετών από το θάνατο του Αγίου Ναούμ της Αχρίδας, προσπάθησαν να απαντήσουν σε πολλά θέματα που σχετίζονται με τη λατρεία και τον πολιτισμό του Θαυματουργού Σλάβου ( ‘на словенскиот чудотворец’, στο πρωτότυπο κείμενο – δηλαδή, στον θαυματουργό Σλάβο).
(σ.σ. Στο κείμενο χρησιμοποιούμε την ονομασία ‘Βαρντάρσκα’, περιοχή του Βαρδαρίου, δηλαδή, η γενικότερη περιοχή από όπου εκπηγάζει ο Βαρδάρης ή Αξιός ποταμός, ως ορθότερη γεωγραφική ονομασία της ευρύτερης περιοχής από τον όρο ‘πΓΔΜ’)
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος