Το πολύτιμο χειρόγραφο των έργων του μαθηματικού Αρχιμήδη που αντιγράφηκε από μοναχό το 10ο αιώνα.
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Ένας Αμερικανός συλλέκτης, έχει στην κατοχή του, το βυζαντινό χειρόγραφο του δέκατου αιώνα, αντίγραφο των αρχαίων κειμένων του Αρχιμήδη.
Το σπάνιο μεσαιωνικό ελληνικό χειρόγραφο δημοπρατήθηκε παρά τις αντιρρήσεις που εξέφρασε η ελληνική κυβέρνηση αλλά και το Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ, πως επρόκειτο για προϊόν κλοπής.
Το χειρόγραφο περιέχει σημαντικές πραγματείες του αρχαίου Έλληνα μαθηματικού Αρχιμήδη.
Αντιγράφηκε από μοναχό μεταξύ των ετών 920-980 μ.Χ. , και βρισκόταν σε βιβλιοθήκη μονής που ανήκει στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ.
Δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christie's της Νέας Υόρκης. Αναφέρεται μάλιστα πως στα τελευταία λεπτά της δημοπρασίας υπήρξε νομική παρέμβαση και του πατριαρχείου αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης χωρίς όμως να κατορθώσουν να ματαιώσουν την διαδικασία της δημοπρασίας.
Ο Αμερικανός αγοραστής που παραμένει στην ανωνυμία δήλωσε δια του αντιπροσώπου του, για να κατευνάσει τις αντιδράσεις ερευνητών και επιστημόνων, πως το έργο θα είναι διαθέσιμο στους μελετητές.
Αν και τα κείμενα του Αρχιμήδη σβήστηκαν μερικώς και καλύφθηκαν από θρησκευτικούς-χριστιανικούς ύμνους περί το δέκατο τρίτο αιώνα, εντούτοις είναι ακόμα ευανάγνωστα και έχουν προσδώσει στους μελετητές την ‘εικόνα’ των πολύτιμων ιδεών του μεγάλου Μαθηματικού για την διαδικασία των μαθηματικών αποδείξεών του.
Το χειρόγραφο είναι η μόνη πηγή για την πραγματεία του στη μέθοδο μηχανικών θεωρημάτων και περιλαμβάνει πέντε άλλες άγνωστες εργασίες.
Σαν ιστορικό του χειρογράφου αναγράφονται από τον ‘Οίκο Χρίστις’ τα εξής: Εμφανίστηκε στη μονή καλογριών του Ιερού Τάφου της Κωνσταντινούπολης το 1907, και μετά από τον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο αποκτήθηκε από μια μη αναγνωρισμένη γαλλική οικογένεια η οποία το έβαλε στη δημοπρασία αυτή.
Η είδηση της επικείμενης πώλησης κέντρισαν το ενδιαφέρον της ελληνικής κυβέρνησης η οποία προσπάθησε ανεπιτυχώς να συγκεντρώσει το απαιτούμενο ποσό για να αγοράσει το χειρόγραφο. «Ελέγξαμε το ιστορικό του χειρογράφου, της ιδιοκτησίας και καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως νόμιμα το κατείχε η γαλλική οικογένεια" είπε η εκπρόσωπος του Οίκου Χρίστις, Βρέντυ Λούτσμαν. «Επομένως αισθανθήκαμε πως είχαμε το δικαίωμα να το πουλήσουμε».
Ο περιφερειακός δικαστής Κίμπα Γούντ συμφώνησε με τον Οίκο της δημοπρασίας λίγες ώρες πριν την τελική διαδικασία, αφού απεφάνθη πως ο τίτλος ιδιοκτησίας των Γάλλων ήταν νόμιμος.
Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη πρόσφερε μέχρι $ 1,9 εκατ. πριν τελικά κατοχυρωθεί στον Αμερικανό στην τιμή των $2,2 εκατ.
Για να ξέρουμε που βρίσκονται πολλά αρχαία ελληνικά χειρόγραφα.