Μάιος 19, 2011.
Αφιέρωμα στο έργο της κυβέρνησης της πΓΔΜ, της αναμόρφωσης της πλατείας των Σκοπίων, φιλοξενεί η εφημερίδα Wall Street Journal, το οποίο υπογράφει ο δημοσιογράφος Γουίλιαμ Μπόστον.
Μερικά ενδεικτικά στοιχεία του δημοσιεύματος θα παρουσιάσουμε για να πάρουμε τη ‘γεύση’ της παρουσίασης αυτής.
Το έργο της εθνικής υπερηφάνειας
« Ενώ η οικονομική ύφεση έχει επιβραδύνει τη νέα ανάπτυξη σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, στα Σκόπια, την πρωτεύουσα της βαλκανικής πΓΔΜ, ένα νέο μεγαλόπνοο σχέδιο εκτυλίσσεται στις όχθες του Βαρδάρη ποταμού.
Το σχέδιο ονομάζεται «Σκόπια 2014» και πρόκειται για ένα σχεδιασμό αστικής ανανέωσης που σκοπεύει στην αποκατάσταση των κτιρίων της πόλης και την ενίσχυση της εθνικής υπερηφάνειας της χώρας.
Όταν το σχέδιο ανακοινώθηκε πριν από λίγα χρόνια, υπήρχε κάποιος σκεπτικισμός ως προς το πόσο αυτό θα μπορούσε να εφαρμοστεί πέρα από το σχεδιασμό. Σε αυτόν συμμετείχαν περισσότερα από 40 κτίρια, μνημεία και δημόσιοι χώροι.
Σε μια χώρα με πληθυσμό δύο εκατομμυρίων περίπου, άρχισε μια διαμάχη κατά πόσο η κυβέρνηση θα μπορούσε να ξοδέψει τόσα πολλά χρήματα σε ορισμένα συμβολικά έργα.
Το ‘λίφτινγκ’ με τους κορινθιακούς κίονες
Σήμερα τα νέα γλυπτά λιοντάρια σε κλασικό στιλ κοσμούν μια γέφυρα πάνω από τον Βαρδάρη στα Σκόπια, στο κέντρο της πόλης. Ένα μνημειώδες μουσείο βρίσκεται υπό κατασκευή στις όχθες του ποταμού με κορινθιακούς κίονες που φθάνουν μέχρι την οροφή.
Σε εξέλιξη βρίσκεται η αψίδα του θριάμβου και άλλα μνημεία καθώς και δημόσια κτίρια.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα Σκόπια κάνουν ένα ‘λίφτινγκ’.
Η πόλη φέρει ακόμη τα σημάδια από έναν καταστροφικό σεισμό του 1963 που κατέστρεψε το 80% της πόλης, σκοτώνοντας περισσότερους από 1.000 ανθρώπους και αφήνοντας πάνω από 200.000 άστεγους.
Η νέα εθνική συνείδηση
Αλλά το έργο είναι κάτι περισσότερο από ανανέωση της πόλης.
«Αυτό το έργο είναι περισσότερο σχετικό με τη δημιουργία της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας», θα πει ο Xavier Pinchart, γενικός διευθυντής του Internationa Forton, θυγατρική της ιδιοκτησίας συμβούλων Cushman & Wakefield.
…και η διαμάχη
Από εδώ αρχίζει η διαμάχη. Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και του Ψυχρού Πολέμου, η πΓΔΜ έχει κλειδωθεί σε μια διαμάχη με την γειτονική Ελλάδα για το όνομά της.
Υπάρχει ένα μέρος της Ελλάδας που ονομάζεται Μακεδονία και η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει ο λαός της πΓΔΜ να πάρει αυτό το όνομα.
Κάθε επισκέπτης στα Σκόπια, μια πόλη των 500.000 κατοίκων που κάποτε ανήκε στην Γιουγκοσλαβία, αισθάνεται αυτήν την πολιτιστική διελκυστίνδα
του πολέμου για το όνομα της χώρας.
Οι Σλάβοι και οι Αλβανοί
Εκτός από τη διαμάχη για το όνομα, η πΓΔΜ αγωνίζεται και με μια εσωτερική πολιτιστική σύγκρουση. Αν ρίχναμε μια ματιά στα Σκόπια την περασμένη δεκαετία θα βρίσκαμε τη χώρα στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των Ορθοδόξων Σλάβων και των Μουσουλμάνων Αλβανών.
Όπως η πλειοψηφία της Ορθόδοξης κοινότητας χτίζει εκκλησίες και υποστηρίζει την ταυτότητά της, τόσο οι Αλβανοί είναι απασχολημένοι με την κατασκευή νέων τεμένων.
Οι μιναρέδες ο ελληνικός πολιτισμός και ο Αλέξανδρος
Όταν κανείς έρχεται από αεροδρόμιο προς την πόλη των Σκοπίων περνάει από μια καταπράσινη πλαγιά όπου βρίσκονται χωριά με μιναρέδες και τζαμιά πάνω από τις στέγες των σπιτιών.
Αλλά συγχρόνως η προσπάθεια που γίνεται για να αναδιατυπωθεί η χώρα ως το λίκνο του ελληνικού πολιτισμού έχει το αντίκτυπό της.
Το μειλίχιο διεθνές αεροδρόμιο των Σκοπίων είναι πλέον το Αεροδρόμιο Μέγας Αλέξανδρος. Το μόλις τεσσάρων αστέρων ξενοδοχείο της πόλης ονομάζεται «Παλάτι του Αλεξάνδρου». Οι αρχαιολόγοι σκάπτουν βαθιά τα θεμέλια της πόλης για να βρουν αποδεικτικά στοιχεία ότι ο Αλέξανδρος ήταν Σλάβος.
Το έργο «Σκόπια 2014» είναι το μεγαλόπνοο σχέδιο της γενικής πολιτικής οικοδόμησης του έθνους σε αυτήν τη χώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό, το πνευματικό τέκνο του λαϊκιστή πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφκσι, ο οποίος προετοιμάζεται για την επανεκλογή του τον Ιούνιο.
--