Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Ο φοβερός σεισμός της 26ης Σεπτεμβρίου 1932 κατέστρεψε τελείως τα κτίσματα του τότε μικρού οικισμού της Ιερισσού Χαλκιδικής. Μόλις το 1937 άρχισαν οι κάτοικοι να κτίζουν χαμηλότερα, προς τη θάλασσα, το νέο οικισμό.Ενώ ο παλιός οικισμός ‘καθόταν’ επάνω στην αρχαία ξακουστή πόλη της Ακάνθου, ο νέος οικισμός ‘κάθεται’ επάνω στο μεγάλο αρχαίο νεκροταφείο της.
Εδώ και σαράντα χρόνια έγινε αντιληπτό αυτό, όταν άρχισαν να βαθαίνουν τα θεμέλια των νέων οικοδομών. Τότε άρχισαν να βγαίνουν στο φως εκατοντάδες αρχαίοι τάφοι.Συγκεκριμένα το αρχαιολογικό ενδιαφέρον ξεκίνησε με την εύρεση αρχαίων τάφων το Δεκέμβριο του 1973. Τότε διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για μεγάλη νεκρόπολη. Ανακαλύφθηκαν πάνω από 600 τάφοι που καλύπτουν μια μεγάλη αρχαϊκή περίοδο που ξεκινά από το 1700 περίπου π.Χ. και φθάνει μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Βρέθηκαν όμως και νεότερης περιόδου.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο άρχισαν μόλις το 1994 και επάνω στον λόφο, όπου βρίσκεται καλυμμένη από την σκόνη αιώνων, η αρχαία Άκανθος. Εντυπωσιακή είναι μια οικία κλασσικής εποχής με μαρμάρινα δάπεδα, μαρμάρινο πηγάδι, μαρμάρινη κουζίνα και εντυπωσιακά δωμάτια αλλά και χαμηλότερα, τα ταφικά μνημεία, μέσα στα οικόπεδα των κατοίκων της Ιερισσού.
Οι τάφοι κατανέμονται σε δύο ή τρία στρώματα μέσα στη γη ή ακόμη και σε αμμώδεις περιοχές. Οι νεκροί είναι θαμμένοι με προσανατολισμό νοτιοανατολικά. Ακολουθείται το αρχαϊκό έθιμο να θάβονται ενήλικοι και παιδιά μαζί. Συνήθως είναι θαμμένοι σε τεράστια αγγεία κατασκευασμένα από άργιλο και από ότι διαφαίνονται κατασκευάζονταν αποκλειστικά για τον ενταφιασμό των νεκρών.
Μέσα στους αργιλώδεις τάφους βρέθηκαν αγαπημένα αντικείμενα των νεκρών, όπως κοσμήμτα, καρφίτσες, πόρπες, καθρέφτες, λιγοστά ξίφη, βελόνες, γάντζοι, ακόμη και κλαδευτήρια και μαχαίρια. Τα τελευταία αντικείμενα δεν ξαφνιάζουν γιατί οι αρχαίοι Ακάνθιοι ήταν ξακουστοί για τον ιδιαίτερο οίνο που παρήγαγαν.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο του νέου οικισμού γίνονται εδώ και δεκαπέντε χρόνια με σκοπό να φέρουν στο φως τα αντικείμενα με αρχαιολογική αξία, ώστε να αποδεσμευτούν σταδιακά τα οικόπεδα και να αποδοθούν στους ιδιοκτήτες τους.
Υπάρχει ένα αξιόλογο άρθρο που τιτλοφορείται : «Άκανθος-Ερισσός-Ιερισσός» και είναι της αρχαιολόγου Ελένης Τρακοσοπούλου-Σαλακίδου. Αναφέρεται στο ιστορικό της αρχαίας Ακάνθου αλλά και στα σημαντικά ευρήματα της αρχαίας πόλης. Είναι σε μορφή Pdf και μπορείτε να το διαβάσετε πηγαίνοντας εδώ: Άκανθος
Ο φοβερός σεισμός της 26ης Σεπτεμβρίου 1932 κατέστρεψε τελείως τα κτίσματα του τότε μικρού οικισμού της Ιερισσού Χαλκιδικής. Μόλις το 1937 άρχισαν οι κάτοικοι να κτίζουν χαμηλότερα, προς τη θάλασσα, το νέο οικισμό.Ενώ ο παλιός οικισμός ‘καθόταν’ επάνω στην αρχαία ξακουστή πόλη της Ακάνθου, ο νέος οικισμός ‘κάθεται’ επάνω στο μεγάλο αρχαίο νεκροταφείο της.Εδώ και σαράντα χρόνια έγινε αντιληπτό αυτό, όταν άρχισαν να βαθαίνουν τα θεμέλια των νέων οικοδομών. Τότε άρχισαν να βγαίνουν στο φως εκατοντάδες αρχαίοι τάφοι.Συγκεκριμένα το αρχαιολογικό ενδιαφέρον ξεκίνησε με την εύρεση αρχαίων τάφων το Δεκέμβριο του 1973. Τότε διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για μεγάλη νεκρόπολη. Ανακαλύφθηκαν πάνω από 600 τάφοι που καλύπτουν μια μεγάλη αρχαϊκή περίοδο που ξεκινά από το 1700 περίπου π.Χ. και φθάνει μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Βρέθηκαν όμως και νεότερης περιόδου.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο άρχισαν μόλις το 1994 και επάνω στον λόφο, όπου βρίσκεται καλυμμένη από την σκόνη αιώνων, η αρχαία Άκανθος. Εντυπωσιακή είναι μια οικία κλασσικής εποχής με μαρμάρινα δάπεδα, μαρμάρινο πηγάδι, μαρμάρινη κουζίνα και εντυπωσιακά δωμάτια αλλά και χαμηλότερα, τα ταφικά μνημεία, μέσα στα οικόπεδα των κατοίκων της Ιερισσού.
Οι τάφοι κατανέμονται σε δύο ή τρία στρώματα μέσα στη γη ή ακόμη και σε αμμώδεις περιοχές. Οι νεκροί είναι θαμμένοι με προσανατολισμό νοτιοανατολικά. Ακολουθείται το αρχαϊκό έθιμο να θάβονται ενήλικοι και παιδιά μαζί. Συνήθως είναι θαμμένοι σε τεράστια αγγεία κατασκευασμένα από άργιλο και από ότι διαφαίνονται κατασκευάζονταν αποκλειστικά για τον ενταφιασμό των νεκρών.
Μέσα στους αργιλώδεις τάφους βρέθηκαν αγαπημένα αντικείμενα των νεκρών, όπως κοσμήμτα, καρφίτσες, πόρπες, καθρέφτες, λιγοστά ξίφη, βελόνες, γάντζοι, ακόμη και κλαδευτήρια και μαχαίρια. Τα τελευταία αντικείμενα δεν ξαφνιάζουν γιατί οι αρχαίοι Ακάνθιοι ήταν ξακουστοί για τον ιδιαίτερο οίνο που παρήγαγαν.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο του νέου οικισμού γίνονται εδώ και δεκαπέντε χρόνια με σκοπό να φέρουν στο φως τα αντικείμενα με αρχαιολογική αξία, ώστε να αποδεσμευτούν σταδιακά τα οικόπεδα και να αποδοθούν στους ιδιοκτήτες τους.
Υπάρχει ένα αξιόλογο άρθρο που τιτλοφορείται : «Άκανθος-Ερισσός-Ιερισσός» και είναι της αρχαιολόγου Ελένης Τρακοσοπούλου-Σαλακίδου. Αναφέρεται στο ιστορικό της αρχαίας Ακάνθου αλλά και στα σημαντικά ευρήματα της αρχαίας πόλης. Είναι σε μορφή Pdf και μπορείτε να το διαβάσετε πηγαίνοντας εδώ: Άκανθος