Άρθρο του Elton Metaj – εφημ. «gazeta-shqip»
Είχαμε γαλουχηθεί επί πολλά χρόνια, να ακούμε και να γράφουμε για την Ελλάδα, για πράξεις εκκαθάρισης των παράνομων μεταναστών και ήταν, πραγματικά, παράξενο που χιλιάδες συμπατριώτες μας, χωρίς πλήρη έγγραφα, είχαν παραμείνει και μετακινούνταν ελεύθερα από τις δύο πλευρές των συνόρων. Ήταν, πραγματικά, δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Αθήνα έκανε ένα τέτοιο βήμα, στη στιγμή που τα Τίρανα διακατέχονταν έντονα από ένα ανθελληνικό πνεύμα.
Διαβάζοντας τα αρχεία των ημερήσιων εφημερίδων, για το καλοκαίρι του 2002, βλέπω ότι μια γυναίκα Αλβανή είχε πεθάνει περιμένοντας στην τεράστια ουρά που είχε δημιουργηθεί στο συνοριακό σημείο διέλευσης της Κακαβιάς. Είχα παρασυρθεί αρκετές φορές, κι εγώ, από έναν φυσικό θυμό των Αλβανών, για το νότιο γείτονά μας, για πολλά θλιβερά περιστατικά που έγιναν στις δύο χώρες.
Διαβάζω, ακόμη, στις εφημερίδες της εποχής που αναφέρονται λεπτομερώς στην ελληνική υπουργική εγκύκλιο που έδινε στους Αλβανούς την ευκαιρία να περάσουν τα σύνορα της ζώνης Σένγκεν.
Πάνω από 600 χιλιάδες Αλβανοί, κάτι λιγότερο από τον συνολικό πληθυσμό του Μαυροβουνίου, πέρασαν τα σύνορα της Ελλάδας και οπωσδήποτε βελτίωσαν τα πράγματα στην ένταση που υπήρχε μεταξύ Τιράνων και Αθήνας.
Η τότε ελληνική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής το Σημίτη, με σαφή πολιτική βούληση είχε εκδώσει ψήφισμα που επιδόθηκε στον αλβανό πρέσβη στην Αθήνα, Bashkim Zeneli, για την απόφαση αυτή.
Παρότι πλησίαζε η 15η Δεκεμβρίου 2002, που ήταν η πρώτη μέρα της ελεύθερης κυκλοφορίας των μεταναστών, η Αλβανία και η Ελλάδα παρουσίαζαν νέα ένταση στις σχέσεις τους.
Στην ουσία υπάρχει και σήμερα μια σιωπηρή ‘μονομαχία’ μεταξύ των Τιράνων και της Αθήνας.
Σήμερα, οι εντάσεις αυτές, βασίζονται κυρίως σε ορισμένα θέματα τα οποία θα αναφέρουμε πιο κάτω.
Πρώτον.
Η πολυσυζητημένη Συμφωνία των Χωρικών Υδάτων παραμένει το πιο καυτό θέμα μέχρι στιγμής, η οποία δημιουργεί προβλήματα μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Η συμφωνία που υπογράφηκε δύο μήνες πριν από τις ελληνικές κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2009, ακυρώθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας και η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θέλει αλλαγές στο κείμενο που υπεγράφη από τον Λουλζίμ Μπάσα και την Ντόρα Μπακογιάννη, με την ευλογία των πρωθυπουργών Σαλί Μπερίσα και Καραμανλή. Ο δρόμος ελιγμών φαίνεται στενός, στην εκ νέου διαμόρφωση της συμφωνίας, για την οποία έχει ανοιχθεί ένας δημόσιος διάλογος που έχει δημιουργήσει ένα ανθελληνικό κλίμα.
Δεύτερον.
Η περίπτωση της Μπομποστίτσας (Boboshticës), και ο τρόπος αντιμετώπισής της έδωσαν την ευκαιρία ώστε να καλλιεργηθούν αισθήματα ανθελληνικά.
Παραβιάσεις τάφων, το κάψιμο των στεφανιών, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις, ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η ΟΜΟΝΟΙΑ ή οι προκαταλήψεις των ηγετών του κόμματος HURP, έθεσαν την Αλβανία έναντι της Ελλάδας.
Η κοινή γνώμη και τα μέσα ενημέρωσης δείχνουν να απαιτούν μια πιο άμεση παρέμβαση του αλβανικού κράτους, αλλά τα γεγονότα της δολοφονίας ενός νέου στη Χιμάρα και το μπλοκάρισμα του δρόμου της Χιμάρας, πριν από λίγους μήνες, την κάνουν να είναι διστακτική.
Τρίτον.
Οι δημόσιες επιθέσεις κατά του Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου Γιαννουλάτου, αποτελούν ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για την Ελλάδα.
Τα μηνύματα που έρχονται από τις αντιπαραθέσεις, δηλώνουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να υπερασπίζεται μόνη της, τη διαμάχη ενός ιστορικού και του Γιαννουλάτου.
Η θετική ή αρνητική εικόνα που διαμορφώνεται για τον έλληνα Αρχιεπίσκοπο είναι σημαντική και σίγουρα απαιτεί μια μεγαλύτερη ανάλυση κατά πόσο μπορεί να θεωρηθεί περιστασιακή.
Τέταρτον.
Η συνεχής αντιπαράθεση και διαμάχη του Κόμματος Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ( της ελληνικής μειονότητας), με το κόμμα της Δικαιοσύνης και Ενότητας (των αλβανοτσάμηδων), αποτελούν ένα άλλο σημείο ανησυχίας.
Οι πολιτικοί σχηματισμοί του Βαγγέλη Ντούλε και του Ίντριζι και η αντιπαράθεση μεταξύ τους δημιουργούν έναν δύσκολο κόμπο ώστε να λυθεί στα πλαίσια των δύο χωρών, αφού αναφέρεται στο ζήτημα των τσάμηδων.
Και είναι ένα ζήτημα που καλύπτεται από τα κοινοβουλευτικά κόμματα, αλλά εύκολα αντιμετωπίζεται ως ένα ανθελληνικό θέμα.
Έτσι:
Με αυτόν τον τρόπο η Αλβανία και η Ελλάδα έχουν επιφορτισθεί με θέματα που πρέπει να επιλυθούν. Και η επίλυση αυτή δεν είναι κατ’ ανάγκη μέσω μιας σύγκρουσης, αφού και οι δύο χώρες κάθονται στο τραπέζι της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ωστόσο, ο εθνικιστικός φόρτος δεν βοηθά, και δεν αναφερόμαστε μόνον στη Συμφωνία για τα χωρικά ύδατα, αλλά στην επικοινωνία που πρέπει να επιδιωχθεί μεταξύ δύο γειτονικών χωρών που ο προορισμός τους είναι να βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη.
Από την άλλη πλευρά, η αλβανική διπλωματία έχει μετακινηθεί χωρίς μεγάλη σαφήνεια στα θέματα τα οποία αμφισβητούνται από την Ελλάδα.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Χάρτζι, σε συνέντευξή του προς την εφημερίδα "Shqip", αναφέρθηκε σε ειρηνικές διαπραγματεύσεις χαμηλών τόνων, για τη συμφωνία των χωρικών υδάτων, αναγνωρίζοντας ότι δεν διαχειριστήκαμε καλά την υπόθεση αυτή με την Αθήνα.
Πέρα από την ήσυχη διπλωματία, είναι η στιγμή να δοκιμαστούν οι αντοχές των επιχειρημάτων μας.
Όπως τότε το 2002, με πολιτική απόφαση, δόθηκε η «πρώτη ελεύθερη κυκλοφορία» σε Αλβανούς σε χώρα ‘Σέγκεν’, έτσι και τώρα θα μπορούσε να γίνει.
Το παρελθόν μας διδάσκει ότι με πολιτική βούληση μπορεί να επιτευχθεί μια καλύτερη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών.
Από το άρθρο του Elton Metaj: Shqipëria dhe fryma antigreke
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος