Ιανουάριος 16, 2011. Ιστορικό ένθετο
Δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια πριν, στην αρχαία Μόρρυλο, που βρισκόταν δέκα χιλιόμετρα νότιο δυτικά της πόλης Κιλκίς, (στο μικρό χωριό Άνω Απόστόλοι) ένας καλοκάγαθος πολίτης αποφάσισε να ενισχύσει από το υστέρημά του, το Δήμο της Πόλης του.
Το όνομά του ήταν ‘Παράμονος’.
Κατοικούσε στην ξακουστή για το Ασκληπιείο της, κωμόπολη της Κρηστωνίας.
Η Μόρρυλος, ιστορικά, ήταν μια μικρή αγροτική πόλη που μας είναι γνωστή από τα ελληνιστικά χρόνια (3ος π.Χ. αιώνας).
Το όνομά της πρέπει να το πήρε από τη ιαματική ‘μορρία ύλη’ (λασπώδες υλικό) της περιοχής της. Τότε η περιοχή της Μορρύλου ήτανε βαλτώδης, κατάλοιπο της μεγάλης αρχαίας λίμνης που έφθανε μέχρι τον Αξιό ποταμό.
Η λασποθεραπεία έδινε υγεία και ανακούφιση στους επισκέπτες της. Η ιαματική αυτή πλευρά της Μορρύλου ήταν πασίγνωστή στο πανελλήνιο, αφού ασθενείς συγκεντρώνονταν στο χώρο που είχε αφιερωθεί στο θεό Ασκληπιό και τη θεά Υγεία, έκαναν λασποθεραπεία και προσέφερναν τάματα για την ίασή τους.
Ένα-δύο χρόνια πριν αναλάβει τα ηνία της Μακεδονίας ο Αντίγονος ο Γονατάς, στην αρχαία Μόρρυλο, οι νέο-εκλεγέντες άρχοντες αποφάσισαν να τιμήσουν έναν πολίτη της πόλης που έκανε δωρεά στο Δήμο, μια αγελάδα, που από τους απογόνους της δημιουργήθηκε μια ολόκληρη αγέλη.
Η επιγραφή που βρέθηκε το 1961 στους Άνω Αποστόλους του Κιλκίς, είναι αρκετά κατατοπιστική. Είναι γραμμένη στην γλώσσα που συνηθίζονταν την εποχή αυτήν. Απηχούσε την λαλουμένη των χρόνων αυτών, όπως, άλλωστε, όλες οι επιγραφές που βρέθηκαν στην Κρηστωνία και γενικότερα στη Μακεδονία.
Η επιγραφή μέσα σε λίγες γραμμές μας φανερώνει μια ολόκληρη ιστορία. Μια ιστορία που βρισκόταν πάνω από είκοσι αιώνες κρυμμένη μέσα στη μακεδονική γη.
Με την επιγραφή αυτήν βλέπουμε πως οι αρχές της μικρής μακεδονικής πόλης της Κρηστωνίας, τιμούσαν ένα πολίτη τους, ώστε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση για τους υπόλοιπους.
Μια τιμή που δεν ήταν φραστική, δηλαδή, με μια εκδήλωση ‘ξεμπερδέψαμε’, αλλά η ευγνωμοσύνη της πόλης προς το άτομό του εκδηλώθηκε με σύμβολα που καθόρισαν την παρουσία του, στους αιώνες...
Βλέπουμε ακόμη πως ‘πολιτευόταν χωρίς μεμψιμοιρία’ (‘πολιτεύεται πρός αὐτούς ἀμεμψιμοιρήτως’, γράφει επί λέξει η επιγραφή) προς τις αρχές της πόλης, αυτές όμως τον αγνόησαν.
Το κείμενο του Παράμονου στη γλώσσα της εποχής μας*:
« Οι Άρχοντες : ο Εύξεινος υιός του Σάμου, ο Μένανδρος ο υιός του Ολώιχου, ο Νικάνωρ υιός του Παράμονου αποφάσισαν τα εξής:
Ο Παράμονος ο υιός του Σαμαγόρου στη διάρκεια των χρόνων της στρατηγίας του Δημήτριου του Σώπατρου, προσήλθε στο κοινοβούλιο (της πόλης) και χάρισε στην πόλη αλλά και υπέρ του Ασκληπιού μια αγελάδα.
Από τότε με τους απογόνους της αγελάδας έγινε ολόκληρη αγέλη.
Στο δέκατο πέμπτο έτος της στρατηγίας του Επινίκιου, έγινε δεκτό από την πόλη να στεφανώσουν αυτόν με θάλλινο στεφάνι αφού οι άρχοντες τότε που έγινε η δωρεά δεν υλοποίησαν την απόφαση (να του δώσουν έπαινο) που είχε γίνει δεκτή από το κοινοβούλιο των Μορρυλίων αν και πολιτεύεται χωρίς μεμψιμοιρία προς αυτούς.
Αποφάσισαν να επαινέσουν αυτόν σύμφωνα με τα κοινά δεδομένα, να τον τιμήσουν με Θάλλινο Στεφάνι (στεφάνι από κλαδί ελιάς), να στηθεί μάλιστα στήλη με αυτόν σε επιφανές σημείο της τοποθεσίας του Ασκληπιού, για να βλέπουν οι πολίτες πως απονέμεται μια τιμητική διάκριση σε τέτοιους άνδρες για να μιμηθούν παρόμοια ενέργεια.
Να αποσταλεί, μάλιστα, το ψήφισμα στον χαράκτη (μνήμονα).
Ψηφίστηκε στις 17 Υπερβερεταίου »
* Όπως το κατανόησε ο συγγραφέας του παρόντος έργου.
Τι μαθαίνουμε από την επιγραφή
Τα Ονόματα: Εύξεινος, Σάμος, Μένανδρος, Ολώιχος, Νικάνωρ, Παράμονος, Σαμαγόρος, Δημήτριος, Σώπατρος, Επινίκιος.
Τους Τίτλους: Άρχοντες, κοινοβούλιο, πολίτες.
Επίσης ο Μνήμων (ο χαράκτης, ως επάγγελμα).
Τα έτη είναι γνωστά ως «χρόνοι στρατηγίας»: Στρατηγίας του Επινίκιου ή στρατηγίας του Δημήτριου του Σώπατρου.Το μήνα : Ὑπερβερεταίο ( Σεπτέμβριος της εποχής μας)
Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος