Ιανουάριος 23, 2023. Ελλάδα
Ο αρχηγός
της Mukhabarat
Ο αρχηγός πληροφοριών της Αιγύπτου (Mukhabarat), Αμπάς Καμίλ, , κόβει την
ανάσα από το λαιμό των Λιβύων με την πρότασή του για λύση του Καΐρου στο λιβυκό χάος. Το Κάιρο
είναι το νέο επίκεντρο των αναζητήσεων συμφιλίωσης.
Πιο πρόσφατα, στις 5 Ιανουαρίου, ο ηγέτης του Εθνικού
Στρατού της Λιβύης (LNA) Χαλίφα Χαφτάρ, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Ακίλα
Σάλεχ και ο πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου του Κράτους Χαλίντ Μισρί βρέθηκαν
στο Κάιρο.
Συζήτησαν για τις συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσαν να
οδηγήσουν τη χώρα στις εκλογές. Ό,τι και να έγινε στο όνομα της
συναίνεσης, οι δηλώσεις τους δεν κράτησαν πάνω από 24 ώρες.
Ο αρχηγός
της CIA
Ενώ η προσοχή των Αμερικανών είναι στραμμένη στην Ουκρανία, ο
διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς πήγε στη Λιβύη στις 12 Ιανουαρίου προκαλώντας
μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις εκεί.
Προφανώς, οι Αμερικανοί γυρίζουν στον φάκελο της Λιβύης. Αλλά με ποιον τρόπο; Να συνεχίσουν τη συνεργασία με την Τουρκία από εκεί που σταμάτησαν ή προσαρμόζοντας τους Τούρκους;
Ο Μπερνς, γνωρίζει τη Λιβύη από κοντά, είπε ο Αμπντουλχαμίντ
Ντμέιμπε, επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας στην Τρίπολη.
Συναντήθηκε, μάλιστα και με τον Χαλίφα Χαφτάρ στη
Βεγγάζη. Τι δουλειά είχε με τα αντίπαλα μέρη;
Ο αρχηγός
της MİT
Λίγες μέρες μετά τον Μπερνς, ο επικεφαλής των
τουρκικών μυστικών υπηρεισών - ΜΙΤ, Χακάν Φιντάν, είπε:
«Εδώ κάτι γίνεται, φίλε!» και έτρεξε στην
Τρίπολη.
Εκτός από τον Ντμπέιμπε και τον Μισρί, συναντήθηκε χωριστά με τον Πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου, Μοχάμεντ αλ Μάνφι.
Αργότερα, με τη συμμετοχή του στρατηγού Οσμάν Ιτάς, ο Μισρί πραγματοποίησε μια τετραμελή
συνάντηση με τον Ντμπέιμπε, τον αναπληρωτή του Μάνφι, Αμπντουλάχ Λάφι και τον
Πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας Σιντίκ Καμπίρ. Ένα φλιτζάνι τσάι στο χέρι,
ένα γέλιο, μια χαρά... Ασυνήθιστες αντανακλάσεις της σοβαρότητας στα πρόσωπα
των σεφ. Γιατί;
Ενώ ο Μάνφι δεν έδωσε πληροφορίες για τη συνάντηση, ο Ντμπέιμπε
δήλωσε μόνο ότι συζήτησαν τοπικά, περιφερειακά και διεθνή ζητήματα.
Ο Μισρί τόνισε επίσης το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ
των δύο χωρών και τη σημασία της συνεργασίας σε όλους τους τομείς.
Το ημερολόγιο του Μισρί, το οποίο άνοιξε το παιχνίδι
για την Αίγυπτο, κάνει την Άγκυρα να αισθάνεται φόβο μήπως χάσει έναν δεύτερο
βασικό άνδρα μετά τον Φατί Μπασάγκα, ο οποίος ηγήθηκε του αντιπάλου υπουργικού
συμβουλίου υπό το όνομα της Εθνικής Κυβέρνησης Σταθερότητας.
Η Ρωσία με την ομάδα Βάγκνερ προκάλεσε την επιστροφή
των ΗΠΑ
Η Λιβύη αντιμετώπισε πάλι τη μάστιγα της ακριβώς λόγω της «καταστροφικής
εταιρικής σχέσης» που σχηματίστηκε μεταξύ Τουρκίας, Γαλλίας και ΗΠΑ.
Η νέα Λιβύη απαιτεί «εποικοδομητική εταιρική σχέση». Η
Λιβύη είναι όμηρος όσων έσωσαν τη Λιβύη! Μετά τη δολοφονία του πρέσβη των
ΗΠΑ Κρίστοφερ Στίβενς το 2012 από ριζοσπάστες ισλαμιστές, στους οποίους
μοίραζαν όπλα, οι ΗΠΑ έμειναν σκόπιμα μακριά από το θέμα καθώς περιφερειακοί
εταίροι συμμετείχαν σε έναν πόλεμο για τη διχοτόμηση της Λιβύης.
Όταν η Ρωσία μπήκε στην εξίσωση με την εταιρεία
ιδιωτικού πολέμου Wagner μαζί με τον Χαφτάρ, εμφανίστηκε ο φόβος ότι «η νότια
πλευρά του ΝΑΤΟ απειλείται».
Αυτή η κατάσταση παρείχε αμερικανική υποστήριξη για την
επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη υπέρ της Τρίπολης το 2019.
Όμως στην εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο, που προσπαθούσε
να δημιουργήσει η Άγκυρα μέσω της Λιβύης, οι ΗΠΑ παρέμειναν στην αντίθετη
πλευρά.
Αν και έπεσαν παράλληλα στην αναγνώριση της νομιμότητας του Ντμπέιμπε,
οι Αμερικανοί, δεν έδειξαν ικανοποιημένοι από τις κινήσεις της Τουρκίας
που μεγιστοποιεί τα δικά της συμφέροντα.
Αλλά τώρα η Ουκρανία είναι ένας κινητήριος παράγοντας για τη
στενή σήμανση της πολιτικής στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, καθώς η
κυβέρνηση Μπάιντεν ετοιμάζεται να συμπεριλάβει την «Βάγκνερ» σε διεθνή
εγκληματική οργάνωση με αποτέλεσμα η ανατολική πλευρά της Λιβύης να
επηρεαστεί.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους που επισκέφθηκε ο
Μπερνς. Σύμφωνα με τοπικές πηγές, έδωσε στον Χαφτάρ ένα μήνυμα «να
απολύσει όσους συνδέονται με την Βάγκνερ».
Ταυτόχρονη
αποχώρηση Τούρκων και Βάγκνερ;
Όλοι, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών, πρέπει να δουν ότι
οι Τούρκοι στρατιώτες δεν θα αποσυρθούν χωρίς την αναχώρηση της Βάγκνερ και η
αποχώρηση της Βάγκνερ χωρίς την αναχώρηση του Τούρκου στρατιώτη.
Ούτε η συμφωνία ταυτόχρονης αποχώρησης που επιτεύχθηκε κατά
τη Διάσκεψη του Βερολίνου τον Ιούνιο του 2021 δεν λειτούργησε.
Σύμφωνα με τον ισχυρισμό του ειδησεογραφικού δικτύου «Al
Raid» που πρόσκειται στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο Μπερνς ζήτησε από τον Ντμπέιμπε
να μην επιτρέψει την επαναλειτουργία της ρωσικής πρεσβείας.
Όχι μόνο η κατάσταση στη Λιβύη, αλλά και η αυξανόμενη ρωσική
επιρροή στο Μάλι και την Κεντρική Αφρική ενδιαφέρουν τις ΗΠΑ, οι οποίες δεν
έχουν καταφέρει να παρακινήσουν τους παραδοσιακούς Άραβες εταίρους τους στον
Κόλπο εναντίον της Ρωσίας.
Υποστηρίζεται ότι η Ομάδα Βάγκνερ απέκτησε προνόμια σε
τομείς όπως το πετρέλαιο, τα ορυχεία και τα λιμάνια εκτός από μετρητά στις
χώρες όπου βρισκόταν. Έτσι, η απόσυρση της Βάγκνερ σημαίνει στην ουσία την
απόλυση μερικών χιλιάδων ένοπλους άνδρες.
Επίθεση σε ρωσικές σφαίρες επιρροής και τα πετρέλαια της Λιβύης
Στη σελίδα των χωρών που υποστηρίζουν οι Αμερικάνοι, πρέπει
να προστεθεί και η Αίγυπτος, η οποία λαμβάνει το ισοδύναμο της αναγνώρισης του
Ισραήλ από τις ΗΠΑ με ετήσια βοήθεια περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, αλλά
και η οποία φαίνεται στους Ρώσους ως πηγή σιτηρών και όπλων.
Η ουσία είναι ότι για τις ΗΠΑ, ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι
μια μοναδική ευκαιρία να επιτεθούν σε ρωσικές σφαίρες επιρροής.
Η διασφάλιση του εφοδιασμού με πετρέλαιο είναι απαραίτητη
στη στρατηγική του αποκλεισμού της Ρωσίας.
Σε αυτό το σημείο, η Λιβύη είναι ένας υπολογίσιμος
πόρος. Νούμερο ένα στο πετρέλαιο στη Βόρεια Αφρική, νούμερο δύο στο φυσικό
αέριο μετά την Αλγερία. Είναι εύκολο για τις ΗΠΑ, που έχουν μάθει από τη
στάση του ΟΠΕΚ+, που αντιστέκεται στην πίεση για αύξηση της παραγωγής, να
δίνουν εντολές στη Λιβύη λόγω της ευθραυστότητάς της.
Επίσης, οι ΗΠΑ νιώθουν άβολα με τη ρωσική επιρροή στην
Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης.
Ο Ντμπέιμπε δήλωσε ότι θα αυξήσουν την παραγωγή πετρελαίου
από 1,2 εκατομμύρια βαρέλια σε 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Πώς θα αυξηθεί; Αφού οι βαλβίδες είναι υπό τον έλεγχο
του Χαφτάρ.
Επομένως, είναι απαραίτητο να δούμε πώς αντιμετωπίστηκε αυτό
το θέμα στη συνάντηση του Μπερνς με τον Χαφτάρ.
Σύμφωνα με το λιβυκό «Al Marsad», ο Μπερνς προειδοποίησε τον
Χαφτάρ για τη ροή πετρελαίου και την ασφάλεια των λιμανιών.
Ήθελε δύο πράγματα από τον Χάφταρ:
Το πρώτο ήταν να επιτραπεί στην κυβέρνηση του Ντμπέιμπε να
εργαστεί στα ανατολικά. Το δεύτερο είναι η δημιουργία κοινής εξουσίας.
Η παράδοση
των υπαιτίων της πτώσης του αεροσκάφους της Panamerican
Το δεύτερο θέμα που απασχολεί τον Μπερνς είναι η παράδοση
των καταζητούμενων για την υπόθεση του βομβαρδισμού του αεροπλάνου Pan Am πάνω
από το Λόκερμπι το 1988, όπου σκοτώθηκαν 190 επιβάτες.
Το μεγάλο ψάρι είναι ο κουνιάδος του Καντάφι, ο πρώην
αρχηγός των υπηρεσιών πληροφοριών Αμπντουλάχ Σενούσι.
Η παράδοση του Σενούσι σημαίνει κήρυξη πολέμου στη φυλή Σενούσι
που άφησε το στίγμα της στη Λιβύη.
Αυτή η φυλή μπορεί να κόψει το νερό και το πετρέλαιο
της Τρίπολης αν υποταχθεί στις ΗΠΑ.
Εκ των προτέρων, η απειλή ήρθε από τον πρώην υπουργό
Εσωτερικών, Σαλίχ Ρετζέπ: «Αν ο Ντμπέιμπε δώσει τον Σενούσι, θα απαγάγουμε τα
παιδιά του». Σίγουρα θα το κάνουν!
Όταν ο Ντιμπέιμπε παρέδωσε τον πρώην αξιωματικό πληροφοριών Αμπού
Ακίλα Μοχάμεντ Μασούντ στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Δεκέμβριο, συνδεδεμένο με την
έκρηξη του αεροπλάνου στο Λόκερμπι, βρισκόταν σε κατάσταση αστραπής.
Όπως ο Ντμπέιμπε δεν δίστασε να υπογράψει τις συμφωνίες που
ήθελε η Τουρκία για να αποτρέψει την είσοδο αντίπαλων δυνάμεων στην Τρίπολη,
είναι επίσης πρόθυμος να κάνει παραχωρήσεις για να εγγυηθεί την υποστήριξη της
κυβέρνησης Μπάιντεν.
Οι συνεχείς συναντήσεις που θα οδηγήσουν;
Οι Αμερικανοί έχουν ένα άλλο πρόβλημα: ο γιος του Καντάφι, Σαίφ
αλ Ισλάμ, που ξεχωρίζει ως υποψήφιος των Ρώσων για την ηγεσία της Λιβύης, είναι
μπλοκαρισμένος. Δεν έχουν λοιπόν την πολυτέλεια να βάζουν τα αυγά τους σε
ένα καλάθι μέσα στο κουβάρι των αντιφάσεων.
Μετά τον Μπερνς, η Λέσλι Όρντμαν, η Αμερικανίδα Επιτετραμμένη στην Τρίπολη,
ξεκίνησε τη δουλειά της με Λίβυους ηθοποιούς επισκεπτόμενος τον τάφο του Ομέρ
Μουχτάρ.
Πολύ συμβολική επιλογή. Είναι επείγουσα ανάγκη
των ξένων να εξοργίσουν τη φυλή του βασιλιά Ιντρίς Σενούσι και να παίξουν με τη συμπάθεια του Ομέρ
Μουχτάρ.
Η Όρντμαν συναντήθηκε
με τον Σαλίχ στη Βεγγάζη στις 17 Ιανουαρίου.
Την επόμενη μέρα συναντήθηκε με τον Χαφτάρ με τη
συμμετοχή του Αναπληρωτή Διοικητή της AFRICOM, Στρατηγού Τζον Ντ.
Λαμοντάν.
Σύμφωνα με την αμερικανική πλευρά, συζήτησαν το θέμα του
συντονισμού και της ενοποίησης του στρατού υπό δημοκρατική πολιτική
ηγεσία.
Τον Αύγουστο, δυνάμεις πιστές στον Χαφτάρ κατέρριψαν ένα UAV
πάνω από την Μπενίνα.
Η AFRICOM ανακοίνωσε ότι το αεροπλάνο ανήκε στις Ηνωμένες
Πολιτείες και στάλθηκε για να υποστηρίξει την (αναβληθείσα) επίσκεψη του Πρέσβη
Ρίτσαρντ Νόρλαντ.
Αποδοχή του Ντμπέιμπε
από τις ΗΠΑ χωρίς να αγνοείται ο Χαφτάρ
Η πτέρυγα της Τρίπολης βλέπει την επίσκεψη του Μπερνς ως επιβεβαίωση της νομιμότητας του Ντιμπέιμπε.
Ωστόσο, το σκέλος της επίσκεψης στη Βεγγάζη τονίζει ότι ο Χαφτάρ
δεν αγνοείται. Ο Μπερνς δεν συναντήθηκε με τον Φατί Μπασάγκα, τον επικεφαλής της κυβέρνησης
Εθνικής Σταθερότητας, την οποία διόρισε η Βουλή των Αντιπροσώπων αφού
ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση της Ένωσης (Τρίπολης) είχε χάσει τη νομιμότητά
της.
Αυτό είναι ένα σημάδι ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να στέκονται
στο πλευρό της κυβέρνησης στην Τρίπολη.
Ο επικεφαλής
των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών και οι αμφιταλαντεύσεις στη Λιβύη
Ο επικεφαλής της MIT, Χακάν Φιντάν, από την άλλη πλευρά,
επιβεβαίωσε την πίστη στην κυβέρνηση Ντμπέιμπε στις συναντήσεις τους.
Προσπάθησε επίσης να προσαρμοστεί στον Μισρί, ο οποίος
αύξησε τις επαφές του με τον Σάλεχ υπό τη μεσολάβηση της Αιγύπτου και γύρισε
την πλάτη του στον Ντμπέιμπα.
Σύμφωνα με τον Λίβυο συγγραφέα Αμπντουραχίμ αλ Μπουρκί,
ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών έλυσε το πρόβλημα μεταξύ των
δύο. Το πώς συνέβη είναι άγνωστο. Υπάρχει όμως ένα πράγμα που
ξεχωρίζει: Η θετική διάθεση στο Κάιρο έχει εκτονωθεί.
Ανακοινώθηκε ότι ο Μισρί και ο Σάλεχ ήρθαν πιο κοντά ο
ένας με τον άλλον σχετικά με τον εκλογικό νόμο, ο οποίος κόλλησε στην
υποψηφιότητα των στρατιωτών και εκείνων με διπλή υπηκοότητα στο Κάιρο.
Αργότερα, ο Μισρί έδωσε μηνύματα που έδειχναν ότι
παρέμενε αδιάλλακτος με τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο στόχος της κάλπης τον
Νοέμβριο, που αποκαλύφθηκε, είναι επίσης ταλαντευόμενος.
Οι συναντήσεις του Καΐρου, που έχουν εξοργίσει την Άγκυρα,
δεν έχουν ακόμη καταφέρει να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ της Βουλής των
Αντιπροσώπων και του Ανώτατου Συμβουλίου της Πολιτείας.
Αν και η Τουρκία προσπαθεί να γυρίσει τη σελίδα της εχθρότητας
με τον Σάλεχ και τον Χαφτάρ για να εξασφαλίσει τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες, τη στρατιωτική
συνεργασία και τις συμφωνίες εξερεύνησης πετρελαίου με την Τρίπολη, το έδαφος
εξακολουθεί να είναι ολισθηρό.
Πριν από δύο εβδομάδες, η απόφαση του Εφετείου να αναστείλει
την εφαρμογή της συμφωνίας για την εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου
ήταν σαφής ένδειξη αυτού.
Καθοριστικές
οι σχέσεις Αιγύπτου – Τουρκίας για λύση στη Λιβύη
Η προσπάθεια της Άγκυρας να τερματίσει τον διαχωρισμό με
πρόταση να ενταχθεί ο Μπασάγκα στο υπουργικό συμβούλιο του Ντμπέιμπε
απέτυχε.
Η Αίγυπτος επίσης διέκοψε τελείως τις σχέσεις με τον Ντμπέιμπε.
Με δύο επιμελητήρια, δύο κυβερνήσεις, αντίπαλους στρατούς,
διχασμένους κυρίαρχους θεσμούς και πολιτοφυλακές που έχουν μοιράσει πόλεις, η
Λιβύη είναι ένας ασθενής στο χειρουργικό τραπέζι.
Ο καθένας κουνάει ένα νυστέρι για δικό του όφελος.
Όσο οι Λίβυοι παράγοντες δεν μπορούν να ξεφύγουν από τη σκιά
των ξένων δυνάμεων και να χαράξουν τις δικές τους εθνικές διαδρομές, δεν θα
μπορούν να αποφύγουν την ομηρία.
Φεχίμ Ταστέκιν-
Duvar
--
© Βαλκανικό Περισκόπιο -Γιῶργος Ἐχέδωρος
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μόνον με αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης του ιστολογίου παραγωγής- https://www.echedoros-a.gr