Απρίλιος 12,
2020. 17:30
Deutsche Welle- Βόννη.
Ο κορωνοϊός ήδη
επισκιάζει το 2020. Εν μέσω της πλημμύρας των δημοσιευμάτων από τις επιπτώσεις του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό, παρέμεινε στη σκιά το γεγονός ότι 21 χώρες της ΕΕ, μαζί με τη Μεγάλη
Βρετανία και η Νορβηγία, ξεκίνησαν μια νέα συνεργασία σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών.
Στα τέλη
Φεβρουαρίου, 23 ευρωπαϊκές χώρες δημιούργησαν μια νέα συνεργασία σε θέματα
πληροφοριών: το Κολέγιο Πληροφοριών της Ευρώπης-Intelligence College of Europe
(ICE).
Αλλά τι
κάνει αυτή η νέα πλατφόρμα και ποιες άλλες ευρωπαϊκές συνεργασίες μυστικών υπηρεσιών
εμπεριέχονται σε αυτήν;
Η γαλλική πρωτοβουλία
Το ICE είναι
αποτέλεσμα μιας πρωτοβουλίας του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Σε ομιλία του
στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι τον Σεπτέμβριο του 2017,
Ο δηλωμένος
στόχος του ήταν να κάνει τους Ευρωπαίους στον τομέα των πληροφοριών πιο
ανεξάρτητους από τις πληροφορίες και την τεχνογνωσία των μεγάλων δυνάμεων ΗΠΑ,
Κίνας ή Ρωσίας.
Το ICE ιδρύθηκε
επίσημα στο Παρίσι τον Μάιο του 2019.
Παρόλο που κλήθηκαν να συμμετάσχουν
όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, μόνο 21 χώρες της ΕΕ συν τη Νορβηγία και τη Μεγάλη
Βρετανία υπέγραψαν την επιστολή προθέσεων για συμμετοχή στο ICE στις 26
Φεβρουαρίου 2020 στο Ζάγκρεμπ.
Η Βουλγαρία, η
Σλοβακία, η Πολωνία, το Λουξεμβούργο και η Ελλάδα δεν περιλαμβάνονται προς το
παρόν.
Μετά από
ανεπιβεβαίωτες αναφορές, αυτές οι έξι χώρες της ΕΕ, όπως η Ελβετία, πρέπει να
αναλάβουν ευέλικτο καθεστώς εταίρων με την πάροδο του χρόνου. Δεν είναι
σαφές τι σημαίνει αυτό.
Ασάφειες: "Ανταλλαγές πληροφοριών και όχι κατασκοπεία"
Πολλά
ερωτηματικά παραμένουν μετά την επίσημη ίδρυση του ICE.
Η
επιστολή προθέσεως καθιστά σαφέστερη τι δεν πρέπει να είναι το ICE από ό, τι
πραγματικά είναι:
Το Κολέγιο
Πληροφοριών της Ευρώπης δεν θα καταστεί πλατφόρμα για την ανταλλαγή
μυστικών πληροφοριών ή για το σχεδιασμό επιχειρήσεων μυστικών υπηρεσιών.
Επίσης, δεν
έχει νομική μορφή και δεν έχει σταθερή θέση, αλλά θα έχει ένα διοικητικό
συμβούλιο και ένα εποπτικό συμβούλιο. Όλα τα αποτελέσματα, τα προϊόντα, οι
δηλώσεις ή οι δημοσιεύσεις που θα παράγει η ICE δεν θα πρέπει να είναι
δεσμευτικά.
Μέχρι
στιγμής, πράγματι, όλο αυτό είναι τόσο ασαφές...
Αντ 'αυτού, το
ICE έχει σχεδιαστεί ως μια χαλαρή πλατφόρμα όπου θα συζητούν τρεις φορές το χρόνο διάφορες χώρες
μέλη με τη μορφή διασκέψεων και σεμιναρίων.
Υπάλληλοι
μυστικής υπηρεσίας, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, πολιτικοί, εμπειρογνώμονες και επιστήμονες
πρόκειται να έρθουν μαζί.
Οι
συναντήσεις και τα σεμινάρια αποσκοπούν στην προώθηση του διαλόγου
της κοινότητας πληροφοριών με τους υπεύθυνους για τη λήψη
αποφάσεων και στους εμπειρογνώμονες και στην προώθηση μιας ανταλλαγής πληροφοριών.
Ο Πρόεδρος
Macron προέτρεψε ρητά την ανάπτυξη μιας κοινής «στρατηγικής νοοτροπίας
πληροφοριών».
Το Κλαμπ της Βέρνης και το ζήτημα του δημοκρατικού ελέγχου
Το ICE δεν
είναι η μόνη ευρωπαϊκή πλατφόρμα πληροφοριών.
Η
αποκαλούμενη λέσχη ‘Berner’ ( ή Κλαμπ της Βέρνης) ιδρύθηκε το 1969 και
προοριζόταν να αποτελέσει μια χαλαρή πλατφόρμα ανταλλαγής για τους επικεφαλής
των ευρωπαϊκών υπηρεσιών πληροφοριών.
Ωστόσο,
τον Μάρτιο του 2020, οι Αυστριακοί και Ελβετοί δημοσιογράφοι αποκάλυψαν ότι Κλαμπ
της Βέρνης λειτουργεί πολύ πέρα από αυτό.
Η λέσχη
προφανώς διατηρεί τις δικές της βάσεις δεδομένων και συστήματα πληροφοριών στα
οποία αποθηκεύονται προσωπικές πληροφορίες.
Το 2019, μια
ειδικά συναρμολογημένη ομάδα ασφαλείας από τη λέσχη επισκέφθηκε την αυστριακή
υπηρεσία πληροφοριών και διενήργησε έλεγχο ασφαλείας στις εγκαταστάσεις
τους.
Το σκάνδαλο που
ακολούθησε δεν ήταν μόνο ότι οι ίδιοι οι Βιεννέζοι δεν πληρούσαν τις ελάχιστες
απαιτήσεις ασφάλειας και εμπιστευτικότητας. Αντίθετα, υπήρξε οργή για το
γεγονός ότι η λέσχη της Βέρνης είχε τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει τέτοιους
ελέγχους.
Επειδή η
λέσχη έχει - όπως και το νέο Κολλέγιο Πληροφοριών της Ευρώπης - ούτε
νομική μορφή, ούτε νομική βάση και ως υπερεθνική πλατφόρμα εκτός ΕΕ δεν
υπόκειται σε κανένα δημοκρατικό έλεγχο.
Αυτό σήμαινε
ότι δεν είχε καμία επίσημη εξουσία, εγκαταστάσεις και πληροφορίες για να
ελέγξει μια αυστριακή αρχή.
Παρόμοια
προβλήματα ισχύουν και για τις βάσεις δεδομένων της Βέρνης για την καταπολέμηση
της τρομοκρατίας, οι οποίες βρίσκονται τουλάχιστον μερικώς στην ολλανδική
μυστική υπηρεσία στη Χάγη.
Οι
πληροφορίες που αποθηκεύτηκαν εκεί, είχαν επίσης ωφεληθεί (παρέλαβαν στοιχεία) οι
μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α. και του Ισραήλ, οι οποίες επανειλημμένα
παρακολούθησαν τις συναντήσεις των ομάδων ως «παρατηρητές».
Οι συνεργαζόμενες υπηρεσίες αυξάνονται
Στην
πραγματικότητα, υπάρχουν επίσης επίσημες μορφές συνεργασίας στον τομέα της
πληροφόρησης στην ΕΕ.
Εκτός από την Europol,
το Κέντρο Ανάλυσης Πληροφοριών INCTEN ανήκει επίσης από το 2003 στην
ΕΕ και υποβάλλει εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης.
Σε αντίθεση με
τα δημοσιεύματα, το INCTEN δεν είναι «μυστική υπηρεσία της ΕΕ».
Αντίθετα, τα
κράτη μέλη της ΕΕ αποστέλλουν αξιωματικούς συνδέσμους στο INCTEN στις
Βρυξέλλες.
Εκεί, οι
πληροφορίες που συλλέγονται από τις μυστικές υπηρεσίες των κρατών μελών
μοιράζονται, αναλύονται και διαβιβάζονται στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Δεδομένου
ότι η ίδια η INCTEN δεν συλλέγει πληροφορίες χρησιμοποιώντας μεθόδους
πληροφοριών, είναι περισσότερο ένα κέντρο ανάλυσης από μια υπηρεσία πληροφοριών.
Από τη στιγμή όμως
που η Ευρωπαϊκή Ένωση, αφήνει τα θέματα πολιτικής ασφάλειας να τα διαχειρίζονται κατά βούληση τα κράτη
μέλη, η τακτική «Μυστική Υπηρεσία της ΕΕ» θα παραμείνει εκ των πραγμάτων σε υποδεέστερη
κατάσταση.
Εκτός της ΕΕ,
οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών ανταλλάσσουν πληροφορίες στο πλαίσιο του
ΝΑΤΟ.
Οι
αγγλοσαξονικές χώρες ΗΠΑ, Καναδάς, Μεγάλη Βρετανία, Αυστραλία και η Νέα
Ζηλανδία συνεργάζονται επίσης για την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών στο
δίκτυο "UKUSA" («πέντε χώρες πέντε μάτια»), το οποίο ιδρύθηκε το
1946.
Πως θα λειτουργήσει το Κολλέγιο Πληροφοριών της Ευρώπης;
Το μέλλον
πρέπει να δείξει πώς θα λειτουργήσει το νέο Κολλέγιο
Πληροφοριών της Ευρώπης εντός του πλήθους των υφιστάμενων συνεργασιών σε
θέματα μυστικών υπηρεσιών.
Το ICE ενδέχεται
να πάσχει από ζητήματα ασφάλειας μεταξύ μυστικών υπηρεσιών:
Πόση εμπιστοσύνη τα μέλη έχουν στην
πραγματικότητα ο ένας στον άλλο;
Τι μπορούν να
προσφέρουν τα μικρά μέλη στα μεγάλα για να διατηρήσουν τη συνεργασία σε υψηλό
επίπεδο;
Και ποιος
ελέγχει και νομιμοποιεί αυτή τη νέα πλατφόρμα;
Οι τελευταίες
αποκαλύψεις σχετικά με το «Κλαμπ της Βέρνης» υπογραμμίζουν την επικαιρότητα και
τη σημαντικότητα αυτών των ερωτήσεων. Τα συμμετέχοντα κράτη και οι
μυστικές υπηρεσίες τους παραμένουν σιωπηλοί.
--
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- http://www.echedoros-a.gr