 |
| Αυξημένα μέτρα ασφαλείας στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης μετά το τρομοκρατικό χτύπημα |
Νοέμβριος 15, 2022. Ελλάδα.
Μόσχα.
«Η Δύση χρειάζεται μια υποτελή Τουρκία ή να είναι μέρος ενός
τόξου χάους και αστάθειας;»
Με αυτά τα λόγια πολιτικοί επιστήμονες σχολιάζουν την
τρομοκρατική επίθεση που σημειώθηκε προχθές στην Κωνσταντινούπολη και το
πολιτικό της παρασκήνιο.
Ποιος βρίσκεται πίσω από αυτό το έγκλημα, γιατί στρέφεται προσωπικά εναντίον του Ερντογάν και πώς μπορεί να απαντήσει η Τουρκία σε αυτό;
Πρώτα απ’ όλα, αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η Τουρκία σήμερα
είναι μια αντιμαχόμενη χώρα. Τα στρατεύματά της καταλαμβάνουν μέρος της Συρίας
και συμμετέχουν έμμεσα σε μια ολόκληρη σειρά στρατιωτικών συγκρούσεων στη Μέση
Ανατολή (στρατός βρίσκεται επίσης στο Κατεχόμενο έδαφος της Κύπρου). Αλλά, στο ίδιο το τουρκικό έδαφος, ο αγώνας της κεντρικής
κυβέρνησης ενάντια στους (Κούρδους) αυτονομιστές συνεχίζεται κυρίως στις ανατολικές
επαρχίες.
Ωστόσο, με όλα αυτά, η Τουρκία έχει χάσει το ρυθμό των
μεγάλων τρομοκρατικών επιθέσεων. Στις 13 Νοεμβρίου, δυστυχώς, της τον θύμισαν.
Βόμβα εξερράγη στην τουριστική οδό Istiklal στην Κωνσταντινούπολη, σκοτώνοντας
έξι ανθρώπους και τραυματίζοντας περισσότερους από 80.
Οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν ήδη παρουσιάσει στη δημοσιότητα τον
τρομοκράτη. Αποδείχθηκε ότι ήταν μια γυναίκα κουρδικής υπηκοότητας, η Ahlam
Albashir, η οποία (αν κρίνουμε από τις καταγραφές των καμερών) κάθισε στον
πάγκο για 45 λεπτά και αφού έφυγε, μια βόμβα έσκασε ακριβώς σε αυτό το μέρος.
Μαζί της η αστυνομία συνέλαβε και πάνω από σαράντα άτομα.
Ακόμα κι αν οι μισοί από τους κρατούμενους αφεθούν ελεύθεροι
ως αθώοι (είναι σαφές ότι σε μια τέτοια κατάσταση υπάρχουν πολλοί ύποπτοι),
είναι ήδη προφανές ότι η επίθεση σχεδιάστηκε προσεκτικά.
Εξάλλου, αν κρίνουμε από τις προκαταρκτικές δηλώσεις της
τουρκικής πλευράς, σε αυτόν τον σχεδιασμό συμμετείχαν πολλοί παίκτες, με τους
οποίους η Άγκυρα έχει πολύ δύσκολες σχέσεις.
Έτσι, κατά την ανάκριση, η φερόμενη ως δράστης της επίθεσης
φέρεται να δήλωσε ότι είχε παρακολουθήσει ειδική εκπαίδευση σε στρατόπεδα
Κούρδων μαχητών και ότι εισήλθε στην Τουρκία παράνομα από τη Συρία, γεγονός που
επέτρεψε στις αρχές να κατονομάσουν τους Κούρδους μαχητές ως τους άμεσους
δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης.
Επιπλέον, σύμφωνα με τις αρχές, μια ομάδα δραστών έπρεπε να
εξαλείψει τον άμεσο δράστη και στη συνέχεια να διαφύγει στο έδαφος της Ελλάδας
(με την οποία η Τουρκία έχει επανειλημμένα ισορροπήσει στα πρόθυρα των εχθροπραξιών
τα τελευταία χρόνια).
Η Τουρκία
κατηγορεί τις ΗΠΑ
Τέλος, η τουρκική ηγεσία κατηγόρησε ευθέως τις ΗΠΑ για την
οργάνωση της επίθεσης.
Προφανώς όχι μόνο επειδή οι Αμερικανοί προμηθεύουν και
προστατεύουν τους Κούρδους μαχητές στη Συρία. Διαφορετικά, οι Τούρκοι δεν θα είχαν
αρνηθεί να δεχτούν τα αμερικανικά συλλυπητήρια (παραδοσιακή διπλωματική πράξη
που εκφράζεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις).
«Τα συλλυπητήρια που εξέφρασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα
πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αξιολογηθούν ως ενέργειες ενός δολοφόνου που
φτάνει πρώτος στον τόπο του εγκλήματος», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εσωτερικών
Σουλεϊμάν Σοϊλού.
Είναι απίθανο ο υπουργός να είχε αποφασίσει για τέτοια λόγια
χωρίς την έγκριση του προέδρου της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το πρόσωπο
εναντίον του οποίου, σύμφωνα με πλήθος ειδικών (τόσοι Τούρκων όσο και Ρώσων)
στράφηκε αυτή η τρομοκρατική επίθεση.
Ένας άνθρωπος που, σύμφωνα με τη Δύση, έχει απογειωθεί πολύ
ψηλά και που συμπεριφέρεται πολύ ανεξάρτητα.
«Ο Πρόεδρος Ερντογάν άρχισε να παίρνει πάρα πολύ πάνω του.
Και διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, και σιτηρών, και ενός κόμβου
φυσικού αερίου, και μια στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της
Αρμενίας», γράφει ο Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Μαράτ Μπασίροφ.
«Στρατηγική της
Δύσης» για υπονόμευση του Ερντογάν;
Φυσικά, δεν μιλούσαμε για κάποιου είδους σωματική δολοφονία
του ηγέτη της Τουρκίας - το 2016 προσπάθησαν, δεν τους βγήκε.
Αντίθετα, οι αντίπαλοί του στη Δύση επέλεξαν μια διαφορετική
στρατηγική - να υπονομεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την εσωτερική πολιτική
κατάσταση στη χώρα και να προσπαθήσουν να επιτύχουν είτε την απομάκρυνση του
Ερντογάν στις εκλογές του 2023, είτε να τον εξαναγκάσουν σε μαζική νοθευμένη
εξουσία, ακολουθούμενη από εσωτερική αναταραχή.
Και υπάρχουν πιθανότητες για αυτό, γιατί οι εκλογικές θέσεις
του Τούρκου ηγέτη δεν είναι τόσο ισχυρές τώρα.
Πρώτα από όλα λόγω της οικονομίας. Στα πρώτα χρόνια, χάρη
στην ικανή οικονομική πολιτική του κατάφερε να συγκεντρώσει την υποστήριξη του
πληθυσμού και να αποτρέψει πιθανά στρατιωτικά πραξικοπήματα (που συνέβησαν στην
Τουρκία εναντίον κάθε ισλαμιστή ηγέτη που κέρδισε τις εκλογές) και τώρα η χώρα
βρίσκεται σε σοβαρή οικονομική κρίση. Ο πληθωρισμός ξεπερνά το 80%.
Και σε αυτή την κατάσταση, η επίθεση πλήττει όχι μόνο την
τουριστική βιομηχανία, αλλά και τον δεύτερο πυλώνα της νομιμότητας του Ερντογάν
- την εσωτερική σταθερότητα. Επιπλέον, το πλήγμα είναι πολύπλευρο - μιλάμε τόσο
για την αδυναμία του Τούρκου ηγέτη να προστατεύσει τους Τούρκους, όσο και για
τις συνέπειες πιθανών απαντήσεων.
«Τον Ιούνιο του 2023 θα διεξαχθούν προεδρικές και
βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία. Η χώρα χωρίζεται αυστηρά στη μέση μεταξύ των
μετριοπαθών ισλαμιστών του Ερντογάν και των φιλοδυτικών κεμαλιστών. Οι ψήφοι
των Κούρδων μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Και τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες
θέλουν να προκαλέσουν τον Ερντογάν με τρομοκρατικές επιθέσεις για να ξεκινήσει
έναν πόλεμο κατά των Κούρδων εντός της Τουρκίας και έτσι να κάνει όλους τους
Κούρδους εχθρούς του Ερντογάν. Και τότε όλοι οι Κούρδοι θα ψηφίσουν κατά του
Ερντογάν», γράφει ο Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Σεργκέι Μάρκοφ.
Τέλος, η τρομοκρατική επίθεση έχει και μια σαφώς ορατή πτυχή
της εξωτερικής πολιτικής. Η επίθεση σημειώθηκε ακριβώς την παραμονή της
επίσκεψης Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής της G20, όπου υποτίθεται ότι θα είχε μια
σημαντική συνάντηση με τον Τζόζεφ Μπάιντεν.
Στην Ινδονησία, σύμφωνα με τρεις εξοικειωμένους με αυτήν, ο
Ερντογάν θέλει να αναγνωριστεί ως πρόεδρος μιας μεγάλης δύναμης που
διαδραματίζει αυξανόμενο ρόλο από την Ουκρανία έως τη Λιβύη και τη Συρία, όπου
σταθμεύουν τα στρατεύματά της ή οι Τούρκοι στρατιωτικοί σύμβουλοι.
Πώς θα μιλήσει τώρα ο Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο -
μετά τις κατηγορίες και το αναδυόμενο deja vu (άλλωστε, ο Μπάιντεν ήταν
αντιπρόεδρος στην κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος, σύμφωνα με την
τουρκική πλευρά, ήταν σχεδόν ο οργανωτής της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016
).
Το
γεωπολιτικό παιχνίδι
Την ίδια στιγμή, οι δυτικοί πολιτικοί ξεχνούν ότι έχουν να
κάνουν και με έναν κύριο της γεωπολιτικής.
Ο Ερντογάν είναι ένας από αυτούς τους παίκτες που μπορούν
επίσης να απαντήσουν σε περίπλοκες επιθέσεις με περίπλοκη άμυνα. Και η Άγκυρα
υπόσχεται ήδη να απαντήσει.
«Γνωρίζουμε τι μήνυμα θέλουν να μας στείλουν αυτοί που
πραγματοποίησαν αυτήν την ενέργεια. Λάβαμε αυτό το μήνυμα. Μην ανησυχείτε, θα
απαντήσουμε πλήρως και θα προσθέσουμε περισσότερα από πάνω», δήλωσε ο Τούρκος
υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού.
Και τώρα ο Ερντογάν μπορεί να έχει αρκετές επιλογές για αυτή
την αντίδραση - τόσο διπλωματικές όσο και στρατιωτικές.
«Σύντομα, πιθανότατα, στη Σουηδία, τη Φινλανδία και το ΝΑΤΟ
θα υπενθυμιστεί η θέση τους για την αντιτρομοκρατική πολιτική, η απροθυμία
έκδοσης Κούρδων «προσωπικοτήτων» και η ασέβεια για τα συμφέροντα της Άγκυρας
που επηρεάζουν άμεσα την ασφάλειά της.
Και θα είναι επίσης δυνατό να ξεκινήσει ήρεμα μια άλλη
στρατιωτική εκστρατεία κατά των «παραφυάδων» του PKK.
Κείμενο
στη Vzglyad: Γκέβοργκ Μιζραγιάν, αναπληρωτής καθηγητής του Οικονομικού
Πανεπιστημίου
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr