Δεκέμβριος 23, 2021. Ελλάδα
Το 147ο τεύχος της λεπτομερούς έκθεσης με τίτλο «Chaillot Paper», που
δημοσιεύεται τακτικά από το Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(EUISS), ήταν αφιερωμένο στο μέλλον των Βαλκανίων, γράφει σε άρθρο της η τουρκική εφημερίδα Γενί Σαφάκ.
Η έκθεση 73 σελίδων, η οποία παρουσιάστηκε με τον τίτλο «τρία
σενάρια για το 2025», περιείχε αρκετά αξιοσημείωτες λεπτομέρειες.
Στις πληροφορίες που δίνονται στην εισαγωγή, αναφέρεται
ότι σχεδόν 200 άτομα συμμετείχαν στην προετοιμασία της έκθεσης, η οποία
ωρίμασε μετά τις κατά σειρά συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε Βρυξέλλες,
Βελιγράδι, Σεράγεβο, Σκόπια και Τίρανα, μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου
2018.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ήταν δυνατό να μιλήσουμε για τρία
πιθανά σενάρια στο εγγύς μέλλον των Βαλκανίων:
Σενάριο 1ο :
Ξεκινώντας από τη διευθέτηση του «θέματος του ονόματος»
μεταξύ Ελλάδας και Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, ένας αέρας αισιοδοξίας εξαπλώνεται
σε όλα τα Βαλκάνια.
Οπότε οι σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας θα είναι σε καλό
δρόμο. Η ανεργία θα μειωθεί ταυτόχρονα με την οικονομική ανάπτυξη και
καθώς αυξάνεται η ανάγκη για προσωπικό στην εγχώρια αγορά, οι Βαλκανικοί λαοί
δεν θα πηγαίνουν πλέον σε άλλες χώρες του κόσμου ως εργαζόμενοι.
Το Μαυροβούνιο και η Σερβία θα γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (ΕΕ). Κάθε χώρα θα τακτοποιήσει τον εαυτό της και θα δημιουργήσει
συστήματα που θα κυριαρχούνται από το νόμο. Έτσι, η διαφθορά και το
οργανωμένο έγκλημα θα εξαλειφθούν.
Σενάριο 2ο
Μερική πρόοδος θα παρατηρηθεί στα Βαλκάνια, αλλά θα γίνουν
διαταραχές ειδικά στις διαδικασίες της ΕΕ. Οι διαδικασίες πολιτικών
αποφάσεων θα είναι στα χέρια ατόμων και ορισμένων εστιακών
σημείων και όχι θεσμών.
Θα υπάρξουν κάποιες εντάσεις, αλλά θα λυθούν. Αν
και ο διάλογος μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας θα καθιερωθεί, η πλήρης
ομαλοποίηση δεν θα υπάρξει. Η εξέχουσα θέση των πολιτικών που βασίζονται
στην εθνική καταγωγή θα παρατηρηθεί επίσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η
Δημοκρατία Σέρπσκα θα αρχίσει να δείχνει σημάδια αποχώρησης από την
ένωση.
Η ευθραυστότητα της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας
θα συνεχιστεί.
Η Ρωσία θα αυξήσει την επιρροή της ως εξωτερικός παράγοντας
που απειλεί τη σταθερότητα στα Βαλκάνια. Η ανεργία και άλλα προβλήματα θα
παραμείνουν στο προσκήνιο.
Σενάριο 3ο
Οι διαδικασίες ένταξης στην ΕΕ στις βαλκανικές χώρες θα
ανασταλούν σταδιακά.
Αντίθετα, θα ξεκινήσει μια εποχή βασισμένη στη
γεωπολιτική και τις εσωτερικές συγκρούσεις.
Ο διάλογος Σερβίας-Κοσόβου θα δημιουργήσει τεράστιες
ρωγμές στην εσωτερική πολιτική του Κοσσυφοπεδίου.
Αυτό θα κάνει τη Δημοκρατία Σέρπσκα να επιδιώξει τη δική της
ανεξαρτησία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Δεδομένου ότι η επαναχάραξη των συνόρων δεν μπορεί να είναι
χωρίς αίμα, φυσικά, τα Βαλκάνια θα συρθούν ξανά στη δίνη των συγκρούσεων και
του πολέμου.
Οι κυβερνήσεις στο Μαυροβούνιο και την Αλβανία δεν
θα μπορέσουν να κρατήσουν τις δομές της μαφίας και τις
εγκληματικές οργανώσεις εντός της χώρας.
Στη Σερβία θα έρθουν στην εξουσία στοιχεία βαθέως κράτους
που θα στρέψουν πλήρως την κατεύθυνση της χώρας προς τη Ρωσία. Η επιρροή
της Ρωσίας στα Βαλκάνια -κυρίως στον στρατιωτικό τομέα- θα βαθύνει ακόμη
περισσότερο.
Προβάλλοντας αυτά τα τρία πιθανά σενάρια για το εγγύς μέλλον
των Βαλκανίων, το «Chaillot Paper» απαρίθμησε τις έξι κύριες αιτίες
της αστάθειας που αντιμετωπίζει η περιοχή ως εξής:
1) Μείωση πληθυσμού σχεδόν σε κάθε χώρα για διάφορους
λόγους, 2) Υψηλά επίπεδα ανεργίας και το δημόσιο χρέος, 3) Ιδρύματα
που είναι ανεπαρκή και αδρανή, 4) Αύξηση των πολιτιστικών και
εθνικοκεντρικών διαχωρισμών, 5) Τα εκπαιδευτικά συστήματα και τα
προγράμματα σπουδών υπολείπονται των αναγκών της εποχής, 6) Πολυδιάστατα
προβλήματα που προκαλούνται από την αυξανόμενη επικράτηση της παγκοσμιοποίησης,
της τεχνολογίας και της αστικοποίησης.
Οι
περιφερειακοί παίκτες που επηρεάζουν τα Βαλκάνια
Ένα άλλο αξιοσημείωτο σημείο στην έκθεση ήταν η αναφορά
σε «έξι μη περιφερειακούς παίκτες» που είχαν επιρροή στα Βαλκάνια.
Αυτές αναφέρονται ως χώρες της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, της
Ρωσίας, της Κίνας, της Τουρκίας και των χωρών του Κόλπου (ιδιαίτερα των
Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων).
Ενώ η ΕΕ και το ΝΑΤΟ προσπαθούν να κρατήσουν την περιοχή
στην τροχιά τους, η Ρωσία συνεχίζει την παραδοσιακή «πανσλαβιστική» πολιτική
της.
Ενώ η Κίνα κάλυπτε το κενό στον τομέα των υποδομών και των
μεταφορών, η Τουρκία συνεχίζει την «οθωμανική αποστολή».
Το ενδιαφέρον του Κόλπου για τα Βαλκάνια αποτελούνταν
από δύο πυλώνες, τον οικονομικό και τον ιδεολογικό. (Αν και η έκθεση
αναφέρεται στη «διάδοση του Ουαχαμπισμού», είναι σαφές ότι τα Ηνωμένα Αραβικά
Εμιράτα δεν έχουν τέτοιο κίνητρο.)
Είναι πολύ διδακτική η προσπάθεια συλλογής στοιχείων
για το παρόν και το μέλλον από μια έκθεση του 2018 , καθώς εντείνονται οι
εικασίες ότι τα Βαλκάνια επιστρέφουν σε κλίμα σύγκρουσης.
Εμείς τι
κάνουμε;
Κλείνοντας την παρουσίαση σημειώνει ο Τούρκος συντάκτης,
Ταχά Κιλίντς:
Εμείς τι κάνουμε για
να μελετήσουμε τα Βαλκάνια βήμα-βήμα, να σχεδιάσουμε το μέλλον τους και να
αναπτύξουμε στρατηγικές κατάλληλες για διάφορες εναλλακτικές, τόσο ως κράτος,
όσο και ως ΜΚΟ και με όλα τα πνευματικά κέντρα;
Yeni Şafak
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr