Σεπτέμβριος 23, 2020. 19:45
Ο πιθανός πλούτος στην
περιοχή της ανατολικής Μεσογείου προκάλεσε μια υποκείμενη ένταση ιστορικών,
εθνικών και γεωπολιτικών διαστάσεων, οδηγώντας σε συζήτηση για την πιθανότητα
στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο γειτόνων, της Τουρκίας και της Ελλάδας,
γράφει τούρκικο δημοσίευμα στην αραβική.
Ακόμα κι αν οι
πιθανότητές για σύγκρουση είναι αδύναμες, η απλή υπόθεση στρατιωτικής
αντιπαράθεσης μεταξύ δύο μελών του ΝΑΤΟ και δύο συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών
της Αμερικής, που προοιωνίζουν αποτυχία
για ενότητα στη συμμαχία, για συνοχή και ισχύ, εγείρουν ερωτήματα.
Σχετικά με την αμερικανική θέση στην κρίση
Ωστόσο, δεδομένης
της θέσης της αμερικανικής κυβέρνησης για την κρίση και των δηλώσεών της
σχετικά με αυτήν μέχρι τώρα, μπορεί να ειπωθεί γενικά ότι απουσιάζει από την περιοχή.
Αυτό είναι επακόλουθο
της ανυπαρξίας συζήτησης για αμερικανική διαμεσολάβηση μεταξύ των δύο συμμάχων της
και η απουσία της παρακολούθησης της έντασης στην ατζέντα της αμερικανικής
εξωτερικής πολιτικής.
Δεν υπάρχει σαφής προτεραιότητα – η ρωσική επιρροή
Η Ουάσινγκτον ήταν
πρόθυμη στην αρχή της κρίσης να παραμείνει ουδέτερη και να το απέδειξε αυτό
συμμετέχοντας με το ναυτικό της σε
στρατιωτικές ασκήσεις και με τα δύο μέρη.
Και οι δηλώσεις της,
δεν είχε προκατάληψη σε καμία από τις δύο χώρες, παρά την έμφαση που έδωσε στην
ανάγκη επίλυσης του προβλήματος μέσω του διαλόγου και της διπλωματίας. Αυτό,
δείχνει την ουδέτερη εικόνα της Ουάσινγκτον.
Στις αρχές
Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο αποφάσισε να σταματήσει
το επιβληθέν από το 1987 εμπάργκο όπλων στην ελληνική Κύπρο για τη στήριξη της
σταθερότητας και των προσπαθειών μιας ειρηνικής λύσης στο νησί της Κύπρου.
Η Ουάσιγκτον
αρνήθηκε να συνδέσει την απόφαση με την κρίση της Ανατολικής Μεσογείου,
δηλώνοντας ότι στοχεύει να περιορίσει τη ρωσική επιρροή στο νησί της Κύπρου,
επιπλέον της ισχυρίστηκε ότι η απόφαση είναι προσωρινή και υπό όρους και δεν
περιλαμβάνει επικίνδυνα θανατηφόρα όπλα.
Ωστόσο, η τουρκική
αντίδραση ήταν έντονη, καθώς είδε στην απόφαση μια απόκλιση από την πολιτική
των Ηνωμένων Πολιτειών που ενθάρρυνε για μια λύση στην Κύπρο.
Σιωπηρά, η Κυπριακή
Δημοκρατία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αστάθεια στην περιοχή, με την απειλή να καταφύγει η κατεχόμενη Κύπρος σε παρόμοια
μέτρα.
Κατά την επίσκεψη
του Πομπέο στην Κυπριακή Δημοκρατία πριν από δύο ημέρες, οι δηλώσεις έδειξαν
την ανησυχία της χώρας του για τις κινήσεις της Τουρκίας στην ανατολική
Μεσόγειο, τις οποίες περιέγραψε ως «κινήσεις που προκαλούν ένταση», που
σημαίνει ότι θεωρεί την Άγκυρα έμμεσα υπεύθυνη για την ένταση.
Απάντηση προς τη Ρωσία
Για άλλη μια φορά, η αμερικανική επίσκεψη,
έγινε καταφανές ότι ήταν απάντηση προς τη Ρωσία, ειδικά στην Κύπρο, αφού ήρθε
λίγες μέρες μετά την επίσκεψη του Σεργκέι
Λαβρόφ.
Ωστόσο το Κυπριακό
δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ένταση της Τουρκίας με την Ελλάδα, καθώς
είναι μια από τις μεγαλύτερες διαφωνίες μεταξύ τους.
Επιπλέον, η Κυπριακή
Δημοκρατία, είναι ο κύριος πυλώνας της
διαφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα. Ως εκ τούτου, η Άγκυρα ενοχλήθηκε από
την αμερικανική παρέμβαση και την υπογραφή μνημονίου.
Το τελευταίο είναι
ένα μνημόνιο συνεννόησης για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού κέντρου που
ονομάζεται «Κυπριακό Κέντρο για την ξηρά, τη θάλασσα και την ασφάλεια των λιμένων»,
ο εκπρόσωπος του Τουρκικού Υπουργείου
Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι δήλωσε ότι το μνημόνιο δείχνει την αμερικανική προκατάληψη προς τους Ελληνοκύπριους,
καλώντας τον «να επιστρέψει στην ουδέτερη πολιτική που παραδοσιακά ακολουθούσε στο
νησί της Κύπρου, και να συμβάλλει στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.
Παρατηρητές
πιστεύουν ότι η αρνητική θέση των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με την κρίση της
Ανατολικής Μεσογείου (ο Πομπέο, για παράδειγμα, δεν ανακοίνωσε την ετοιμότητα
της χώρας του να μεσολαβήσει), που προκαλείται από τις επερχόμενες προεδρικές
εκλογές που συνήθως δεσμεύουν τη Διοίκηση στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής.
Ωστόσο, επιβεβαιώνονται ορισμένα στοιχεία, ότι
δεν βρίσκει σημαντικό το θέμα, ενώ πασκίζει αδιάκοπα για «ειρηνευτικές συμφωνίες»
μεταξύ των σιωνιστικής οντότητας και ορισμένων αραβικών χωρών, καθώς και
προσπάθειες για συμφωνία μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, ακόμη και
τον ανταγωνισμό με τη Ρωσία στην Κύπρο, είναι ενδείξεις ότι υπάρχουν άλλοι
λόγοι.
Διαφαίνεται ότι η
θέση των ΗΠΑ καθοδηγείται από μια εκτίμηση της θέσης που αποκλείει σήμερα μια
στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, και ως εκ τούτου η
Ουάσιγκτον δεν πιστεύει ότι είναι προτεραιότητά της η διαμεσολάβηση.
Ωστόσο, παρά την
αμερικανική άρνηση και τη συζήτηση περί ουδετερότητας, τα διαδοχικά αμερικανικά
βήματα έδωσαν το χρονοδιάγραμμα και τον συμβολισμό τους σιωπηρά, στο άλλο
μέρος, ωθώντας την Τουρκία - μεταξύ άλλων λόγων - να μειώσει τη σοβαρότητα των
δηλώσεών της, και να καλέσει το Ορούτς
Ρέις στις τουρκικές ακτές.
Την ίδια απόσταση
από τις δύο πλευρές - τουλάχιστον θεωρητικά - κρατά το ΝΑΤΟ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι
προκατειλημμένη προς την Ελλάδα, όσον αφορά τη διακυβέρνηση, τη δομή και την
πολιτική. Αυτός είναι ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία
των τεχνικών συναντήσεων μεταξύ των δύο πλευρών υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.
Γιατί η Τουρκία θέλει επανεκλογή του Τραμπ
Τέλος, φαίνεται ότι
η αμερικανική θέση είναι πιθανό να συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο ακόμη και μετά
τις προεδρικές εκλογές, αφού δεν προβλέπεται να επιδεινωθούν οι θέσεις
Τουρκίας- Ελλάδας προς μια στρατιωτική σύγκρουση.
Αυτό
σημαίνει ότι το όνομα του επόμενου προέδρου θα επηρεάσει, πρώτον, την απόφαση για
παρέμβαση ή όχι, τη μορφή αυτής της παρέμβασης και δεύτερον η ουδετερότητά της.
Ίσως είναι
αυτονόητο ότι η Άγκυρα θα προτιμούσε από αυτήν την οπτική γωνία την επανεκλογή
του Τραμπ.
Η εμπειρία της με
τους Δημοκρατικούς δεν είναι πολύ ενθαρρυντική, εκτός από τις έντονες δηλώσεις
που έκανε ο Μπάιντεν πριν από μήνες εναντίον του Ερντογάν,
Είναι γνωστός για
την εγγύτητά του στο ελληνικό λόμπι και τις προκατειλημμένες στάσεις του
απέναντι στην Αθήνα εδώ και δεκαετίες.
Από τον Saeed Al Hajj
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- http://www.echedoros-a.gr