Η Ηώς στο τέθριππό της ταξιδεύει με τη συνοδεία του ήλιου. (απουλικός κρατήρας ύστερος 4 ος αι. π.Χ. Μόναχο Staatliche Antikensammlungen). Παρατηρείστε το αρχέγονο ελληνικό σύμβολο των δεκαεξάκτινων ήλιων. (Το γνωστό έμβλημα από τον τάφο του Φιλίππου).
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ο άνθρωπος για να φθάσει στην αναζήτηση της προέλευσης του κόσμου πέρασε από πάρα πολλά πνευματικά στάδια.
Όταν μιλάμε για το ελληνικό πνεύμα του 5ου και 6ου αιώνα π.Χ. οφείλουμε να παραδεχτούμε πως προϋπήρξε της εποχής εκείνης μια τεράστια αρχέγονη πνευματική παρακαταθήκη.
Ένα λογικό όν, δεν μπορεί να ποτέ να ενστερνιστεί, να παραδεχθεί και να ακολουθήσει μια υπόθεση κατά φύση απαράδεκτης.
Ποια είναι αυτή;
Ξαφνικά, μέσα στο πουθενά, ένας λαός που έμαθε να γράφει με ...συλλαβές, μόλις πριν δύο αιώνες (τον 8ο, δηλαδή, αιώνα π.Χ., όπως μας λένε) άρχισε να φιλοσοφεί με τέτοια δύναμη πνεύματος που ακόμη και σήμερα αισθανόμαστε θαυμασμό και δέος. Άνοιξαν σχολές φιλοσοφίας στον τότε ελληνικό κόσμο, όπου διδάσκονταν κατά εκατοντάδες Έλληνες της εποχής, διαμορφώνοντας έτσι ένα πνευματικό επίπεδο που δεν υπήρχε πουθενά στην αρχαιότητα.Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ο άνθρωπος για να φθάσει στην αναζήτηση της προέλευσης του κόσμου πέρασε από πάρα πολλά πνευματικά στάδια.
Όταν μιλάμε για το ελληνικό πνεύμα του 5ου και 6ου αιώνα π.Χ. οφείλουμε να παραδεχτούμε πως προϋπήρξε της εποχής εκείνης μια τεράστια αρχέγονη πνευματική παρακαταθήκη.
Ποια είναι αυτή;
Η ευρωπαϊκή φιλοσοφία η οποία εδράζεται στην αρχαία ελληνική δεν μπόρεσε, δυστυχώς, να την ξεπεράσει. Παρουσιάστηκαν, βέβαια, κάποιες στρεβλώσεις. Μόνο, ο Μάρξ, είπε το περίφημο: η αρχαία ελληνική φιλοσοφία αποτελεί τη νηπιακή ηλικία της ανθρωπότητας.(!) θεωρώντας το πνεύμα του ως ...εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Όταν άρχισα να γράφω το παρόν κείμενο, στο μυαλό μου ήρθε το : ‘τίποτε δεν προέρχεται από το τίποτε’ το γνωστό απόφθεγμα του Καρτέσιου ( ex nihilo nihil fit ) που προήλθε, σαφώς, από τα φιλοσοφικά κείμενα του Παρμενίδη.
Τα λιγοστά κείμενα του φιλόσοφου της Μεγάλης Ελλάδας, που έφθασαν έως εμάς δείχνουν, συν τοις άλλοις, τη ζωντάνια και την απαράμιλλη λογοτεχνική ευστροφία του.
Στα κείμενά του παρουσιάζεται, ο Ελεάτης φιλόσοφος, πως έρχεται με μια άμαξα από τον ουρανό και συνομιλεί, αναπτύσσοντας τις φιλοσοφικές του απόψεις, όχι με θνητό αλλά με μια θεά. Αποδίδει με τον τρόπο αυτό την πνευματική δύναμη των απόψεων του.Ο λόγος του είναι απόλυτος:
«ὡς ἀγένητον ἐὸν καὶ ἀνώλεθρόν ἐστιν,
ἔστι γὰρ οὐλομελές τε καὶ ἀτρεμὲς ἠδ΄ ἀτέλεστον·
[5] οὐδέ ποτ΄ ἦν οὐδ΄ ἔσται, ἐπεὶ νῦν ἔστιν ὁμοῦ πᾶν,
ἕν, συνεχές·»
Δηλαδή:
Η ουσία του σύμπαντος είναι μία, αγέννητη, ακατανόητη, μονογενής τέλεια, ανεπανάληπτη. Δεν ήτανε ποτέ, ούτε θα είναι κάποτε, γιατί το τότε και το τώρα αποτελούν μαζί το παν, το Ένα, τη Συνέχεια.
Και πιο κάτω:
«Χρὴ τὸ λέγειν τε νοεῖν τ΄ ἐὸν ἔμμεναι· ἔστι γὰρ εἶναι,
μηδὲν δ΄ οὐκ ἔστιν·»
Δηλαδή:
Είναι απαραίτητο να λέγεται και να νοείται πως το Ον υπάρχει. Γιατί το Είναι, η ουσία του σύμπαντος υπάρχει. Το μηδέν όμως δεν υπάρχει.
Για το σύμπαν θα εκφράσει την άποψή:
«πῶς γαῖα καὶ ἥλιος ἠδὲ σελήνη
αἰθήρ τε ξυνὸς γάλα τ΄ οὐράνιον καὶ ὄλυμπος
ἔσχατος ἠδ΄ ἄστρων θερμὸν μένος ὡρμήθησαν
γίγνεσθαι.»
Δηλαδή: η γη, ο ήλιος και η σελήνη, ο κοινός αέρας αλλά και ο ουράνιος γαλαξίας κι ο όλυμπος ο έσχατος (το απάτητο σύμπαν, δηλαδή) και τα φλέγοντα αστέρια διεγήρθησαν, μπήκαν βίαια σε κίνηση.
Δεν μας θυμίζει αυτή η παράγραφος τη σημερινή θεωρία της μεγάλης έκρηξης του λεγόμενου Big Bang;
(Παρμενίδης: 540-470 π.X.)
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος