Αύγουστος 22, 2011.
Τίρανα.
Αμερικανική αποστολή αρχαιολόγων, συνεπικουρούμενοι από Αλβανούς συναδέλφους τους, εντόπισαν στο βυθό, ανοικτά του Αυλώνα ένα βυθισμένο ρωμαϊκό σκάφος με περίπου 300 αμφορείς οι οποίοι βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση.
Showing posts with label αρχαίο ναυάγιο. Show all posts
Showing posts with label αρχαίο ναυάγιο. Show all posts
Δυρράχιο: βρέθηκε ναυάγιο 2.000 ετών
Σεπτέμβριος 3, 2010
Μια άγκυρα ‘σκόνταψε’ στο κουφάρι ενός αρχαίου ναυαγίου στον κόλπο του Δυρραχίου, στην Αλβανία, χθες Πέμπτη.
Τα πρώτα στοιχεία της ανακάλυψης, σύμφωνα με την εφημερίδα ‘Bota Sot’, παραπέμπουν σε ναυάγιο της ρωμαϊκής περιόδου.
Εμπειρογνώμονας της ενάλιας αρχαιολογίας, δήλωσε ότι πρόκειται για πλοιάριο μήκους 25 μέτρων χτισμένο με ξύλο και μέταλλο. Είναι το πρώτο εύρημα, αρχαίου πλοίου του είδους αυτού, στον κόλπο του Δυρραχίου.
Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος
Αλβανία: Το κρυφό στίγμα του αρχαίου ναυαγίου
Γράφει ο Γιώργος ΕχέδωροςΑρχαιολογικό μυστικό αποτελεί το στίγμα ναυαγίου αρχαίου ελληνικού πλοίου στα ανοικτά των αλβανικών ακτών.
Φόβος και τρόμος επικρατεί στους αρχαιολογικούς κύκλους η δημοσιοποίηση οποιοδήποτε στοιχείων από τέτοια ναυάγια. Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που κρύβονται σε αυτά έχουν μπει στο στόχαστρο ολόκληρων συνεργείων-εταιριών αρχαιοκαπήλων που ‘χτενίζουν’ τις ακτές με υπερσύγχρονα ναυτιλιακά όργανα.
Ο Αλβανός αρχαιολόγος Αδριανός Αναστάσι θα τονίσει πως πλοιάρια με ξένες σημαίες, προσποιούνται πως κάνουν θαλάσσιο τουρισμό και ο σκοπός τους είναι η λεηλασία των αρχαίων ναυαγίων.
Αφορμή για τα πιο πάνω αναφερόμενα ήταν η εύρεση ενός αρχαίου ελληνικού ναυαγίου του 4ου αιώνα π.Χ. ανοικτά των Αγίων Σαράντα (Sarandë). Συγκεκριμένα το ναυάγιο είναι κοντά στην αρχαία ελληνική πόλη ‘Βουθρωτόν’ ή Buthrotum (στα λατινικά) ή όπως λέγεται σήμερα Μπουτρίντι (Butrinti) που ήταν αρχαίο εμπορικό κέντρο και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τις βόρειες ακτές της Κέρκυρας.
Η ανακάλυψη έγινε από ειδική αμερικανική ομάδα ερευνητών, του Key West -Ναυτικού Ιδρύματος RPM της Φλόριντας, της οποίας προΐσταται ο καθηγητής Τζορτζ Ρόμπ.
Από το αρχαίο ναυάγιο κατάφεραν και ανέσυραν έναν ακέραιο αμφορέα.
Ο αμφορέας που βρέθηκε την τελευταία ημέρα των ερευνών και έδωσε το στίγμα του μεγάλου ναυαγίου, είναι κατασκευασμένος από άργιλο, χρώματος ανοικτού καφέ και φέρει κολλημένα όστρακα στα τοιχώματά του.
Η χρήση του ήταν αποθηκευτική για μεταφορά οίνου ή ελαίου. Η χρονολόγηση του ευρήματος έδειξε πως ήταν παλαιότερο του ...Πλάτωνος, όπως χαρακτηριστικά είπε ο καθηγητής.Ο επιβλέπων αρχαιολόγος- διευθυντής του Ιδρύματος, Τζέφρυ Ρουαγιάλ, είπε πως θα ζητήσει άδεια ερευνών με το ερευνητικό πλοίο ‘Hercules’ του ιδρύματος τόσο για τις ακτές της Αλβανίας όσο και του Μαυροβουνίου που είναι παρθενικές και καταστρέφονται από τους αρχαιοκαπήλους.
Σημείωσε μάλιστα πως η πρόσφατη έρευνα έφερε στο φως 50-60 αποθηκευτικούς αμφορείς.
«Έχουμε καταγράψει τα στίγματα των ναυαγίων και τα κρατούμε ως δικό μας μυστικό» είπε χαρακτηριστικά.
Ο τεράστιος αμφορέας του ελληνικού ναυαγίου παραδόθηκε στην αρχαιολογική υπηρεσία της Αλβανίας. Βρίσκεται, σήμερα, στο μουσείο της πόλης Durres.
Τοποθετήθηκε σε γυάλα με θαλασσινό νερό για να μην σπάσει. Από το θαλασσινό νερό σιγά σιγά θα αφαιρέσουν το αλάτι ώστε να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον.
Ο Αλβανός αρχαιολόγος Αδριανός Αναστάσι τόνισε πως στη χώρα του «η αρχαιολογική αυτή έρευνα είναι ανύπαρκτη και τα σπουδαία ευρήματα, ίσως, δώσουν ώθηση στο αλβανικό κράτος να επιχορηγήσει τέτοιες προσπάθειες.
»Οι πληροφορίες που μπορούμε να αντλήσουμε από τα ναυάγια αυτά είναι πολύ σημαντικές»
Είπε μάλιστα πως «μετά το 1990 οι ακτές της Αλβανίας έχουν κατακλυστεί από ‘στόλους’ αρχαιοκαπήλων».
Όπως, εξάλλου, ανακοίνωσε ο αρχηγός της αμερικανικής αποστολής Τζόρτζ Ρόμπ, το ‘Hercules’ έχει εντοπίσει αρκετά ναυάγια και όσα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε είναι ελάχιστα μπροστά στον όγκο των διαχρονικών ναυαγίων.
Πηγές:
usatoday.com
msnbc.msn.com
bookrags.com
The Associated Press
‘Μοριακή έρευνα’ στα αρχαία ναυάγια
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στη διερεύνηση του παρελθόντος μέσα από τα αρχαία αντικείμενα που ανακαλύπτονται.
Με αφορμή του θέματος μας για το ναυάγιο του αρχαίου ελληνικού πλοίου με τους χιλιάδες αμφορείς, διαπιστώσαμε πως πέρα από την οπτική αξιολόγηση των αρχαίων αντικειμένων άρχισε να αναπτύσσεται ένας σχεδιασμός αποκωδικοποίησης του περιεχομένου των αμφορέων.
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Lund της Σουηδίας Μαρία Χάνσον, είναι μια πρωτοπόρα στο θέμα αυτό:
«καθώς μελετούσαμε ένα αρχαιοελληνικό ναυάγιο και ειδικότερα τους διατηρημένους αμφορείς του, διαπιστώσαμε πως θα μπορούσαμε να αποκωδικοποιήσουμε το γενετικό υλικό (DNA) που βρίσκεται μέσα σε αυτούς. Ανοίγεται έτσι μπροστά μας ένα νέο πεδίο, αυτό της ‘μοριακής αρχαιολογίας’, που με την ανάλογη τεχνική, θα μας προσδώσει στοιχεία άγνωστα για την αρχαία γεωργία και τις εμπορικές συναλλαγές.»
Όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα της ‘Παγκόσμιας Επιστήμης» η ναυσιπλοΐα αναπτύχθηκε στη Μεσόγειο. Η διακίνηση των τροφών στην αρχαιότητα από έναν τόπο σε άλλον γινότανε σε κεραμικά βάζα που οι Έλληνες αποκαλούσαν ‘αμφορείς’. Αυτά ήταν τα αρχαία ‘μεταφορικά κιβώτια’.
Η Μαρία Χάνσον στην εργασία της σημειώνει πως από τη δεύτερη π.Χ. χιλιετία οι αμφορείς είχαν ποικίλες μορφές σε διαφορετικές περιοχές αλλά και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.
Σε πολλές περιπτώσεις οι σωροί των αμφορέων που εντοπίζονται στο βυθό είναι οι βουβοί μάρτυρες ενός αρχαίου ναυαγίου. Το ίδιο το αρχαίο σκάφος έχει διαβρωθεί και φαγωθεί από το χρόνο ενώ οι αμφορείς παραμένουν στο σημείο του ναυαγίου, σχεδόν, αναλλοίωτοι.
Όπως σημειώνουν στην έκθεσή τους, η Μαρία Χάνσον και ο συνάδελφός της Μπρένταν Φόλευ του Ωκεανολογικού Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης, είναι δύσκολο να καθορίσουν, με τα συμβατικά μέσα, το εμπόρευμα που υπήρχε μέσα στα αγγεία μετά από δύο χιλιάδες χρόνια παραμονής των αμφορέων στο θαλασσινό νερό.
Στην καλύτερη περίπτωση, ίσως, εντοπίσουν σε κοιλώματα των αμφορέων υπολείμματα ελιάς.
Και αυτή είναι μια κλασσική έρευνα που γίνεται ακόμη και σήμερα.
Οι ερευνητές σύμφωνα με την έκθεσή τους ακολούθησαν μια νέα τεχνική ανάλυσης. Πήραν αμφορείς, το καλοκαίρι του 2004, από ένα ναυάγιο που βρέθηκε κοντά στη Χίο. Τα αντικείμενα του ναυαγίου εντοπίστηκαν σε βάθος 60 μέτρων κοντά στην ακτή του νησιού. Χρησιμοποιώντας ρομποτικές μηχανές κατάφεραν να ανασύρουν αγγεία από το βυθό.
Έξυσαν το εσωτερικό των αμφορέων για να διερευνήσουν τυχόν υπολείμματα από το υλικό που είχαν μέσα που πιθανώς είχαν προσκολληθεί στο κεραμικό τοίχωμα.
Από ότι μπορούσαν να υποθέσουν, από το είδος των αμφορέων, το αρχαιοελληνικό σκάφος μετέφερε κατά πάσα πιθανότητα οίνο.
Ακολούθησε η αποκωδικοποίηση του υλικού που βρέθηκε. Τα αποτελέσματα, πράγματι, ήταν εκπληκτικά.
Τα αγγεία περιείχαν ελαιόλαδο που ήταν, μάλιστα, αρωματισμένο με απόσταξη ρίγανης.
Η Χίος ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για το εξαιρετικής ποιότητας κρασί της. Διαπιστώθηκε, τελικά, πως ένα άλλο εξαγώγιμο προϊόν της, ήταν το περίφημο ελαιόλαδό της.
Οι Χάνσον και Φόλευ εξέτασαν με την ίδια μέθοδο έναν άλλον αμφορέα και διαπίστωσαν πως περιείχε μαστίχη. Οι ερευνητές υπέθεσαν πως η ρητίνη της μαστίχας χρησιμοποιούνταν ως συντηρητικό και συγχρόνως ως αρωματική ουσία στο κρασί.
Γενετικό υλικό δεν αφήνουν όλα τα μεταφερόμενα τρόφιμα. Οι ερευνητές έψαξαν να βρούν υπολείμματα οίνου ή σταφυλιού για να καθορίσουν το είδος της αμπέλου που καλλιεργούνταν την εποχή εκείνη, αλλά δεν τα κατέφεραν.
Ίσως σε νέα ευρήματα κατορθώσουν να το ερευνήσουν και αυτό.
Γεγονός είναι πως με τη ’μοριακή αρχαιολογία’ γινόμαστε γνώστες της εμπορίας των τροφίμων και της ποιότητάς τους και διαπιστώνουμε πως μέσα σε δυόμισι χιλιετίες, δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα.
Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στη διερεύνηση του παρελθόντος μέσα από τα αρχαία αντικείμενα που ανακαλύπτονται.Με αφορμή του θέματος μας για το ναυάγιο του αρχαίου ελληνικού πλοίου με τους χιλιάδες αμφορείς, διαπιστώσαμε πως πέρα από την οπτική αξιολόγηση των αρχαίων αντικειμένων άρχισε να αναπτύσσεται ένας σχεδιασμός αποκωδικοποίησης του περιεχομένου των αμφορέων.
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Lund της Σουηδίας Μαρία Χάνσον, είναι μια πρωτοπόρα στο θέμα αυτό:
«καθώς μελετούσαμε ένα αρχαιοελληνικό ναυάγιο και ειδικότερα τους διατηρημένους αμφορείς του, διαπιστώσαμε πως θα μπορούσαμε να αποκωδικοποιήσουμε το γενετικό υλικό (DNA) που βρίσκεται μέσα σε αυτούς. Ανοίγεται έτσι μπροστά μας ένα νέο πεδίο, αυτό της ‘μοριακής αρχαιολογίας’, που με την ανάλογη τεχνική, θα μας προσδώσει στοιχεία άγνωστα για την αρχαία γεωργία και τις εμπορικές συναλλαγές.»
Όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα της ‘Παγκόσμιας Επιστήμης» η ναυσιπλοΐα αναπτύχθηκε στη Μεσόγειο. Η διακίνηση των τροφών στην αρχαιότητα από έναν τόπο σε άλλον γινότανε σε κεραμικά βάζα που οι Έλληνες αποκαλούσαν ‘αμφορείς’. Αυτά ήταν τα αρχαία ‘μεταφορικά κιβώτια’.
Η Μαρία Χάνσον στην εργασία της σημειώνει πως από τη δεύτερη π.Χ. χιλιετία οι αμφορείς είχαν ποικίλες μορφές σε διαφορετικές περιοχές αλλά και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.
Σε πολλές περιπτώσεις οι σωροί των αμφορέων που εντοπίζονται στο βυθό είναι οι βουβοί μάρτυρες ενός αρχαίου ναυαγίου. Το ίδιο το αρχαίο σκάφος έχει διαβρωθεί και φαγωθεί από το χρόνο ενώ οι αμφορείς παραμένουν στο σημείο του ναυαγίου, σχεδόν, αναλλοίωτοι.Όπως σημειώνουν στην έκθεσή τους, η Μαρία Χάνσον και ο συνάδελφός της Μπρένταν Φόλευ του Ωκεανολογικού Ινστιτούτο της Μασσαχουσέτης, είναι δύσκολο να καθορίσουν, με τα συμβατικά μέσα, το εμπόρευμα που υπήρχε μέσα στα αγγεία μετά από δύο χιλιάδες χρόνια παραμονής των αμφορέων στο θαλασσινό νερό.
Στην καλύτερη περίπτωση, ίσως, εντοπίσουν σε κοιλώματα των αμφορέων υπολείμματα ελιάς.
Και αυτή είναι μια κλασσική έρευνα που γίνεται ακόμη και σήμερα.
Οι ερευνητές σύμφωνα με την έκθεσή τους ακολούθησαν μια νέα τεχνική ανάλυσης. Πήραν αμφορείς, το καλοκαίρι του 2004, από ένα ναυάγιο που βρέθηκε κοντά στη Χίο. Τα αντικείμενα του ναυαγίου εντοπίστηκαν σε βάθος 60 μέτρων κοντά στην ακτή του νησιού. Χρησιμοποιώντας ρομποτικές μηχανές κατάφεραν να ανασύρουν αγγεία από το βυθό.
Έξυσαν το εσωτερικό των αμφορέων για να διερευνήσουν τυχόν υπολείμματα από το υλικό που είχαν μέσα που πιθανώς είχαν προσκολληθεί στο κεραμικό τοίχωμα.
Από ότι μπορούσαν να υποθέσουν, από το είδος των αμφορέων, το αρχαιοελληνικό σκάφος μετέφερε κατά πάσα πιθανότητα οίνο.
Ακολούθησε η αποκωδικοποίηση του υλικού που βρέθηκε. Τα αποτελέσματα, πράγματι, ήταν εκπληκτικά.
Τα αγγεία περιείχαν ελαιόλαδο που ήταν, μάλιστα, αρωματισμένο με απόσταξη ρίγανης.
Η Χίος ήταν γνωστή στην αρχαιότητα για το εξαιρετικής ποιότητας κρασί της. Διαπιστώθηκε, τελικά, πως ένα άλλο εξαγώγιμο προϊόν της, ήταν το περίφημο ελαιόλαδό της.
Οι Χάνσον και Φόλευ εξέτασαν με την ίδια μέθοδο έναν άλλον αμφορέα και διαπίστωσαν πως περιείχε μαστίχη. Οι ερευνητές υπέθεσαν πως η ρητίνη της μαστίχας χρησιμοποιούνταν ως συντηρητικό και συγχρόνως ως αρωματική ουσία στο κρασί.
Γενετικό υλικό δεν αφήνουν όλα τα μεταφερόμενα τρόφιμα. Οι ερευνητές έψαξαν να βρούν υπολείμματα οίνου ή σταφυλιού για να καθορίσουν το είδος της αμπέλου που καλλιεργούνταν την εποχή εκείνη, αλλά δεν τα κατέφεραν.
Ίσως σε νέα ευρήματα κατορθώσουν να το ερευνήσουν και αυτό.
Γεγονός είναι πως με τη ’μοριακή αρχαιολογία’ γινόμαστε γνώστες της εμπορίας των τροφίμων και της ποιότητάς τους και διαπιστώνουμε πως μέσα σε δυόμισι χιλιετίες, δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα.
Το ισραηλινό υποβρύχιο και οι αρχαίοι αμφορείς
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Είναι μια παλιά ιστορία. Όχι αυτή του αρχαίου ναυαγίου, για την οποίο θα αναφερθούμε πιο κάτω, αλλά για το ιστορικό του χαμένου υποβρυχίου.
Η τελευταία επικοινωνία του ισραηλινού υποβρυχίου “Dakar” με τη βάση του, έγινε τα μεσάνυχτα της 25ης Ιανουαρίου 1968. Έκτοτε δεν ξανακούστηκε. Χάθηκε στη θάλασσα της ανατολικής μεσογείου. Εξήντα εννέα ανθρώπινες ζωές ακολούθησαν το μοιραίο χαμό του. Αξιωματικοί και πλήρωμα.
Είκοσι πέντε χρόνια έψαχναν οι Ισραηλινοί να το εντοπίσουν στα βάθη της θάλασσας με την ελπίδα να βρουν κάτι, να εντοπίσουν ένα κομμάτι, τουλάχιστον από το 287 ποδιών υποβρύχιο. Η έρευνα ήταν διακριτική αλλά και ...άκαρπη.
Φώτο:Το υποβρύχιο ρομποτικό μηχάνημα που εντόπισε το αρχαίο ναυάγιο
Δεν ήταν μόνο θέμα τιμής η εύρεσή του αλλά και η απάντηση της αιτίας, της βύθισής του. Βυθίστηκε λόγω μηχανικής βλάβης ή χτυπήθηκε από εχθρική ρουκέτα;
Πριν μια δεκαετία περίπου έδωσαν άδεια σε αμερικανική εταιρεία εύρεσης και διάσωσης να ψάξει για το χαμένο υποβρύχιο. Η εταιρεία ήταν η ‘nauticos’, εξειδικευμένη με πλούσιο ρομποτικό εξοπλισμό για υποβρύχια έρευνα.
Το ‘Dakar’ μέσα σε τρία χρόνια βρέθηκε!
Ανακαλύφθηκε, όμως, συγχρόνως, και ένα άλλο ναυάγιο 2.300 ετών!
Με το δεύτερο αυτό ναυάγιο η εταιρεία ‘nauticos’ έγινε διάσημη. Η εύρεση του ισραηλινού υποβρυχίου ενδιέφερε αποκλειστικά το Ισραήλ, η εύρεση, όμως, του αρχαίου ελληνικού πλοίου τράβηξε την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας.
Ο τότε πρόεδρος και γενικός διευθυντής της αμερικανικής εταιρίας Τόμ Ντετγουάιλερ είχε δηλώσει:
‘είναι μια πολύ σημαντική ανακάλυψη, αφού μας δίνει πολλά στοιχεία για το πώς γινότανε το εμπόριο την αρχαία εποχή’ . Με μεγάλη υπερηφάνεια έδειξε στους δημοσιογράφους πολλές φωτογραφίες, και συνέχισε: «Έχουμε εντοπίσει περισσότερους από 2.500 αμφορείς οι οποίοι βρέθηκαν ακέραιοι μετά από δύο χιλιάδες τριακόσια χρόνια. Ήταν γεμάτοι με κρασί, με λάδι και άλλα προϊόντα.’Το τηλεχειριζόμενο μηχάνημα που έφθασε σε βάθος 10.000 ποδιών , φωτογράφισε και βιντεοσκόπησε με μεγάλη λεπτομέρεια τα ευρήματα Η εποχή της βύθισής του, καθορίστηκε από το Ίδρυμα Ναυτικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Α & Μ του Τέξας, αφού μελέτησε την τεχνοτροπία κατασκευής των πήλινων σκευών. Οι αμφορείς ήταν ωοειδείς με ύψος 80 ποδιών και πλάτους 30 ποδιών , με δύο χειρολαβές στο λαιμό και χρησιμοποιούνταν για τη διατήρηση του οίνου, περί το τέλος του τρίτου αιώνα π.Χ.
Εκτός από τους εκατοντάδες αμφορείς εντοπίστηκαν και ναυτικά εργαλεία της εποχής που έδωσαν την διαπίστωση πως το σκάφος είχε ένα ιστίο και το ταξίδι που ακολουθούσε ήταν παράκτιο.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, το ξύλινο σκαρί έχασε την δομική ακεραιότητά του από το βάρος των γεμάτων αμφορέων και ‘κάθισε’ στο βυθό. Ο εντοπισμός του έγινε από την άλλη πλευρά του, που ανασηκώθηκε και δεν καλύφθηκε με το πέρασμα των χρόνων.
Εντοπίστηκαν, τουλάχιστον, έξι διαφορετικοί τύποι αμφορέων που συνολικά υπερβαίνουν τους 2.500. Ένα εντυπωσιακό εύρημα είναι η άγκυρα του σκάφους που δεν διαφέρει στο σχήμα από τις σημερινές με τη διαφορά πως τότε ήταν από μολύβι.
Ο χώρος ενδιαίτησης του πληρώματος ήτανε στην πρύμνη, εκεί βρέθηκε μια στάμνα και κύπελλα για πόση νερού.
Θεωρείται πως το σκάφος απέπλευσε από το λιμάνι της Ρόδου και κατευθύνονταν προς την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Περισσότερες πληροφορίες δεν δόθηκαν στην δημοσιότητα από το αναγραφόμενο πιο πάνω ίδρυμα, προκειμένου να εξερευνηθούν ενδελεχώς τα συλλεχθέντα στοιχεία, για τον καθορισμό επιστημονικών συμπερασμάτων τόσο για το εμπόριο και τη διακίνηση αγαθών, όσο και τα ναυπηγικά δεδομένα της εποχής.
Subscribe to:
Posts (Atom)