Τίρανα 15 Ιανουαρίου «Δύο μεταλλικοί κρύπτες κερμάτων που ανακαλύφθηκαν το περασμένο έτος, στη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών στο αμφιθέατρο του Δυρραχίου έχουν αποκατασταθεί πλήρως και είναι έτοιμες να εκτεθούν και να μελετηθούν».
Τα παραπάνω ανακοινώθηκαν από τον Φρεντερίκ Σταμάτι που είναι επικεφαλής του εργαστηρίου αρχαιομετρίας και αποκατάστασης αρχαιοτήτων στα Τίρανα.
Οι κρύπτες ανήκουν σε δύο διαφορετικές περιόδους. Η πρώτη περιείχε οκτώ χάλκινα κέρματα της βυζαντινής περιόδου, ενώ η δεύτερη, που είναι νεωτέρας περιόδου περιείχε 23 οθωμανικά νομίσματα ανάμεικτα από ασήμι και χαλκό.
Η ανακάλυψη έγινε από μια κοινή αρχαιολογική έρευνα αλβανών και ιταλών αρχαιολόγων στο χώρο του αμφιθεάτρου του Δυρραχίου ( αρχαία ελληνική Επίδαμνος) τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Όπως ανακοινώθηκε ο μικρός βυζαντινός θησαυρός καθορίζεται στον 13ο αιώνα, ενώ ο δεύτερος ανήκει στην οθωμανική περίοδο, τα νομίσματα είναι από νομισματοκοπείο της Κωνσταντινούπολης και παρόμοιά τους δεν έχει βρεθεί.
Ο Σταμάτι στην έκθεσή του ανέφερε ότι τα οθωμανικά νομίσματα καθορίζουν την αρχή των καπιταλιστικών σχέσεων στα βαλκάνια σε μια περίοδο ανάπτυξης του εμπορίου.
Αν και τα ευρήματα είναι λίγα, εντούτοις, μαρτυρούν τον τρόπο συναλλαγής μιας περασμένης εποχής παρέχοντας πληροφορίες που δεν ήταν γνωστές τουλάχιστον για την περιοχής της Αλβανίας.
Στο αμφιθέατρο της αρχαίας Επιδάμνου είχαν βρεθεί και παλαιότερα άλλοι δύο μικροί θησαυροί και όπως σημειώνεται «στο χώρο αυτόν έζησε, προφανώς, ένα πλούσιο μέρος του πληθυσμού της αρχαίας πόλης».
Ἂρθρα & Σκέψεις – alsat tv
-- (Το Δυρράχιο είναι η αρχαία ελληνική αποικία Επίδαμνος που ιδρύθηκε από τους Κερκυραίους το 627 π.Χ. Οι Ρωμαίοι την ονόμασαν Dyrrachium, οι Αλβανοί την αποκαλούν Durrës, οι Ιταλοί Durazzo, οι Τούρκοι Dıraç, και οι σλάβοι Драч)
Πριν από σαράντα επτά χρόνια μια ελληνική εφημερίδα αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο ξεχασμένο Βασίλειο της Κομμαγηνής.
Αφορμή στάθηκε οι αρχαιολογικές επισημάνσεις της εποχής για το τεράστιο μαυσωλείο του βασιλιά Αντίοχου του Α΄ του επονομαζόμενου ‘Θεού’.
Το Μαυσωλείο
Το δημοσίευμα έχει τον τίτλο: ‘Ελληνικό Μαυσωλείο στα βάθη της Ασίας’ και γράφει διευκρινιστικά:
«Στην κορυφή του Νεμρούτ Ντάγκ, επάνω στον Αντίταυρο, στα Ν.Α. της Τουρκίας, βρίσκεται ένα παράξενο μνημείο, σε ύψος 2.500 μέτρων.
Για πρώτη φορά το ανακάλυψε μια μικτή αρχαιολογική αποστολή γερμανοτουρκική, το 1882. Είναι περίεργο, ωστόσο πως από τότε, ως σήμερα, δεν έγινε δυνατόν να ερευνηθεί το εσωτερικό του. Είναι το μαυσωλείο του Αντιόχου Α΄ , του βασιλέως της Κομμαγηνής, ενός μικροσκοπικού βασιλείου, που δεν είχε πολύχρονη ζωή, και που απλώς στάθηκε, η τελευταία ηχώ της μεγάλης περιπέτειας του Αλέξανδρου στην Ασία.
» Πρόκειται για ένα μνημείο εκπληκτικό, που θυμίζει πολύ και ανάλογα έργα περσικά, αλλά και αιγυπτιακά μαζί. Η ομοιότητά του, εξ άλλου, με τα αιγυπτιακά μνημεία παραξένεψε τους πρώτους ερευνητές, που ακόμη δεν είχαν προσέξει πως ό, τι μνημειακό κατασκευάστηκε στην Ανατολή, μιμήθηκε πολύ τα έργα της Αιγύπτου.
Στην Περσέπολη, τα μνημεία του Αρταξέρξη και του Δαρείου, σκαλισμένα πάνω στο βράχο, θυμίζουν απόλυτα τους ναούς της κοιλάδας του Νείλου.
Στο Νεμρούτ Ντάγκ, τα κολοσσιαία αγάλματα που στήθηκαν πάνω στο μνημείο του Αντιόχου του Α΄, μοιάζουν πολύ με τους κολοσσούς των ναών των Θηβών».
Η ονομασία Κομμαγηνή Ερευνώντας διάφορες πηγές σχετικά με την ονομασία του βασιλείου αυτού διαπιστώσαμε πως η ονομασία εκπορεύεται από τις λέξεις κόμμα-γένος που σημαίνει τμήμα ή μέρος μιας μεγαλύτερης γενιάς (γένος). Σε ένα τουρκικό κείμενο αναφέρεται πως είναι από τις λέξεις Κομμούν και Γένες, που τις αναφέρει ως ελληνικές λέξεις. Το μικρό κρατίδιο προήλθε μετά την αποσύνθεση της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών (γνωστή ως ελληνο-συριακό βασίλειο) το 162 π.Χ.
Άλλοι ιστορικοί λέγουν πως υπάρχει η ονομασία Kummuhu στα κείμενα των Ασσυρίων, που είναι σχετική με την Κομμαγηνή,.
Πρώτος βασιλιάς της Κομμαγηνής ήταν ο πρώην σατράπης (διοικητής) της όταν έπαψε να βρίσκεται υπό της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών.
Με τη διάλυση της ελληνο-συριακής αυτοκρατορίας ανακήρυξε την Κομμαγηνή ανεξάρτητη με πρωτεύουσα τη Σαμόσατα (που είχε κτίσει παλαιότερα ο Σάμης στις όχθες του Ευφράτη-σημερινή πόλη Σάμσατ της Τουρκίας). Στο βασίλειό του ενσωματώθηκαν ελληνικοί και περσικοί πληθυσμοί της περιοχής.
Η ίδρυση του βασιλείου
Ο Πτολεμαῖος σύμφωνα με επιγραφή που βρέθηκε στον τύμβο του όρους Νεμρούτ ήταν απόγονος του βασιλιά Δαρείου του Α΄ της Περσίας. Τον διαδέχτηκε ο γιος του ο Σάμης ο Β΄ ο επονομαζόμενος ‘Θεοσεβής Δικαίος’. Από την μετέπειτα βασιλεία του Μιθριδάτη του Α΄του Καλλίνικου (100 έως 69 π.Χ.) η Κομμαγηνή απέβαλλε το περσικό παρελθόν της, αφού κυριάρχησε σε όλα τα επίπεδα ο ελληνικός πολιτισμός. Καθιερώθηκε ως επίσημη γλώσσα του κράτους η ελληνική.
Ο Μιθριδάτης νυμφεύθηκε την πριγκίπισσα του ελληνοσυριακού βασιλείου Λαοδίκη Ζ΄ την Θεά και ο γιος τους ο Αντίοχος ο Α΄ ο ‘Θεός της Κομμαγηνής’ ανέλαβε το βασίλειο το 70 π.χ, μέχρι το θάνατό του, το 38 π.Χ.Φώτο: Οι λίθινες αυτές κεφαλές έχουν ύψος 3 μέτρα!
Τεράστια μεγέθη
Οι αρχαιολόγοι έχουν εντυπωσιαστεί από το μαυσωλείο του, το οποίο έχει περίμετρο 30 μέτρα και βρίθει επιγραφών.
Η επιλογή του τόπου για την ανέγερσή του, έγινε από τον ίδιο το βασιλιά, με σκοπό να το κάνει μνημείο τόπο περισυλλογής και προσκυνήματος για το λαό του. Στους πρόποδες του όρους αυτού ο πατέρας του Μιθριδάτης ίδρυσε την πόλη Αρσεμεία.
Σύμφωνα με τις επιγραφές ο ίδιος ο Αντίοχος ήταν υπερήφανος για την καταγωγή του αφού δήλωνε πως ήταν απόγονος του Αλέξανδρου και του Δαρείου!
Στο ανατολικό ανάχωμα του μνημείου υπάρχει ένας βωμός, ενώ στην κορυφή του έργου είχαν στηθεί 25 κολοσσιαία αγάλματα στα οποία μόνο τα κεφάλια ήταν δουλεμένα με περισσή λεπτομέρεια. Σε αυτά ξεχωρίζουμε τον ίδιο τον Αντίοχο και γύρω από αυτόν το θεό Ήλιο, τον Απόλλωνα των Ελλήνων, ο Μίδας των Περσών, η Φορτούνα, η θεά της γονιμότητας, ο Άχουρα Μάλδα, ο πατέρας των θεών, προσωποποίηση του Διός, ο Ηρακλής κ.ά.
Σήμερα τα λίθινα κεφάλια βρίσκονται σκορπισμένα στον περίγυρο του τύμβου. Είναι τεράστια, πάνω από τρία μέτρα το καθένα, και εντυπωσιάζουν τους επισκέπτες.
Η ματαιοδοξία του Αντίοχου με την ανέγερση του μνημείου αυτού είναι φανερή, αφού ανακήρυξε τον εαυτό του εκπρόσωπο των θεών επί της γης! Θεοποίησε, μάλιστα, τον εαυτό του πριν πεθάνει και προσδιόρισε κάθε λατρευτική λεπτομέρεια γύρω από τον τάφο του.
«Πίστευα πάντοτε ότι η ευσέβεια είναι το σπουδαιότερο αγαθό κι αυτό δίνει την πιο γλυκιά χαρά στους θνητούς» γράφει σε μια επιγραφή στο μνημείο του.
Θεωρείται πως από σεισμό έπεσαν τα τεράστια αγάλματα του μνημείου που έφταναν τα 15 μέτρα ύψος.
Οι αρχαιοκάπηλοι, βέβαια, ανά τους αιώνες ,που ψάχνουν μανιωδώς για έναν ποθητό θησαυρό, σήκωσαν όλα τα λατρευτικά σκεύη που ήταν φτιαγμένα από πολύτιμο μέταλλο.
Δεν κατάφεραν όμως να πλησιάσουν στο εσωτερικό του μνημείου, ώστε να λεηλατήσουν το εσωτερικό του. Οι πέτρινοι όγκοι είναι ασήκωτοι και σε αυτά τα απομακρυσμένα μέρη, προς το παρόν τουλάχιστον, είναι αδύνατη η χρησιμοποίηση σύγχρονων μηχανικών μέσων. Κάποια προσπάθεια που έγινε παλαιότερα δεν έφερε αποτέλεσμα γιατί κύλησαν επικίνδυνα τα πιο πάνω πετρώματα.
Σε μια επιγραφή φαίνεται να γράφει ο Αντίοχος:
«Συνέλαβα το σχέδιο να υψώσω κοντά στους ουράνιους θρόνους και σε θεμέλια απροσπέλαστα και απρόσβλητα από τον καιρό αυτό το ‘οροθέσιον’ μνημείο αφιερωμένο τους θεούς όπου το σώμα μου, αφού γεράσει θα κοιμηθεί τον αιώνιο ύπνο, αποχωρισμένο από την ευλαβή ψυχή μου, που θα πετάξει προς τα ουράνια βασίλεια του Διός-Άχουρα Μάγδα».
Ενώ σε μία άλλη θα σημειώσει:
«Εγώ ο Αντίοχος, έστησα αυτό το μνημείο για να δοξάσω τον εαυτό μου και τους θεούς μου».
Χαρακτηριστική είναι μια άλλη επιγραφή που βρίσκεται όπως ανεβαίνει κανείς προς την είσοδο του τύμβου:
«Αυτός είναι ο δρόμος προς το ιερό. Εκείνοι που έχουν κακές προθέσεις πρέπει να φύγουν αμέσως».
Μέχρι σήμερα δεν έχουν μπει οι αρχαιολόγοι μέσα στον τύμβο. Ίσως να περιμένουν να τολμήσουν πρώτοι οι αρχαιοκάπηλοι!
Έτσι όμως, θα μπορέσουμε να μάθουμε το μυστήριο του τύμβου του αρχαίου βασιλιά;
Επισημάνσεις :
Γνωστός αρχαίος συγγραφέας που γεννήθηκε στη Σαμόσατα της Κομμαγηνής, είναι ο Λουκιανός, ο πρώτος στον κόσμο συγγραφέας του διαστήματος. Έχουμε αναφέρει παλαιότερα, δες για το ταξίδι του: Το διαστημικό ταξίδι του Λουκιανού. Είναι, επίσης, η πόλη που γεννήθηκε ο Παύλος ο Σαμοσάτης ο τρίτος ηγέτης των Ελκασιτών, αιρετικών Εβραίων μια έκφραση, της ‘ύπαρξης των γνωστικών’, που αναφέρεται και από τον Ιώσηφο. Περιηγηθείτε τον ιστορικό χώρο με το παρακάτω Video:
Είχαμε αναφέρει πριν λίγες ημέρες την εύρεση προϊστορικών σκελετών στην τοποθεσία της Τροίας, από την αρχαιολογική ομάδα του Έρνστ Περνίκα που είναι καθηγητής αρχαιομετρίας στο πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν. Ενώ στην αρχή είχαν θεωρήσει πως επρόκειτο για λείψανα της εποχής του τρωϊκού πολέμου, τελικά, αναφέρθηκε πως πρόκειται, για μεταγενέστερα, περί το 800 π.Χ. Της ιδίας περιόδου είναι και τα λείψανα που βρέθηκαν στο νησί της Πάρου. Το εντυπωσιακό των ευρημάτων είναι πως πρόκειται για αποτεφρωμένα οστά πολεμιστών που σκοτώθηκαν αμυνόμενοι υπέρ της πατρίδος τους. Άγνωστο ποιοι τους επιτέθηκαν, από πού ήρθαν στο νησί, πόσοι ήταν. Υπάρχει, βέβαια, το ενδεχόμενο να μετέφεραν τα πτώματά τους από κάπου αλλού, για να θαφτούν στην πατρίδα τους. Ουδείς γνωρίζει. Η γραφή της ιστορίας δεν είχε ακόμη καθιερωθεί. Ο Ηρόδοτος θα γεννιόταν τρεις αιώνες μετά... Αν η επίθεση, λοιπόν, έγινε στην αρχαία πόλη της Πάρου, τα ευρήματα δηλώνουν πως η πόλη άντεξε στην εχθρική επιδρομή, αφού αμυνόμενη πλήρωσε με αίμα ουκ ολίγων στρατιωτών, τους οποίους τίμησε περίλαμπρα και τιμητικά έθαψε. Σύμφωνα με τις χρονολογικές εκτιμήσεις των αρχαιολόγων η μάχη των αρχαίων παριανών και των εισβολέων διεξήχθη περί το 730 π.Χ. Τα 120 μεγάλα αγγεία που καταμετρήθηκαν, όπου βρισκόταν η τέφρα των νεκρών, ήταν διακοσμημένα με σκηνές πένθους αλλά της μάχης που προηγήθηκε. Συνήθως τέτοια μνημεία ονομάζονται ως ‘πολυάνδρια’. Οι συγγενείς των νεκρών αφού τοποθέτησαν την τέφρα των προσφιλών τους ανθρώπων στα τεφροδοχεία, τα μετέφεραν σε ‘παροικία’, δίπλα στην πόλη. Εκεί δημιούργησαν δύο μνημειακούς τύμβους για τα δοχεία αυτά. Ενημερωτικά σημειώνεται πως η ανασκαφή του αρχαίου νεκροταφείου άρχισε μετά τυχαία εύρεσή του. Οι εκσκαφές που άρχισαν για την κατασκευή ενός πολιτιστικού κέντρου της πόλης, στα μέσα της δεκαετίας του ‘80, ‘χτύπησαν’ θεμέλια νεκροταφείου 2.800 ετών! Τα ευρήματα ήταν πολλά και σημαντικά. Βρέθηκαν τάφοι διαφορετικής ταφικής συνήθειας αφού το νεκροταφείο χρησιμοποιήθηκε επί πέντε περίπου αιώνες (8ος έως 3ος π.Χ.) Οι τάφοι της αρχαϊκής περιόδου είναι κιβωτιόσχημοι και οι ταφές σε μεγάλα αγγεία, βρίσκονται οργανωμένοι που περικλείονται από μεγάλους κάθετους και οριζόντιους τοίχους. Στον 5ο αιώνα π.Χ οι ταφικές συνήθειες αλλάζουν και κυριαρχούν οι μαρμάρινοι τεφροδόχοι αλλά και οι μνημειακές κατασκευές με βάθρα και επιτύμβιες στήλες. Στα ύστερα Ελληνιστικά και Ρωμαϊκά χρόνια χρησιμοποιούνται κυρίως μαρμάρινες σαρκοφάγοι με βάθρο. Έτσι τα ευρήματα αξιολογήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως ‘οδηγός’ για τις ταφικές πρακτικές που ακολουθούνταν στον ελληνικό χώρο.
Σχετικά με τα αναφερόμενα του Έρνστ Περνίκα δεςεδώ
Και όμως κινείται! ΄Η, τουλάχιστον, βρισκόταν σε συνεχή κίνηση στα χρόνια του ρωμαίου αυτοκράτορα Νέρωνα...
Αρχαιολόγοι έφεραν στο φως χθες τα ερείπια της τραπεζαρίας του Νέρωνα! Πρόκειται για ένα κυκλικό δωμάτιο που περιστρεφόταν μέρανύχτα προκειμένου να μιμηθεί την κίνηση της Γης και να εντυπωσιάσει τους καλεσμένους του ανακτόρου. Το συγκεκριμένο δωμάτιο, το οποίο αποτελεί μέρος του χρυσού παλατιού του αυτοκράτορα, εντυπωσιακού κτιρίου του 1ου αιώνα μ.Χ., θεωρείται ότι είχε κτιστεί ως χώρος ψυχαγωγίας αρχόντων και επιφανών προσώπων, όπως δήλωσε η επικεφαλής της ανασκαφής Φρανσουάζ Βιλεντιέ. Μέχρι στιγμής η ανασκαφή έχει φέρει στο φως τα θεμέλια του δωματίου, τον μηχανισμό περιστροφής που βρίσκεται από κάτω και ένα συνδεδεμένο τμήμα το οποίο πιστεύεται ότι ήταν οι κουζίνες.
«Πρόκειται για πρωτοφανές εύρημα,δεν συγκρίνεται με τίποτε που έχουμε δει ως τώρα από τη ρωμαϊκή αρχιτεκτονική » τόνισε η Βιλεντιέ στους δημοσιογράφους.
Οι πυκνές αρχαίες αναφορές σε αυτή την περιστρεφόμενη κατασκευή επιβεβαιώνουν ότι όντως πρόκειται για την περίφημη τραπεζαρία όπου ελάμβαναν χώρα « τα πιο απρόβλεπτα γεύματα και δείπνα της Ιστορίας » συμπληρώνει η αρχαιολόγος. Το δωμάτιο, με διάμετρο πάνω από 16 μέτρα, στηριζόταν σε έναν στυλοβάτη πλάτους τεσσάρων μέτρων με ισάριθμους σφαιρικούς μηχανισμούς οι οποίοι πιθανότατα κινητοποιούνταν με τη δύναμη του νερού, εξασφαλίζοντας την περιστροφή της κατασκευής.
Η αποκάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης στην περιοχή των ρωμαϊκών ανακτόρων. Ο βιογράφος και ιστορικός Σουητώνιος αναφέρεται σε ένα κυρίως δωμάτιο το οποίο περιστρεφόταναδιάκοπα «σε συγχρονισμό με τον ουρανό ».
Οπως είπε ο Αντζελο Μποτίνι, επικεφαλής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στη Ρώμη, το ταβάνι του περιστρεφόμενου δωματίου μπορεί κάλλιστα να είναι εκείνο που περιγράφει ο Σουητώνιος, ο οποίος αναφέρει συρόμενα φατνώματα από ελεφαντόδοντο που μετακινούνταν για να ράνουν με άνθη και αρώματα τους καλεσμένους.
« Η καρδιά κάθε δραστηριότητας στην αρχαία Ρώμη ήταν τα επίσημα δείπνα που συνοδεύονταν από κάποια μορφή ψυχαγωγίας » είπε ο Μποτίνι. « Ο Νέρων ήταν σαν τον ήλιο και οι άνθρωποι περιστρέφονταν γύρω από τον αυτοκράτορά τους ».
Εκείνο το κομμάτι του παλατιού, το οποίο εκτεινόταν σε 80 εκτάρια καταλαμβάνοντας μέρος των τεσσάρων από τους επτά αρχαίους λόφους της Ρώμης, προσέφερε πανοραμική θέα της Αγοράς αλλά και μιας λίμνης- εκείνη την οποία οι διάδοχοι του Νέρωνα αποξήραναν προκειμένου να κτίσουν το Κολοσσαίο, σύμφωνα με τον Μποτίνι.
Ο Νέρων, ο οποίος έμεινε στην Ιστορία για την ασύδοτη ζωή του, κυβέρνησε από το 37 ως το 68 μ.Χ. και υπήρξε ένας από τους πιο σκληρούς, πιο διεφθαρμένους και μεγαλομανείς ηγεμόνες της Ρώμης
Από την μετέπειτα βασιλεία του Μιθριδάτη του Α΄του Καλλίνικου (100 έως 69 π.Χ.) η Κομμαγηνή απέβαλλε το περσικό παρελθόν της, αφού κυριάρχησε σε όλα τα επίπεδα ο ελληνικός πολιτισμός. Καθιερώθηκε ως επίσημη γλώσσα του κράτους η ελληνική.
