«Η τουρκική επιχείρηση στη Συρία... ακυρώθηκε ή το χέρι της Άγκυρας είναι ακόμα στη σκανδάλη;»
Σεπτέμβριος 23, 2022. Ελλάδα.
Τούρκοι αξιωματούχοι, με επικεφαλής τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκαναν αρκετές δηλώσεις σχετικά με την πρόθεση της χώρας τους να πραγματοποιήσει στρατιωτική επιχείρηση (εισβολή) στη βόρεια Συρία εναντίον τρομοκρατικών οργανώσεων (των Κούρδων) που αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Άγκυρας, τονίζοντας ότι η έναρξή της είναι μόνο θέμα χρόνου.
«Ωστόσο, δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί παρά το πέρασμα των
μηνών, γεγονός που δημιούργησε ερωτήματα σχετικά με το εάν η στρατιωτική
εισβολή έχει ακυρωθεί ή εάν το χέρι της Άγκυρας βρίσκεται ακόμα στη σκανδάλη
και περίμενε την κατάλληλη στιγμή;» όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το τούρκικο
δημοσίευμα.
Η Άγκυρα έχει επιβεβαιώσει πολλές φορές ότι οι στρατιωτικές
και υλικοτεχνικές προετοιμασίες για την επιχείρηση έχουν ολοκληρωθεί, πράγμα
που σημαίνει ότι η αποτυχία έναρξης της μέχρι τώρα σχετίζεται περισσότερο με
τις θέσεις των άλλων εμπλεκόμενων μερών στη Συρία και την προσπάθεια της
Τουρκίας να τους πείσει. Είναι αυτό που αποκαλείται το «πολιτικό δίχτυ
ασφαλείας» για την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση.
Ο συντάκτης Saeed Al-Hajj, και σε άρθρο του στο Al Jazeera
Net, είπε ότι φαίνεται ότι οι τριμερείς σύνοδοι κορυφής της Τεχεράνης και του
Σότσι δεν κατάφεραν να πείσουν το Ιράν και τη Ρωσία -που είναι και το πιο
σημαντικό- για τη διαδικασία.
Πράγματι, οι αλλεπάλληλες τουρκικές δηλώσεις για τη σχέση με
το συριακό καθεστώς, από τις οποίες έγινε κατανοητό ότι η Άγκυρα πρόκειται να
αρχίσει διάλογο μαζί του, ήρθαν αμέσως μετά την επιστροφή του Ερντογάν από το
Σότσι.
Και πρόσθεσε, «ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ
Τσαβούσογλου είπε ρητά ότι η χώρα του θα παράσχει πολιτική υποστήριξη στο
καθεστώς εάν εργαζόταν για την απομάκρυνση των μαχητών των Συριακών
Δημοκρατικών Δυνάμεων από τα σύνορα. Η Άγκυρα ακύρωσε τη στρατιωτική της
επιχείρηση και την αντικατέστησε σε συνεργασία με το καθεστώς;»
Τι μπορεί να
ειπωθεί;
Μπορεί να ειπωθεί ότι η τουρκική επιχείρηση έχει αναβληθεί εξαιτίας
της αντιμετώπισης δυσκολιών που σχετίζονται με το να πείσει τα διάφορα
εμπλεκόμενα μέρη, τη Ρωσία, το Ιράν και τις Ηνωμένες Πολιτείες τουλάχιστον, για
αυτήν, αλλά είναι δύσκολο να ειπωθεί ότι έχει πλήρως ακυρωθεί.
Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής,
ως φαίνεται, να πείσει τη Ρωσία και το
Ιράν για την αναγκαιότητα της στρατιωτικής εισβολής, αλλά δεν κατάφεραν ούτε να την πείσουν να την
ακυρώσει, και αυτό υποδεικνύεται στην ομιλία του Ερντογάν για το λειτουργία,
την αναγκαιότητά της και τους στόχους της στη Σύνοδο Κορυφής της Τεχεράνης και
μετά το τέλος της, πριν από λίγες μέρες επίσης.
Η διαδικασία για την οποία μιλάει η Άγκυρα δεν είναι ένα
μεμονωμένο γεγονός ή ένας ανεξάρτητος σταθμός, αλλά μάλλον ένας σύνδεσμος σε
μια ολοκληρωμένη στρατηγική που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα την
εγκαταλείψει, διαφορετικά ολόκληρη η στρατηγική θα αποτύχει ή θα σκοντάψει, πάλι
στο ίδιο σημείο.
Ο κουρδικός
κίνδυνος για ασφάλεια της Τουρκίας
Η Τουρκία όχι μόνο βλέπει την παρουσία των κουρδικών αυτονομιστικών
ομάδων στη βόρεια Συρία ως απειλή για την ενότητα των συριακών εδαφών και ως
απειλή για την ασφάλεια των εδαφών της από έξω, αλλά και ως απειλή για την
εδαφική ακεραιότητα της ίδιας της Τουρκίας στο εσωτερικό μακροπρόθεσμα.
Ο κουρδικός φάκελος είναι συνδεδεμένος στις διάφορες χώρες της
περιοχής, και ως εκ τούτου αποτελεί πραγματική κόκκινη γραμμή για αυτήν.
Επίσης, η Τουρκία δεν εμπιστεύεται κανένα άλλο μέρος σε έναν
φάκελο τέτοιας σημασίας και ευαισθησίας, ειδικά μετά την εμπειρία των
τελευταίων ετών στη Συρία, και προτιμά πάντα να «κόβει το δικό της σχοινί
σωτηρίας», σύμφωνα με την έκφραση του Τούρκου προέδρου.
Ειδικά το συριακό καθεστώς δεν χαίρει της εμπιστοσύνης της
Τουρκίας σε αυτό το πλαίσιο λόγω της ανταλλαγής ρόλων και θέσεων του σε
περισσότερες από μία περιπτώσεις με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις,
προκειμένου να αποφευχθούν οι τελευταίες από το στόχο των τουρκικών δυνάμεων,
οι οποίες πρόσθεσαν επιπλοκές πεδίου στις προηγούμενες τουρκικές επιχειρήσεις.
Αυτό προστίθεται στην άμεση σύγκρουση μεταξύ των τουρκικών
δυνάμεων και των καθεστωτικών δυνάμεων περισσότερες από μία φορές, η πιο
προφανής από τις οποίες ήταν στην εισβολή με την ονομασία Επιχείρηση «Bahar Kalkanı Harekâtı» πριν από
δύο χρόνια.
Η Άγκυρα δεν
άλλαξε πολιτική στάση
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πιο ακριβής περιγραφή της νέας
τουρκικής θέσης για το συριακό καθεστώς είναι το άνοιγμα στην ιδέα του διαλόγου
μαζί του και όχι μια πλήρης αλλαγή στη στάση απέναντί του, καθώς δεν υπάρχουν
μέχρι στιγμής ενδείξεις ότι η στρατηγική ή οι προτεραιότητες της Άγκυρας έχουν
αλλάξει εντελώς, και ως εκ τούτου είναι πιο κοντά σε μια αργή, σταδιακή φάση
δοκιμών και τα αποτελέσματα δεν είναι εγγυημένα.
Έτσι, μπορεί να ειπωθεί ότι η Τουρκία είναι ανοιχτή στην
ιδέα της αναβολής της επιχείρησης και στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων της,
ιδίως απομάκρυνσης των (Κούρδων) μαχητών των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων από
τα σύνορά της, μέσω των σχέσεων με τη Ρωσία και των λύσεων των καθεστωτικών
δυνάμεων εκεί.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει πλήρη εγκατάλειψη της ιδέας της
επιχείρησης ή πλήρη ακύρωσή της, αλλά μάλλον μια προσπάθεια εξάντλησης της
προσπάθειας σε μια πιθανή εναλλακτική οδό, ειδικά καθώς εξυπηρετεί
περισσότερους από έναν στόχους, με κύριο
την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στη βόρεια Συρία, και δευτερευόντως τις
σχέσεις τόσο με τη Ρωσία όσο και με το Ιράν, αλλά, και τις πιέσεις προς τις Ηνωμένες
Πολιτείες και τους δυτικούς συμμάχους.
Ο τουρκικός
στρατός ήδη επεμβαίνει εξ αποστάσεως
Σε αντίθετη περίπτωση, τα επιτόπια στοιχεία λένε ότι η Άγκυρα εξακολουθεί να είναι προσηλωμένη στο όραμα και τη στρατηγική της στη Συρία και ότι το χέρι της είναι ακόμα στη σκανδάλη, όπως λέγεται.
Αυτό δεν αποδεικνύεται από τη συνεχιζόμενη στόχευση κέντρων
και προσωπικοτήτων που συνδέονται με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις και το
Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, αλλά στόχευσε περισσότερες από μία φορές τις
δυνάμεις του συριακού καθεστώτος, παρά τη συζήτηση για διάλογο και τη
δυνατότητα συνεργασίας.
Ως εκ τούτου, αυτό που έχει συμβεί μέχρι στιγμής είναι η
αναστολή της επιχείρησης για να δημιουργηθούν χώροι για άλλες επιλογές που «θα
μπορούσαν» να επιτύχουν τους στόχους της επιχείρησης χωρίς άμεση στρατιωτική
προσπάθεια, και ως εκ τούτου η αποτυχία αυτού του δρόμου θα επαναφέρει την
Άγκυρα στο πρώτο σημείο και ίσως με ισχυρότερο πρόσχημα κατά της Ρωσίας
ιδιαίτερα από την τουρκική σκοπιά.
Ίσως οι δηλώσεις του
προέδρου Ερντογάν μόλις πριν από λίγες ημέρες, για την επέτειο της μάχης στο
Μαντζικέρτ, να αποτελούν πρόσθετες αποδείξεις ότι η χώρα του δεν έχει ακυρώσει
εντελώς την ιδέα της επιχείρησης και ότι εξακολουθεί να είναι μια επιλογή
εφόσον δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την έναρξη και την ολοκλήρωση της
επιτυχία της.
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr