(σ.σ. το παρόν άρθρο δεν το έριξαν οι τούρκοι πιλότοι στους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου, όπως παλιά έκαναν οι ναζιστές που πετούσαν προπαγανδιστικά φυλλάδια, είναι σημερινό άρθρο της τουρκικής εφημερίδας «Ζαμάν» στην αγγλική της έκδοση. Το παρουσιάζουμε για να πάρουμε μια άλλη ...γεύση)
Πρόσφατα συνάντησα έναν δημοσιογράφο από την Ελλάδα. Μιλήσαμε για πολλά πράγματα, αλλά τα σχόλια του σχετικά με τα ταμπού στην Ελλάδα και στην Τουρκία μου έδωσαν πολύ τροφή για σκέψη.
Μου είπε ότι είχε διαβάσει πολλά από τα άρθρα μου με δυσπιστία.
«Πως θα μπορούσε ένας αρθρογράφος στην Τουρκία να θίξει τα ταμπού που μπορώ εγώ να θίξω;» ρώτησε, «θα τολμούσε μια εφημερίδα να δημοσιεύσει τα κείμενά μου;»
Φυσικά και απόλαυσα όλα όσα άκουγα, αλλά ήμουν έκπληκτος από αυτό που πρόσθεσε στο τέλος:
«Αν ένας έλληνας δημοσιογράφος έγραφε για τα ελληνικά ταμπού με τον ίδιο τρόπο που γράφει τα τουρκικά ταμπού», είπε, «θα τον είχανε λυντσάρει οι εθνικιστές».
«Πως θα μπορούσε ένας αρθρογράφος στην Τουρκία να θίξει τα ταμπού που μπορώ εγώ να θίξω;» ρώτησε, «θα τολμούσε μια εφημερίδα να δημοσιεύσει τα κείμενά μου;»
Φυσικά και απόλαυσα όλα όσα άκουγα, αλλά ήμουν έκπληκτος από αυτό που πρόσθεσε στο τέλος:
«Αν ένας έλληνας δημοσιογράφος έγραφε για τα ελληνικά ταμπού με τον ίδιο τρόπο που γράφει τα τουρκικά ταμπού», είπε, «θα τον είχανε λυντσάρει οι εθνικιστές».
Αυτή η διαπίστωση ήταν μια πραγματική έκπληξη γιατί υποτίθεται πως η Ελλάδα είναι πιο μπροστά από την Τουρκία όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης.
Στην πραγματικότητα ήξερα πως σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η Ελλάδα είχε σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την θρησκευτική ελευθερία, αλλά δεν γνώριζα ότι αυτή παραβίαζε και την ελευθερία του λόγου.
Ωστόσο αναλογιζόμενος το επίπεδο του εθνικισμού στην Ελλάδα, μου φαίνεται εντελώς φυσική η μισαλλοδοξία για ασυνήθιστες ιδέες που θα μπορούσαν να ενδημήσουν στην χώρα.
Γνωρίζω ότι ο ελληνικός εθνικισμός βασίζεται κυρίως στην αντίθεση του με την Τουρκία και τους Τούρκους.
Θα μπορούσα ωστόσο να πω το ίδιο και για τον τουρκικό εθνικισμό.
Ο ανθελληνικός ζήλος θα μπορούσε να αποτελέσει μόνο ένα από τα πολλά στοιχεία του τουρκικού εθνικισμού, και για αυτόν έχω πολλά ‘συστατικά’ που απαρτίζουν τη σύνθεσή του.
Από τις παρατηρήσεις του έλληνα φίλου μου, βέβαια, κατάλαβα πως και ο τουρκικός και ο ελληνικός εθνικισμός εμπεριέχουν το ίδιο περιεχόμενο: Τα ταμπού.
Η ελληνική εισβολή στην Ανατολία το 1919 φαίνεται να είναι μερικά από τα ταμπού των Ελλήνων. Είναι επίσης ταμπού για τους ελληνοκύπριους να μιλήσουν τι έκαναν στην τουρκική μειονότητα στο νησί της Κύπρου το 1974.
Για τους Τούρκους, από την άλλη μεριά, η «μεγάλη πυρκαγιά της Izmir» (Σμύρνη) το 1922 ακριβώς μετά την επανάκτηση της πόλης από τις τουρκικές δυνάμεις από τους έλληνες καταληψίες, ή οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιήθηκαν από τις τουρκικές δυνάμεις στην Κύπρο το 1974 και μετά, είναι ταμπού και δεν μπορούν να συζητηθούν.
Πληροφορήθηκα πως η εισβολή του 1919 μόλις τώρα άρχισε να συζητιέται στην Ελλάδα. Καλά. Ήμουν παιδί όταν άκουσα φοβερές ιστορίες για την ελληνική εισβολή στην Ανατολία από ηλικιωμένους που έζησαν την εποχή εκείνη. Θα μπορούσαν οι σύγχρονοι Έλληνες να συζητήσουν για αυτά τα τρομερά γεγονότα; Δεν γνωρίζω.
Από την πλευρά μας ένα θέμα το οποίο δεν έχει συζητηθεί είναι η μεγάλη πυρκαγιά της Σμύρνης, που ξέσπασε όταν οι ελληνικές δυνάμεις εγκατέλειψαν την πόλη τον Σεπτέμβριο του 1992. Ακόμη και με περιορισμένη γνώση ιστορίας, συμπεραίνω πως η πυρκαγιά δεν θα μπορούσε να είχε αρχίσει από τις ελληνικές δυνάμεις όταν εγκατέλειψαν την Ανατολία μέσω της Σμύρνης.
Αυτή η πυρκαγιά ξέσπασε αμέσως μετά όταν επανάκτησαν την πόλη, οι τουρκικές δυνάμεις υπό την αρχηγία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Η αρμενική γειτονιά στην παλιά Σμύρνη κάηκε μέχρι εδάφους, μετατρέποντας τα πάντα σε στάχτη.
Στην Τουρκία δεν συζητάμε για το γεγονός αυτό και απλά ρίχνουμε την ευθύνη στους ‘Έλληνες’. Νομίζω ότι είναι ένα από τα πολλά ψέματα που λέμε εμείς οι Τούρκοι για τον εαυτό μας.
Ωστόσο, τα ψέματα και η άρνηση της παραδοχής των φρικαλεοτήτων μας, δεν είναι αποκλειστικότητα των Τούρκων.
Ο Έλληνες και οι Τούρκοι εθνικιστές έχουν όμοιες απόψεις.
Τόσο η μουσουλμανική μειονότητα (σ.σ. στο κείμενο αναφέρεται ως τουρκική) στην Ελλάδα και η ελληνική μειονότητα στην Τουρκία έχουν μετατραπεί σε ομήρους στις χώρες τους, εξαιτίας αυτής της εθνικιστικής προσέγγισης για την κατάστασή τους.
Αποτελεί μια κοινή επιθυμία των εθνικιστών στην Ελλάδα και στην Τουρκία η συνέχεια αυτών των ψεμάτων και των ταμπού.
Πιστεύω πως οι άνθρωποι που δεν είναι τυφλωμένοι από εθνικιστική θερμότητα έχουν να κάνουν πολλά μαζί.
Έχουμε κοινή ιστορία, είμαστε γείτονες. Εμείς οι Έλληνες και οι Τούρκοι πρέπει να ξαναγράψουμε την κοινή ιστορία μας, να δημιουργήσουμε ένα κοινό μέλλον.
Πρέπει να επιτεθούμε στα ταμπού μας και να τα συντρίψουμε. Ενώ οι εθνικιστές συνεχίζουν να λένε τις δικές τους ιστορίες, οι δημοκράτες και από τις δύο πλευρές θα πρέπει να προσπαθήσουμε να πούμε στους πολίτες τους για τον πόνο των «άλλων».
Ο εθνικισμός είναι μια ασθένεια που κατέβηκε στα βαλκάνια τον 19ο αιώνα και οι περισσότεροι άνθρωποι σε αυτήν την περιοχή είναι τυφλοί.
Πρέπει να ανακτήσουμε τα μάτια μας, να ανοίξουμε τα μάτια μας.
Ποιος έκαψε τη Σμύρνη;
Γιατί οι Έλληνες εισέβαλαν στην Ανατολία;
Γιατί το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποφέρει τόσο πολύ στην Τουρκία;
Τι γίνεται με τα βάσανα των μουσουλμάνων στην Ελλάδα, η στρατιωτική επέμβαση στην Κύπρο και τόσα άλλα πράγματα;
Οι εθνικιστές έχουν μιλήσει πολύ. Οι δημοκράτες της Ελλάδας και της Τουρκίας θα πρέπει επίσης να μιλήσουν.
Είναι καιρός να υψώσουμε τη φωνή μας.
Ο εθνικισμός είναι μια ασθένεια που κατέβηκε στα βαλκάνια τον 19ο αιώνα και οι περισσότεροι άνθρωποι σε αυτήν την περιοχή είναι τυφλοί.
Πρέπει να ανακτήσουμε τα μάτια μας, να ανοίξουμε τα μάτια μας.
Ποιος έκαψε τη Σμύρνη;
Γιατί οι Έλληνες εισέβαλαν στην Ανατολία;
Γιατί το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποφέρει τόσο πολύ στην Τουρκία;
Τι γίνεται με τα βάσανα των μουσουλμάνων στην Ελλάδα, η στρατιωτική επέμβαση στην Κύπρο και τόσα άλλα πράγματα;
Οι εθνικιστές έχουν μιλήσει πολύ. Οι δημοκράτες της Ελλάδας και της Τουρκίας θα πρέπει επίσης να μιλήσουν.
Είναι καιρός να υψώσουμε τη φωνή μας.
Εμείς Έλληνες και Τούρκοι, δεν έχουν τίποτε να χάσουν, εκτός από τις εθνικιστικές ψευδαισθήσεις και τα ψέματα!
ORHAN KEMAL CENGİZ Τετάρτη, 17 Φεβρουαρίου 2010