Μακεδονικά ονόματα επιγραφών περιοχής FYROM

Τα ονόματα Μακεδών - Αλέξανδρος...και άλλα εκατό

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Οι μακεδονικές επιγραφές που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ ή FYROM) και καθορίζουν το παρελθόν της περιοχής είναι πολύ σημαντικές αφού εν πρώτοις δίδουν προέκταση στο παρελθόν της περιοχής, τονίζουν το πολιτιστικό υπόβαθρο της περιοχής κατά τα χρόνια της αρχαιότητας και παρουσιάζουν την έκφραση του μακεδονικού λαού στη λατρευτική ή καλύτερα στη μνημειακή έκφρασή του μέσα σε μια περίοδο πεντακοσίων περίπου ετών.
Από τα μέσα, δηλαδή , του τρίτου αιώνα π.Χ έως και τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Κυρίως στις δύο ιστορικές περιόδους, ελληνιστικής και ρωμαϊκής.
Από τις επιγραφές που βρέθηκαν και δημοσιεύθηκαν από αρχαιολόγους ή επιγραφολόγους, παλαιότερα, παρατηρούμε πως το όνομα Μακεδών χρησιμοποιείται ως όνομα άνδρα καθώς και το όνομα Αλέξανδρος δεν είναι ‘όνομα βασιλικό’ αλλά ένα κοινό όνομα στα αρχαία μακεδονικά χρόνια. Το ίδιο ισχύει, βέβαια, και με το όνομα Φίλιππος.
Έτσι έχουμε σε μια επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή Tremnik της FYROM -που δεν καθορίζεται η ακριβής ημερομηνία της :


ΜΑΚΕΔΩΝ Ο ΑΝΗΡ ΜΕΤΑ ΖΟΙΛΟΥ ΦΙΛΩΤΕΡΑ ΕΠΟ[ΙΗΣΕ]

Ενώ στο Barovo της επαρχίας Tikveš (στα σκοπιανά Тиквеш –κεντρική περιοχή της FYROM) και είναι του έτους 153/154 μ.Χ. όπου αναφέρεται το Μακεδών ως ανδρικό όνομα μαζί με τον Ποσειδώνιο και τον Φίλιππο:

ΜΑΚΕΔΩΝ ΚΑΙ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ
ΚΑΙ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΕΠΟΙΗΣΑΝ ΤΩ
ΠΑΤΡΙ ΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΜΑΝΤΑ[ΝΤΑ] ΤΗ
ΜΗΤΡΙ ΚΑΙ ΕΑΥΤΟΙΣ ΖΩΣΙ
ΜΝΗΜΗΣ ΧΑΡΙΝ ΕΤΟΥΣ ΑΤ

Ενώ μια επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή του Kavadarci (FYROM) μας λέει για το όνομα Αλέξανδρος αλλά και το Αλεξάνδρα (είναι της ελληνιστικής περιόδου)


ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΩ ΙΔΙΩ
ΑΝΔΡΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΩ
ΜΝΙΑΣ ΧΑΡΙΝ

Ενώ στο Titov Veles (FYROM):

ΜΗΤΗΡ ΕΠ[ΟΙΗ]ΣΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΩ
[ΤΩ] ΥΙΩ
ΜΝΗΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Στη Besnica έχουμε την επιγραφή πάλι με το όνομα Μακεδών ως κύριο ανδρικό όνομα:

Σ[ΕΠΤΙ]ΜΙΟ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΩΝΙ ΤΩ ΠΑΤΡΙ ΚΑΙ
ΤΗ ΜΗΤΡΙ ΚΕ ΤΗ ΑΔΕΛΦΗ
ΚΑΙ ΕΑΥΤΟ ΖΩΝ
ΜΝΗΜΗΣ [Χ]ΑΡΙΝ

Στην περιοχή Moklište: Sadevi:ΜΑΚΕΔΩΝ ΑΡΙΣΤΟΦΩΝΤΟΣ
ΑΡΙΣΤΟΦΩΝΤΙ ΤΩ ΥΟ
ΗΡΩ ΧΑΙΡΕ

Στη Kesendre της περιοχή του Drenovo:
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗ ΠΙΘΙΑ ΤΩ ΠΑΤΡΙ
ΚΑΙ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΤΗ ΜΗΤΡΙ
ΜΝΗΜΗΣ ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΑΥΤΩΝ
ΖΩΝΤΕΣ ΠΟΙΗΣΑΝ

Από τον τεράστιο επιγραφικό πλούτο της αρχαιότητας που βρέθηκε στην σημερινή περιοχή της FYROM, καταγράψαμε τα ανδρικά και τα γυναικεία ονόματα από όπου έχουμε τη δυνατότητα να μάθουμε πια ονόματα ήταν περισσότερο κοινά στον απλό μακεδονικό λαό της αρχαίας βόρειας Μακεδονίας, των αρχαίων περιοχών της Πελαγονίας και της Παιονίας.

Κοινά ανδρικά ονόματα (σε παρένθεση είναι οι περιοχές που βρέθηκαν):

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ (Kavadarci ),
ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ
ΕΥΤΡΟΠΟΣ
ΖΩΙΛΟΣ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ (Kavadarci: Gumninia)
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΣΕΚΟΥΝΔΟΣ
ΠΑΡΑΜΟΝΟΣ
ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ
ΜΑΚΕΤΑΣ
ΠΡΟΚΛΟΣ
ΚΑΣΣΑΝΔΡΟΣ
ΠΕΡΙΚΛΗΣ (επιγραφή Smilovci)
ΛΕΩΝ
ΕΥΝΟΥΣ(περιοχή Manastirci)
ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ
ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ
ΛΟΥΚΙΟΣ
ΘΕΟΓΕΝΗΣ
ΜΕΝΩΝ (Kavadarci)
ΤΕΛΕΣΦΟΡΟΣ
ΟΛΥΜΠΟΣ(κύριο όνομα περιοχή Resava: Čakovec)
ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ – ΜΕΝΑΔΡΟΣ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΣ (περιοχή Resava: Čakovec)
ΔΑΜΟΝΕΙΚΟΣ(Tremnik)
ΦΙΛΟΜΟΥΣΟΣ(Titov Veles)
ΛΕΥΚΙΟΣ (ΣΤΟΒΟΙ)
ΠΕΤΡΩΝΙΟΣ, ΜΑΞΙΜΟΣ(Kavadarci: Želkovec)
ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ(Besvica)
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ(Vešje)
ΘΕΟΔΩΡΟΣ(Debrište )ΖΩΣΙΜΟΣ (Ovče Polje) — Kokošinje)
ΚΟΥΑΡΤΟΣ(περιοχή Kavadarci)
ΖΩΠΥΡΟΣ (Dolni Disan: Ovovo)
ΑΓΑΘΟΦΟΡΟΣ(Rančenci)
ΜΕΝΑΔΡΟΣ(Podmol)
ΚΑΛΗΣ ΜΕΣΤΡΙΟΥ(Martolce)
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ(Grčište)
ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ(Barovo)
ΝΕΑΝΔΡΟΣ, ΕΥΤΥΧΟΣ
ΑΤΤΙΚΟΣ-ΛΥΚΑΣ-ΝΙΚΕΡΩΝ (Vataša)
ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ(Gorni Disan)
ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ(Dolni Disan: Ovovo)
ΧΡΥΣΕΡΩΣ(Dolni Disan: Ovovo)
ΖΗΝΩΝ(Resava)
ΛΥΚΟΦΡΩΝ ΕΡΜΟΓΕΝΙΟΣ(Kočani — ρωμαϊκών αυτοκρ. χρόνων)
ΑΙΛΙΟΣ
ΕΡΜΗΣ(Tremnik)
ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΑΣΠΑΣΙΑΝΟΥ (Ovče Polje) — Preot — 249/250 AD).

Κοινά γυναικεία ονόματα (σε παρένθεση οι περιοχές που βρέθηκαν):

ΑΡΕΣΚΟΥΣΑ
ΦΙΛΩΤΕΡΑ
ΕΛΕΝΗ
ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ
ΛΕΥΚΙΑ
ΛΕΥΚΙΑΝΗ
ΟΒΟΥΛΚΙΑ
ΔΙΟΣΚΟΡΗ με το επίθετο ΣΩΤΗΡΙΔΟΥ (επιγραφή περιοχήςKavadarci)
ΑΜΜΙΑ
ΕΥΤΥΧΩ
ΑΥΡΗΛΙΑ
ΚΛΕΟΝΙΚΗ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ
ΑΘΗΝΑΔΩΡΑ(Kavadarci: Ovovo)
ΟΛΥΜΠΙΑΣ(Resava: Čakovec)
ΕΥΒΙΑ(Čelopeci)
ΣΕΜΕΛΗ(Budur Čiflik)
ΣΩΣΙΠΑΤΡΑ
ΜΑΞΙΜΑ(Kavadarci: Želkovec)
ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΑ ΤΗ ΘΥΓΑΤΡΙ ΚΑΙ ΜΑΝΤΑ ΤΗ ΣΥΝΒΙΩ(Vešje)
ΟΒΟΥΛΚΙΑ(περιοχή Kavadarci)
ΘΑΛΛΟΥΣΙΑ(Rančenci)
ΣΕΜΕΛΗ ΣΙΤΙΟΥ(Martolce)
ΣΕΛΗΝΗ(Grčište)
ΔΟΜΕΤΙΑ(Barovo)
ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΑ-ΕΥΠΑΤΡΙΑ-ΑΝΘΟΝΕΙΑΝ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΝ (σε μια επιγραφή στη Besvica)
ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ(Dolni Disan: Ovovo)
ΣΤΡΑΤΤΟΝΕΙΚΗ(Dolni Disan: Ovovo)
ΜΑΡΚΕΛΛΕΙΝΑ(Kavadarci)
ΑΜΜΙΑ(Kavadarci)
ΣΕΛΗΝΗ(Krušica).

------------
Πηγή: The Packard Humanities Institute- greek Epigraphy