Απρίλιος 26, 2022. Ελλάδα.
Ένα επόμενο στάδιο αντιρωσικών κυρώσεων μπορεί να αποδειχθεί η αποσύνδεση των κατοίκων της χώρας μας από το αμερικανικό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης GPS.
Σχεδόν κάθε κινητό τηλέφωνο είναι συνδεδεμένο σε αυτό και
ουσιαστικά όλοι χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες του. Πόσο πραγματική είναι
αυτή η απειλή - και γιατί, τότε, οι ΗΠΑ θα βλάψουν τον εαυτό τους τόσο πολύ;
Το σύστημα εντοπισμού θέσης GPS έχει περάσει από καιρό στην
κατηγορία του κάτι που θεωρείται δεδομένο.
Ενεργοποιώντας ένα κινητό τηλέφωνο για να προσδιορίσουν τη
θέση τους, οι χρήστες δεν σκέφτονται καν τον αριθμό και την ιδιοκτησία των
δορυφόρων που παρέχουν αυτές τις συντεταγμένες, πώς συμβαίνει αυτό και γιατί
πριν από δύο δεκαετίες η ακρίβεια εντοπισμού θέσης ήταν πολύ ασταθής από ό, τι
σήμερα.
Και τώρα, όπως δηλώνει επίσημα ο επικεφαλής της Roscosmos
Ντμίτρι Ρογκόζιν, οι Ηνωμένες Πολιτείες μελετούν σοβαρά
το ενδεχόμενο αποσύνδεσης της Ρωσίας από το σύστημα GPS.
Στα πλαίσια φυσικά των επόμενων αντιρωσικών κυρώσεων αυτή η
απειλή λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη στη Ρωσία και, για παράδειγμα, η
Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αερομεταφορών συνέστησε στις αεροπορικές εταιρείες να
προετοιμαστούν για πτήσεις χωρίς τη χρήση του αμερικανικού παγκόσμιου
δορυφορικού συστήματος πλοήγησης (GPS).
Πώς
λειτουργεί το GPS
Η κατανόηση της δυνατότητας και της πολυπλοκότητας της
απενεργοποίησης του συστήματος GPS σε μία μόνο χώρα απαιτεί κατανόηση του
τρόπου λειτουργίας του συστήματος.
Σε τροχιά, υπάρχουν αρκετοί δορυφόροι σε συνεχή
κίνηση, που εκπέμπουν ένα συγχρονισμένο ραδιοσήμα.
Ο δέκτης του χρήστη πρέπει να λάβει ένα σήμα από
τουλάχιστον τέσσερις δορυφόρους προκειμένου να προσδιορίσει σωστά το σημείο στο
οποίο βρίσκεται.
Τρεις δορυφόροι δεν είναι αρκετοί, διαφορετικά θα
καταλήξουμε σε ένα σημείο χωρίς τιμή «υψομέτρου».
Ο ίδιος ο δέκτης σε smartphone ή πλοηγό δεν εκπέμπει
τίποτα. Λαμβάνει μόνο το σήμα, καθορίζει πόσο καιρό το σήμα από ποιος από
τους δορυφόρους έφτασε σε αυτό και με βάση αυτούς τους υπολογισμούς καθορίζει
την ακριβή συντεταγμένη του τόπου.
Υπάρχει ένα
τρίτο συστατικό - επίγειοι σταθμοί που βρίσκονται στην επιφάνεια του
πλανήτη. Το γεγονός είναι ότι η Γη δεν είναι μια τέλεια σφαίρα, και κατά
συνέπεια, απαιτείται διόρθωση και βελτίωση της προβλεπόμενης θέσης του
διαστημικού σκάφους προκειμένου να επιταχυνθεί η λειτουργία της συσκευής.
Αυτό γίνεται από επίγειους σταθμούς, υπολογίζουν την ακριβή
θέση των δορυφόρων, η οποία μπαίνει στο αλμανάκ και αποστέλλεται σε συσκευές.
Χωρίς επίγειους σταθμούς και τη συνεχή λειτουργία
τους, η ακρίβεια του προσδιορισμού των συντεταγμένων θα μειωθεί. Μια
αλλαγή στην τροχιά του δορυφόρου θα προκαλέσει σταδιακά αυξανόμενα σφάλματα
στην ακρίβεια εντοπισμού θέσης.
Τώρα για τον
αριθμό των δορυφόρων
Για τη λειτουργία του συστήματος απαιτούνται συνολικά
24 δορυφόροι. Η μείωση του αριθμού τους θα δημιουργήσει μέρη όπου το
σύστημα γεωεντοπισμού θα λειτουργεί χειρότερα από ό,τι θα έπρεπε. Επί του
παρόντος, το σύστημα GPS έχει 32 δορυφόρους σε τροχιά, το GLONASS έχει 25 (23
χρησιμοποιούνται), υπάρχουν επίσης παγκόσμια κινεζικά Beidou και European
Gallileo.
Τα σύγχρονα τσιπ χρησιμοποιούν σήματα από όλα τα συστήματα
ταυτόχρονα. Μπορείτε εύκολα να το επαληθεύσετε εγκαθιστώντας το πρόγραμμα
δοκιμής GPS στο κινητό σας τηλέφωνο: δείχνει πόσους δορυφόρους και ποια
συστήματα βλέπει και χρησιμοποιεί το τηλέφωνο σε πραγματικό χρόνο.
Μπορεί το
GPS να απενεργοποιηθεί;
Αρχικά, θα καθορίσουμε τι ακριβώς και σε ποια περιοχή του εδάφους απενεργοποιούμε. Πολύ συχνά, όταν μιλάμε για GPS, εννοούν όχι μόνο το αμερικανικό δορυφορικό σύστημα, αλλά γενικά χρησιμοποιούν αυτόν τον όρο για να αναφερθούν σε όλα τα συστήματα γεωεντοπισμού.
Είναι απλά αδύνατο να απενεργοποιηθούν όλα τα συστήματα,
συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού GLONASS, χωρίς να ξεκινήσει ένας τρίτος
παγκόσμιος πόλεμος και να καταρρίψει όλους τους δορυφόρους.
Οι Αμερικανοί
μπορούν να απενεργοποιήσουν το δικό τους σύστημα - το GPS.
Παρεμπιπτόντως, πριν από είκοσι χρόνια, το αμερικανικό
σύστημα γεωεντοπισμού είχε δύο διαφορετικά ραδιοσήματα - λιγότερο ακριβή για μη
στρατιωτικές συσκευές και πιο ακριβή για τον στρατό.
Ο στρατιωτικός κώδικας είχε μεγαλύτερη διάρκεια του κωδικού
PRN από τον πολιτικό για να είναι δύσκολο να πνιγεί και να αποφευχθούν
συγκρούσεις της ασάφειας εμβέλειας (για ένα μη στρατιωτικό σήμα GPS, αυτή η
ασάφεια είναι περίπου 300 km). Ο στρατιωτικός κώδικας ήταν πιο ακριβής
λόγω της δέκα φορές υψηλότερης συχνότητας βασικής ζώνης, 10,23 MHz έναντι 1,023
MHz.
Μπορεί να
γίνει αυτό σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία;
Οχι. Περίπου κάθε δορυφόρος «μεταφέρει» το σήμα
του στην επιφάνεια της Γης με διαστάσεις 4 χιλιάδες επί 4 χιλιάδες
χιλιόμετρα. Επομένως, ακόμα κι αν απενεργοποιήσετε το σήμα κατά τη
διέλευση δορυφόρου πάνω από την επιφάνεια της Ρωσίας, θα πρέπει να αφήσετε την
Ευρώπη και πολλές άλλες γειτονικές χώρες χωρίς κανονικό σήμα.
Οι
Αμερικανοί μπορούν να απενεργοποιήσουν τους επίγειους σταθμούς που λειτουργούν
στη Ρωσία.
Ναι, αυτό το μέτρο είναι πραγματικό. Αλλά, όπως
αναφέρθηκε προηγουμένως, μπορεί να οδηγήσει μόνο σε μια ελαφρά μείωση της
ακρίβειας των λαμβανόμενων σημάτων και, στη συνέχεια, εάν η χρησιμοποιούμενη
συσκευή λειτουργεί αποκλειστικά με το σύστημα GPS. Διαφορετικά, λόγω του
σήματος από άλλους δορυφόρους, το σύστημα θα κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις.
Υπάρχει μια
άλλη επιλογή - η εισαγωγή παρεμβολών χρησιμοποιώντας έναν επίγειο
σταθμό. Αλλά αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο στα σύνορα της χώρας σε μικρό
βάθος και με τη βοήθεια στρατιωτικών σχηματισμών EW άλλων χωρών. Αλλά αν
προσπαθήσετε να κάνετε ένα τέτοιο κόλπο στο έδαφος της Ρωσίας, μπορούμε να
υποθέσουμε ότι πρακτικά αντιμετωπίζουμε ένα «causus belli».
Άλλωστε, όχι μόνο οι πλοηγοί, τόσο οι προσωπικοί όσο και,
για παράδειγμα, οι αερομεταφορές, μπορούν να υποφέρουν από μια τέτοια ενέργεια,
αλλά και τα συστήματα αυτοματισμού (APCS) σε διάφορους κλάδους.
Επομένως, η
απενεργοποίηση του GPS είναι μια εξαιρετική απειλή.
Επιπλέον, εάν χρησιμοποιηθεί, μπορεί να είναι πιο επώδυνο
για ορισμένα αμερικανικά συστήματα στη Ρωσία παρά για τους απλούς πλοηγούς σε
smartphone. Αυτά, όπως ήδη αναφέρθηκε, χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον
όλα τα πιθανά συστήματα για μεγαλύτερη ακρίβεια τοποθέτησης.
Ναι, ο στρατός των ΗΠΑ πραγματοποιεί κατά καιρούς ασκήσεις
στις οποίες, σύμφωνα με τις συνθήκες, ο εχθρός κατέστρεψε το σύστημα GPS και
πρέπει να χρησιμοποιήσετε αδρανειακά συστήματα συντεταγμένων.
Αλλά αυτό είναι περισσότερο μια εκπαίδευση σε περίπτωση
αντιληπτού κινδύνου, παρά μια πραγματική στρατηγική για την απενεργοποίηση του
GPS και την παρακολούθηση σε μια συγκεκριμένη χώρα.
Στην πραγματικότητα, οι πιθανότητες να απενεργοποιήσει
κάποιος το σύστημά του, ακόμη και σε εχθρικό έδαφος, είναι πολύ μικρές -
υπάρχουν πάρα πολλές κακές συνέπειες και τα οφέλη δεν είναι προφανή. Ο
ρωσικός στρατός απλώς θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί το GLONASS.
Τότε γιατί έγινε
προειδοποίηση στους πιλότους;
Τότε γιατί δόθηκε η εντολή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αερομεταφορών «State Air Traffic Control Corporation» για βοήθεια στους πιλότους των αεροσκαφών όταν το GPS είναι απενεργοποιημένο;
Γιατί συμβουλεύτηκαν οι πιλότοι να ειδοποιούν αμέσως
τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας για βλάβες, φθορά και μη φυσιολογική απόδοση
του GPS και των σχετικών αεροηλεκτρονικών συστημάτων;
Επιπλέον, ο οργανισμός συνέστησε στους αερομεταφορείς
να αξιολογήσουν τους κινδύνους και τους περιορισμούς που προκαλούνται από
δυσλειτουργίες στη λειτουργία των συσκευών πλοήγησης και των εποχούμενων
συστημάτων που χρησιμοποιούν το σύστημα GPS.
Είναι όλα
τόσο άσχημα;
Η βασική αιτία της οδηγίας είναι το μήνυμα του Οργανισμού
Ασφάλειας της Αεροπορίας της ΕΕ (EASA), μετά τις 24 Φεβρουαρίου, τα κρούσματα
«εμπλοκής» και πιθανής αντικατάστασης σημάτων GPS (πλαστογράφηση) έγιναν
συχνότερα. Παρατηρήθηκαν σε διάφορα στάδια πτήσεων στην περιοχή της
περιοχής του Καλίνινγκραντ, κοντά στις χώρες της λεκάνης της Βαλτικής Θάλασσας,
στο ανατολικό τμήμα της Φινλανδίας, στη Μαύρη Θάλασσα, στην περιοχή της Ανατολικής
Μεσογείου, Ισραήλ, Κύπρος, Λίβανος, Συρία , Τουρκία και βόρειο Ιράκ.
Θα ήταν περίεργο να συνδέσουμε αυτά τα γεγονότα ακόμη και με
τη θεωρητική δυνατότητα προετοιμασίας για το κλείσιμο του GPS στη Ρωσία ή κάπου
αλλού.
Πιθανότατα, αυτό απλώς συνέπεσε με τις απειλές που
εκφράζονται και από τις δύο πλευρές για το ενδεχόμενο διακοπής λειτουργίας.
Τότε τι να κάνετε σε αυτή την περίπτωση; Πρέπει να
φοβάμαι έναν πιθανό τερματισμό του GPS; Όχι, για διάφορους λόγους.
Πρώτον,
είναι αδύνατο να απενεργοποιηθεί αυτό το σύστημα σε ακριβή βάση και μια
προσπάθεια απενεργοποίησης του σήματος κατά την πτήση δορυφόρων πάνω από το
έδαφος της Ρωσίας θα οδηγήσει σε τεράστιο αριθμό προβλημάτων για τους τυχαίους
γείτονες της Ρωσίας στον πλανήτη και για τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Και
δεύτερον, το GLONASS, που δημιουργήθηκε στην εποχή του και
υποστηρίζεται τώρα, έγινε ο καλύτερος εμβολιασμός ενάντια στις σοβαρές
συνέπειες μιας τέτοιας αυτοκτονικής απόφασης για τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Μπορείτε να κοιμάστε ήσυχοι, ο πλοηγός στο τηλέφωνό σας θα
συνεχίσει να λειτουργεί σωστά.
vz.ru
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr