Ιανουάριος 25, 2021. 21:47. Ελλάδα.
«Ο μετασχηματισμός που περνάμε στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής έχει πολλές διαστάσεις και αλληλοσυμπληρώσεις», γράφει τούρκικο δημοσίευμα.
Πρώτον, είναι ότι οι χώρες της
περιοχής οι οποίες εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ.
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των
Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μπαχρέιν, του Σουδάν και του Μαρόκου με το
Ισραήλ βοήθησαν στην τυποποίηση των υποτιμημένων σχέσεων και το Ισραήλ αποκτά
ψυχολογική υπεροχή. Ορισμένες άλλες χώρες ενδέχεται να ακολουθήσουν.
Δεύτερον, αυτός ο μετασχηματισμός έφερε
την εξομάλυνση των σχέσεων του Σαουδαραβικού μπλοκ με το Κατάρ, συμφωνώντας στον
τερματισμό του αποκλεισμού.
Το Κατάρ σώθηκε τελικά από τον αποκλεισμό
που διήρκεσε 3,5 χρόνια χωρίς να υποχωρήσει.
Μερικοί έχουν περιγράψει αυτήν την εξέλιξη σχολιάζοντας ότι πρόκειται για προετοιμασία της Σαουδικής Αραβίας στην εποχή Μπάιντεν, ετοιμάζοντας το έδαφος για μια κίνηση ενάντια στο Ιράν με νέες οικονομικές κυρώσεις.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να σημειωθεί ότι ο
γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και η ομάδα του κατέβαλαν μεγάλες
προσπάθειες, αλλά αυτή η πολιτική δεν σχετίζεται άμεσα με τον Τραμπ.
Ως αποτέλεσμα, αυτή η διαμάχη στην περιοχή
του Κόλπου που ήταν πολύ μεγάλη καθώς και
η σύγκρουση έπρεπε να τερματιστεί προκειμένου να ενισχυθεί η θέση του Ισραήλ
και να εδραιωθεί το αντι-Ιρανικό μπλοκ.
Αύξηση στρατιωτικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο
Τρίτον, ο κρίκος
αυτού του μετασχηματισμού ήταν η αρχή της ολοκλήρωσης της περιοχής του Κόλπου
και της γεωπολιτικής της Ανατολικής Μεσογείου και η αυξανόμενη σύγκλιση μεταξύ
των συμμάχων των ΗΠΑ σε αυτές τις δύο περιοχές στους τομείς του στρατού, της πολιτικής και της οικονομίας /ενέργειας.
Η εμπλοκή της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, οδήγησε σε αντιπαράθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο ειδικότερα, ακολούθησαν
κατόπιν οι εντάσεις με τη Γαλλία και την ΕΕ.
Αλλά επίσης πρέπει να συμπεριληφθεί η Σαουδική Αραβία και
τα ΗΑΕ που οδήγησαν στην ενίσχυση του δυτικού στρατιωτικού πλέγματος που
εδρεύει στην περιοχή.
Σε αυτή τη διαδικασία, η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία πλησίασαν πρώτα
το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Το νησί της Κύπρου έχει γίνει πιο στρατιωτικοποιημένο, η Αίγυπτος ανέπτυξε τις
ναυτικές δυνάμεις της και η Ελλάδα και η ελληνική Κύπρος αυξάνουν γρήγορα και
σημαντικά τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
Εν τω μεταξύ, με έναν άνευ προηγουμένου τρόπο, η Γερμανία και η Γαλλία
πλησίασαν επίσης στρατιωτικά το Ισραήλ.
Γαλλικά αεριωθούμενοι συμμετείχαν επίσης στην άσκηση στην έρημο Najaf του
Ισραήλ το 2017.
Συγχρόνως, το Ισραήλ παρουσίασε την ιδέα ενός σιδηροδρόμου που θα έφτανε
στην Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του
Κόλπου από τη χώρα του, παρουσιάζοντας μια νέα γραμμή που συνδέει τον Κόλπο με
την Ανατολική Μεσόγειο για χερσαίες μεταφορές.
Η Ελλάδα ενίσχυσε τη θέση της
Φυσικά, οι Έλληνες, όπως και όλες οι χώρες
του κόσμου, δεν θα παραμελούσαν να τονίσουν τη στρατηγική τους σημασία ως χώρα
διέλευσης στην ανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια.
Αλλά η Ελλάδα θα προτιμούσε να δώσει προτεραιότητα
στην αρχαία ελληνική ταυτότητα της στις σχέσεις με τη Δύση. Ενώ η εισαγωγή
του ανταγωνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Τουρκίας άρχισαν να
παρέχουν στρατηγικό πλεονέκτημα στην Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, ενώ είναι μια χώρα της ΕΕ,
ήρθε πιο κοντά στο Ισραήλ και την Αίγυπτο, όπως στις ΗΠΑ και στις χώρες του
Κόλπου.
Η Τουρκία έκανε νέους φίλους, αλλά έχασε τη φιλία της Ελλάδας, ενίσχυσε
παλιές φιλίες.
Η προσέγγιση της Τουρκίας με το Κατάρ,
έκαναν την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία να αυξήσουν τη συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία στον ενεργειακό τομέα και
στρατιωτικά με τα ΗΑΕ.
Οι Έλληνες με έναν αρκετά ισχυρό τρόπο
έδωσαν την παρουσία τους στις Βρυξέλλες για να αμυνθούν εναντίον της
Τουρκίας.
Ωστόσο, η Ελλάδα, δεν βρήκε την πλήρη υποστήριξη της ΕΕ,
στράφηκε εξ ανάγκης στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, η προσέγγιση της Ελλάδας και της
Νότιας Κύπρου με τον Κόλπο είχε μια βαθύτερη στρατηγική διάσταση πέρα από αυτό.
Για παράδειγμα, μετά από επίθεση με drone
από την Υεμένη στις εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας τον
Σεπτέμβριο του 2019, η Ελλάδα πρότεινε να δώσει συστοιχίες Patriot σε αυτήν τη χώρα.
Υπήρχε μια περίεργη κατάσταση εδώ
επειδή η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να τους πάρει από τις ΗΠΑ.
Κατά την επίσκεψη του Έλληνα
Υπουργού Εξωτερικών στην Ουάσινγκτον, έγινε κατανοητό ότι οι Εξωτερικές
Υποθέσεις των ΗΠΑ ενθάρρυναν την Αθήνα να δώσει Patriot στους Σαουδάραβες.
Οι αμερικανικές
δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει κοινές ναυτικές ασκήσεις με τη Σαουδική Αραβία
και τα ΗΑΕ, την Ελλάδα και τη Νότια Κύπρο.
Ακόμα και όταν οι Σαουδάραβες
ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να βελτιώσουν τις σχέσεις με την Τουρκία, έστειλαν
αεροσκάφη F-15 στην Κρήτη.
Εν τω μεταξύ, τα ΗΑΕ έχουν αναπτύξει
στρατηγική συνεργασία με τη Νότια Κύπρο και υπήρξε έντονη διπλωματική κίνηση
μεταξύ της Αθήνας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και των χωρών του Κόλπου.
Ήταν η πρώτη φορά που έγινε στρατιωτική
εμπλοκή των χωρών του Κόλπου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε αυτό το σημείο, το Φόρουμ για το φυσικό
αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, που ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο του 2020, ήταν μια
άλλη πλατφόρμα που ένωσε δυνάμεις σε αυτήν την περιοχή, αν και το σχέδιο για
την κατασκευή αγωγού στην Ευρώπη από την άποψη των τρεχουσών τιμών ενέργειας
δεν είναι ρεαλιστικό. Τα ΗΑΕ έχουν επίσης συμπεριληφθεί ως παρατηρητής.
Οι δύο εξελίξεις στην Τουρκία
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, υπήρξαν δύο κρίσιμες
εξελίξεις για την Τουρκία.
Η μία από
αυτές ήταν η απόφαση της κυβέρνησης του ΑΚΡ να μειώσει την ένταση με την Ελλάδα.
Η δυνατότητα κυρώσεων της ΕΕ και η ανακοίνωσή
της ότι θα ενεργήσει σε συντονισμό με τις ΗΠΑ παίζουν ρόλο σε αυτό, είναι σαφές
ότι το αποτέλεσμα είναι η μείωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεύτερον, η συμφιλίωση μεταξύ του
σαουδαραβικού μπλοκ με το Κατάρ δημιούργησε μια ευκαιρία για την ενίσχυση των
δεσμών μεταξύ των δύο θαλάσσιων λεκανών.
Στην πρώτη φάση, τόσο η κυβέρνηση
Ερντογάν όσο και οι Σαουδάραβες άρχισαν να στέλνουν ζεστά μηνύματα μεταξύ
τους.
Το Κατάρ ανακοίνωσε ότι θα μπορούσε να
είναι μεσολαβητής για τη βελτίωση των σχέσεων.
Έτσι, μπορεί να αναμένεται ότι οι
σχέσεις μεταξύ του Κόλπου και της Τουρκίας θα έχουν περαιτέρω ανάπτυξη.
Σε αυτή τη διαδικασία, βλέπουμε τις προσπάθειες
της ομαλοποίησης των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Μετά το τέλος της σύγκρουσης μεταξύ του
Κατάρ και των άλλων, η αποστολή πολεμικών αεροπλάνων από τη Σαουδική Αραβία
στην Ελλάδα και η υπογραφή συμφωνίας στρατιωτικής συνεργασίας με τη Νότια Κύπρο
από τα ΗΑΕ δείχνουν ότι ενεργεί σε ένα ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο.
Η δημιουργία ενός τέτοιου στρατιωτικού
δικτύου ασφαλείας μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ στις δύο περιοχές θα συμβάλει
στην αύξηση των οχυρώσεων των ΗΠΑ στη γραμμή One Road One Belt της Κίνας, ενώ
ταυτόχρονα θα μειώσει το στρατιωτικό βάρος των ΗΠΑ στην περιοχή, εάν θεωρηθεί
απαραίτητο.
Αν και είναι πολύ φιλόδοξο να πούμε ότι
αυτή η διαδικασία αναμενόταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες από την αρχή και φυσικά
την υποστηρίζει γιατί θα ενισχύσει τελικά το αντι-ιρανικό μέτωπο, αυτό το νέο
status quo θα εξυπηρετήσει περισσότερο την ασφάλεια του Ισραήλ και θα
ανακουφίσει οι Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά την ισορροπία ισχύος στην περιοχή.
Φαίνεται ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ προσπαθεί
να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά με τους Σαουδάραβες και τα ΗΑΕ μετά από βαριές
κατηγορίες και αντιπαραθέσεις κάνοντας μια καλή αρχή με την κυβέρνηση Μπάιντεν
και μια πιο αρμονική εικόνα στην Ανατολική Μεσόγειο.
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr