Ο τίτλος από το δημοσίευμα (bayanealyaoume.press.ma)
Δεκέμβριος 24,
2020. 19:28
Η περιοχή του
Μαγκρέμπ στη Βόρεια Αφρική λαμβάνει την ιδιαίτερη
τουρκική προσοχή στην προσπάθεια εδραίωσης της επιρροής, με μια ενεργή
στρατηγική που ακολουθεί η Άγκυρα, αλλά αντιμετωπίζει εμπόδια, σύμφωνα με
αναλυτές.
Υπό το φως της αύξησης των εξαγωγών και της διπλωματικής δραστηριότητας, η Τουρκία μπόρεσε να ενισχύσει την παρουσία της στο Μαγκρέμπ, σύμφωνα με την εξωτερική πολιτική που αποδίδει τη μεγάλη σημασία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παρά τις
οικονομικές δυσκολίες που υποφέρουν οι
χώρες εκεί.
Συνεχής η παρουσία της Άγκυρας
Ο ιστορικός που
ειδικεύεται σε αυτήν την περιοχή, ο Πιερ
Βερμερίν [Pierre Vermerin], λέει ότι η περιφερειακή επιρροή της Άγκυρας
«αυξάνεται έντονα εδώ και μερικά χρόνια», και ότι οι επαφές δεν είναι πάντα
δημόσιες.
Ο Τούρκος
πολιτικός αναλυτής Αλί Μπακίρ πιστεύει ότι η Τουρκία ακολουθεί μια «στρατηγική
ανοίγματος έναντι της Αφρικής».
Το Μαγκρέμπ
θεωρείται γέφυρα προς την αφρικανική ήπειρο.
«Αυτό δεν είναι
νέο, αλλά οι υπάρχουσες περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις προσφέρουν
ευκαιρίες», πρόσθεσε ο Μπακίρ.
Σε μια ανασκόπηση
της τουρκικής στρατηγικής έναντι των χωρών της περιοχής με πληθυσμό περίπου
εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων, αυτή φαίνεται ως πολιτικο-στρατιωτική στη Λιβύη,
ενώ είναι εμπορική και / ή πολιτική στην Αλγερία, την Τυνησία και το Μαρόκο.
Στη Λιβύη, η
Άγκυρα έχει αναδειχθεί ως ο κύριος υποστηρικτής της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ
κυβέρνησης της Τρίπολης, έναντι του στρατού που βρίσκεται στα ανατολικά της
χώρας με επικεφαλής τον Χαλίφα Χαφτάρ που έχει την υποστήριξη των ΗΑΕ, της
Αιγύπτου και της Ρωσίας.
Ο Τζαλάλ Χαρτσάουι [Jalal Harchaoui], ερευνητής
στο Ολλανδικό Ινστιτούτο του Κλίνγκεντελ [Clingendael Institute- γνωστό think tank),
πιστεύει ότι η τουρκική επιρροή σε αυτή τη χώρα που περιβάλλεται από χάος είναι
«ένα πολύ σημαντικό στρατιωτικό γεγονός».
Η παρουσία της
ενισχύθηκε μετά την αποτυχία της επίθεσης που ξεκίνησε ο Χαλίφα Χαφτάρ το 2019
στην Τρίπολη και η υποστήριξη της Άγκυρας για την κυβέρνηση της Τρίπολης ήταν
καθοριστική εκείνη την εποχή.
Η Λιβυκή ‘Λεωφόρος’
Ο Χαρτσάουι λέει, «Τα
ΗΑΕ ξεκίνησαν μια επίθεση επειδή ήθελαν πλήρη κυριαρχία. Έσκαψαν ένα μονοπάτι»,
αλλά η Τουρκία «εισέβαλε δραστικά στη Λιβύη».
Εάν το Αμπού
Ντάμπι, υποστηριζόμενο από το Παρίσι, παρουσιάζεται ως προπύργιο ενάντια στο
πολιτικό Ισλάμ, η Τουρκία και ο σύμμαχός της, το Κατάρ, που θεωρούνται κοντά
στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, την οποία πολλές αραβικές χώρες θεωρούν
«τρομοκρατική οργάνωση», συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου.
Κάθε πλευρά
προσπαθεί να επιβάλει την περιφερειακή της παρουσία σε αυτό το πλαίσιο.
Η Άγκυρα βασίζεται
επίσης σε συμφωνία που υπεγράφη πριν από ένα χρόνο με την Τρίπολη για να
ενισχύσει τους συνοριακούς της ισχυρισμούς στα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου
καθώς αναζητά ενεργειακούς πόρους, εξοργίζοντας άλλα περιφερειακά κράτη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση
καταδίκασε αυτές τις «επιθετικές» δραστηριότητες και επέβαλε κυρώσεις σε
Τούρκους, σε μια απόφαση που η Άγκυρα θεώρησε «μεροληπτική και παράνομη».
Διείσδυση στη βόρεια Αφρική με εκτοπισμό της Γαλλίας
Ο Ιμάμ Εντίν
Μπαντί [Imad Eddin Badi], ερευνητής της Global
Insights, λέει ότι η Τουρκία «προσπαθεί (στη Λιβύη) να επωφεληθεί από τις
στρατιωτικές της παρεμβάσεις για να ασκήσει την πολιτική και οικονομική της
επιρροή».
Στη γειτονική
Τυνησία, η τουρκική επιρροή αντικατοπτρίζεται πρώτα στην απότομη αύξηση των
εισαγωγών, αναγκάζοντας δύο κατασκευαστικές επιχειρήσεις να διαμαρτυρηθούν για
τον ανταγωνισμό αυτό με προϊόντα χαμηλού κόστους.
Μια εμπορική
συμφωνία που υπογράφηκε το 2004 τροποποιήθηκε και οι φόροι εισήχθησαν το 2018.
Αυτές οι εισαγωγές
αυξάνονται, ιδίως στον τομέα της στρατιωτικής ασφάλειας της Τυνησίας.
Όσον αφορά την
τουρκική παρουσία στην Αλγερία, είναι αναμφισβήτητο, καθώς το 2017 η Άγκυρα
έγινε ο πρώτος ξένος επενδυτής - εκτός από τους υδρογονάνθρακες -, σε βάρος της
Γαλλίας. Οι δύο χώρες συμφώνησαν να αυξήσουν τον όγκο των συναλλαγών
μεταξύ τους σε 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Η Τουρκία είναι ο
τρίτος μεγαλύτερος πελάτης της Αλγερίας, μετά την Ιταλία και τη
Γαλλία. Υπάρχουν περισσότερες από 1.200 τουρκικές εταιρείες, σύμφωνα με
την Άγκυρα.
Ο Ερντογάν
επισκέφθηκε την Αλγερία στις αρχές του 2020, μετά από επίσκεψη στην Τυνησία.
Η Τουρκία
επιδεικνύει επίσης ενδιαφέρον για την αποκατάσταση των Οθωμανικών μνημείων, όπως
έγινε με τις εργασίες του τζαμιού Κετσάουα [Ketchaoua] στο Αλγέρι.
«Σημαντική Επιτυχία»
Στο Μαρόκο, το
εμπόριο δεν ήταν ισορροπημένο από την υπογραφή της συμφωνίας ελεύθερων
συναλλαγών το 2006. Το έλλειμμα έφτασε τα 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2019, με
τον μαροκινό κλωστοϋφαντουργικό τομέα να πλήττεται σοβαρά.
«Οι Τούρκοι
πλημμύρισαν την αγορά (...) και σκότωσαν πολλές μάρκες», λέει ένας τοπικός βιομήχανος.
Αυτή η ανισορροπία
ώθησε τη Ραμπάτ να εισαγάγει δασμούς.
Καθώς η Τουρκία
επιδιώκει να υποστηρίξει τις διπλωματικές της δραστηριότητες, ιδίως στη Λιβύη, συγχρόνως
προωθεί μια πολιτική ουδετερότητας για τις άλλες τρεις χώρες.
Οι προσπάθειές της
να επηρεάσει τη διπλωματία της Τυνησίας οδήγησαν σε συγκρούσεις στο
Κοινοβούλιο.
Στο Μαρόκο, η
μοναδική επίσημη επίσκεψη του Ερντογάν χρονολογείται από το 2013. Ήταν τότε
πρωθυπουργός και ο Βασιλιάς Μοχάμεντ VI, ο οποίος δεν τον δέχθηκε παρά την
επιμονή του (Ισλαμικού) Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης που τον προσκάλεσε.
Το «παράδειγμα»
Σε αυτές τις
χώρες, «ένα ολόκληρο μέρος της νεολαίας βλέπει το τουρκικό παράδειγμα ως
πρότυπο ανεξαρτησίας», σύμφωνα με τον Τζαλάλ Χαρτσάουι.
Ο Πιερ Βερμερίν πιστεύει
ότι «μετά τους Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ,
Σαντάμ Χουσεΐν και Γιάσερ Αραφάτ» και άλλους, «υπάρχει τώρα μια άλλη μεσογειακή
φιγούρα (που αντιμετωπίζει) την Ευρώπη και παρουσιάζεται ως υπερασπιστής των
Μουσουλμάνων».
«Είναι μια
σημαντική επιτυχία», λέει, «αλλά δεν αντικατοπτρίζει τόσο βαθύ αντίκτυπο» σε
μια εποχή που το πολιτικό Ισλάμ φαίνεται να χάνει δυναμική στην περιοχή.
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr