Periscope - Hellas: Πτολεμαίος

Showing posts with label Πτολεμαίος. Show all posts

Το Πρώτο Πανεπιστήμιο του Κόσμου

Η Παλαιά Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

القديمة المكتبة

Γράφει ο Ahmed Osman - عثمان أحمد

Η Αλεξάνδρεια έγινε το πιο σημαντικό κέντρο έρευνας και μελέτης του αρχαίου κόσμου, χάρη στην πολιτική των Πτολεμαίων βασιλέων μετά την κατάκτηση του αιγυπτιακού κράτους από τον Αλέξανδρο.

Ο Πτολεμαίος δημιούργησε το 280 π.Χ. ένα μουσείο στο νοτιοδυτικό τμήμα του ανακτόρου όπου φιλοξενούσε τους ξένους επισκέπτες, ποιητές, μελετητές και ερευνητές καθώς εκεί είχε δημιουργήσει και το Σαράπειο Ναό όπου ετιμάτο ο θεός Σεράπις.

Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Πτολεμαίος ο Β΄ από τον πατέρα του, δημιούργησε δίπλα στο Ναό τη Σεράπεια Βιβλιοθήκη που βρισκόταν κοντά στο δυτικό νεκροταφείο του βασιλικού ανακτόρου. Στο έργο του βασιλιά σημαντική, όπως λέγεται, ήταν η βοήθεια του Αιγύπτιου ιερέα Μανέθωνα.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές που βρέθηκαν σε βιβλιοθήκες και ναούς της Μέμφιδος στην Ain Shams (αραβική ονομασία της Ηλιουπόλεως) ο Μανέθων δημιούργησε αντίγραφα αιγυπτιακών κειμένων στα ελληνικά τα οποία τοποθετήθηκαν στο Σεράπειο Ναό στην Αλεξάνδρεια.

Ο Μανέθων έδωσε τρία σημαντικά στοιχεία στη βιβλιοθήκη:
το πρώτο ήταν μια σύνοψη της αρχαίας αιγυπτιακής ιστορίας μέχρι του κράτους των Πτολεμαίων, ενώ το δεύτερο, η συλλογή των ιερογλυγικών γραφών, φιλοσοφικών και θεολογικών εξηγήσεων του κόσμου, και το τρίτο στοιχείο ήταν οι αναφορές στους φυσικούς νόμους της επιστήμης.
Ο Μανέθων εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρει και μετέφερε το ‘Τορά’ στα ελληνικά για να ενσωματωθεί στη βιβλιοθήκη.

Η Βιβλιοθήκη ήταν γενικών γνώσεων και περιελάμβανε τους αρχαίους πολιτισμούς της Αιγύπτου, της Βαβυλώνας, της Συρίας, της Περσίας, της Ελλάδας καθώς και όλες τις μελέτες και φιλοσοφικά κείμενα της εποχής.

Οι περγαμηνές της βιβλιοθήκης περιείχαν θέματα σχετικά με την γλώσσα, τη ρητορική, τη νομολογία και νομοθεσία, τη γεωγραφία, ιστορία, φιλοσοφία, λογική, άθλημα, μηχανική, ιατρική, χημεία και τη φυσική.

Ήταν η πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, που συγκεντρώθηκε η κληρονομιά των αρχαίων πολιτισμών και όλων των πηγών σε ένα και μοναδικό μέρος και σε μία συγκεκριμένη γλώσσα, την ελληνική, όπου υπήρχε η δυνατότητα σε κάθε μελετητή να έχει πρόσβαση στην παγκόσμια γνώση.
Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας χαρακτηρίζεται ως μια επιστημονική επανάσταση στην ανθρώπινη ιστορία, όπου από εκεί έγινε ένα, μοναδικό, ποιοτικό άλμα στην ανθρώπινη γνώση.

Το παλαιό και αναχρονιστικό σύστημα επέτρεπε σε έναν μικρό αριθμό ανθρώπων, των ειδικών, να έχουν πρόσβαση στα μυστήρια της γνώσης των γραπτών κειμένων, που ήταν κωδικοποιημένα σε διάφορες γλώσσες και βρίσκονταν σε διαφορετικά κράτη.
Ήρθε το ελληνικό αλφάβητο για να καταστήσει ευκολότερη την πρόσβαση στη γνώση των απλών ανθρώπων που έμαθαν εύκολα να διαβάζουν και να γράφουν.

Έτσι ένας σπουδαστής, ένας μελετητής, μπορούσε να έχει πρόσβαση στη γνώση των Αιγυπτίων, των Βαβυλωνίων, των Περσών, των Ελλήνων σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία και σε μια γλώσσα!

Μελετητές ήρθαν στην Αλεξάνδρεια από όλο τον τότε γνωστό κόσμο, από την Ινδία, την Περσία, την Βαβυλωνία, τη Συρία, οι Ναβαταίοι από τη Φοινίκη, την Λιβύη, την Ελλάδα και την Μικρά Ασία, για να συνεργαστούν όλα τα ανθρώπινα μυαλά στην οικοδόμηση ενός οράματος, ενός νέου παγκόσμιου πολιτισμού.

Έτσι το Σεράπειο, η Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη, κατέστη το Πρώτο Πανεπιστήμιο του Κόσμου.
Επί επτά αιώνες, από τον τρίτο αιώνα π.Χ. μέχρι τον τέταρτο μ.Χ. εκατοντάδες χιλιάδες επιστήμονες μάθαιναν την παγκόσμια γνώση...

--
(σ.σ. το παρόν είναι απόσπασμα από το κείμενο του Άχμεντ Οσμάν που έχει τον τίτλο στα αραβικά: مكتبة الاسكندرية تعود في موقع آخ ).

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος

Κοπτική, η δημοτική αιγυπτιακή γλώσσα

Φώτο: Αρχαίο κοπτικό κείμενο

κάνε κλικ για μεγέθυνση

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Συγχρόνως με την αρχαϊκή ιερογλυφική γραφή του ιερατείου, στο πρώτο μισό της πρώτης χιλιετίας π.Χ. αναπτύχθηκε μια άλλη γραφή στην Αίγυπτο.
Αυτή είχε μια απλή μορφή σε σύγκριση με την πολύπλοκη ιερή συμβολική γραφή.
Ονομάστηκε ‘δημώδης αιγυπτιακή’ , δηλαδή, δημοτική. Απέβαλε πολλά στοιχεία από την ιερογλυφική, απλούστευσε το σχήμα των συμβόλων και καθιερώθηκε σε κείμενα και νόμους που δεν αφορούσαν το ιερατικό κατεστημένο της αρχαίας Αιγύπτου.
Την γραφή αυτή που χρησιμοποίησε περίπου το ένα δέκατο της ιερογλυφικής την αναφέρει, ήδη, από τον πέμπτο αιώνα π.Χ. ο Ηρόδοτος:
«Αἰγύπτιοι ... διφασίοισι δὲ γράμμασι χρέωνται, καὶ τὰ μὲν αὐτῶν ἱρὰ τὰ δὲ δημοτικὰ καλέεται.» (Ηρόδοτος βιβλίο β΄, 36,4)
Από τη δημοτική αυτή γραφή προέρχεται η λεγόμενη κοπτική. Είναι συνέχεια της δημώδους αιγυπτιακής.
Νέοι ερευνητές, για τη γραφή αυτή, υποστηρίζουν πως η δημιουργία της οφείλεται στον εμβολιασμό της από την ελληνική γραφή, της προ των μηδικών πολέμων εποχής. Οφείλεται κυρίως στην επαφή των Αιγυπτίων με τους Έλληνες των ιωνικών πόλεων και των νησιών του Αιγαίου Πελάγους. Έτσι, δόθηκε ώθηση ώστε να απολοποιηθεί η ιερογλυφική και να ενσωματωθούν στη γραφή φωνητικά στοιχεία που βοηθούσαν στην κατανόηση των γραπτών κειμένων.
Με την κατάκτηση της Αιγύπτου από το Μέγα Αλέξανδρο άρχισε η μεγάλη αλλαγή στη γλωσσική μορφή της δημώδους γλώσσας των Αιγυπτίων.
Η δημιουργία του ελληνο-αιγυπτιακού βασιλείου από τον στρατηγό του Αλεξάνδρου, Πτολεμαίο, και η μακρόχρονη δυναστεία των απογόνων του, έπαιξαν κύριο ρόλο στη διαμόρφωση της δημοτικής αιγυπτιακής γραφής.
Η δημώδης αιγυπτιακή γραφή θεωρήθηκε πρωτόγονη σε σχέση με την ελληνική και αναθεωρήθηκε τελείως. Πάρα πολλά γραφικά σύμβολα καταργήθηκαν και καθιερώθηκαν τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου αφού προστέθηκαν άλλα επτά για να εξυπηρετήσουν τις προφορικές ιδιομορφίες της αιγυπτιακής γλώσσας.
Έτσι βλέπουμε πως η κοπτική γλώσσα προέρχεται καθαρά από τη δημώδη αιγυπτιακή.
Ο όρος ‘κοπτική γραφή’ προέρχεται από την ελληνική λέξη «Αιγύπτιοι» όπως ονομάζονταν ο γηγενής πληθυσμός της χώρας του Νείλου. Όταν κατέκτησαν οι Άραβες την χώρα αποβάλλοντας από την αναφερόμενη λέξη την αρχή και το τέλος –χάριν αραβικής συντομίας– αποκάλεσαν τους εντόπιους Γκίπτ, και από την εκλατινισμένη της μορφή προήλθε το «κόπτ», «Copt”, Κόπτες.

Φώτο: πάπυρος με κοπτικό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης (οι βασιλείς)

κάνε κλικ για μεγέθυνση

Η κοπτική ήταν επίσημη γλώσσα της Αιγύπτου μέχρι τον 11ο αιώνα μ.Χ. οπότε αντικαταστάθηκε από την αραβική.
Σήμερα Κόπτες ονομάζονται οι ορθόδοξοι Αιγύπτιοι χριστιανοί.
Η κοπτική ως γλώσσα εμφανίζεται με πέντε διαλέκτους, που έχουν ονομασία από τον τόπο (πόλη) ομιλίας τους: Σαϊδική, Αχμιμική, Σιουτική, Φαγιουμική ή Βασμουρική και Μποχαϊρική (τα στοιχεία από τον αυστριακό συγγραφέα: Wolf Gang Kosack, “Lehrbuh des Koptischen” Graz, 1974.)

Η αυθεντικότερη ήταν η Σαϊδική με κέντρο την Άνω Αίγυπτο και ιδιαίτερα την περιοχή της Θηβαϊδος.
Έχουν μεταφραστεί σε αυτήν από τα ελληνικά: η Αγία Γραφή, ο Ποιμήν του Ερμά, ο Ιγνάτιος Αντιοχείας, το απόκρυφο ευαγγέλιο του Ιακώβου και το τέταρτο βιβλίο του Έσδρα, τα Ασκητικά του Μ. Αθανασίου, τα δογματικά έργα του Μ. Βασιλείου, Γρηγορίου του Θεολόγου, Κυρίλλου Αλεξανδρείας κ.α.
(Σχετική αναφορά του: Assfalg-Krüger, “Kleines Wörterbuch des Christlichen Oriens”, Wiesbaden 1975)

Στην Αχμιμική διάλεκτο, με κέντρο την πόλη Αχμίμ, μεταφράστηκε η Αγία Γραφή.
Στην Φαγιουμική ή Βασμουρική με κέντρο το Φαγιούμ και το Δέλτα σώζεται απόσπασμα από το απόκρυφο κείμενο της Αποκάλυψης του Μωυσέως καθώς και έργο σχετικό με τα πάθη του Χριστού.
Σημειώνεται πως η βασμουρική ήταν μια υποδιάλεκτος της μποχαϊρικής. Την μιλούσαν, πιθανόν, μόνον Έλληνες, που ζούσαν ανατολικά του Δέλτα. Αυτή χρησιμοποιούσε μόνον το ελληνικό αλφάβητο.
Η μποχαϊρική διάλεκτος εμφανίζεται μετά την αραβική κατάκτηση και είναι η λειτουργική γλώσσα της κοπτικής εκκλησίας μέχρι σήμερα.
Η κοπτική γλώσσα είναι μια σημαντική γλώσσα σήμερα, αν και δεν ομιλείται,γιατί σε αυτή είναι γραμμένα πολλά ελληνικά χειρόγραφα τα οποία ακόμη δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.

Το κοπτικό αλφάβητο είναι το ελληνικό με επτά επιπλέον γράμματα

Δελφοί: «Δόγμα ἀρχαῖον Ἀμφικτιόνων»

Από τον πανάρχαιο ιερό τόπο των Δελφών παρελαύνουν μέσα στους αιώνες έλληνες από όλο τον γνωστό αρχαιοελληνικό κόσμο. Μακεδονία, Πόντο, Μεγάλη Ελλάδα, Μικρά Ασία, Εγγύς Ανατολή, Αίγυπτο. Ακράδαντη πίστη τους οι αρχέγονοι κοινοί δεσμοί τους.

Το στάδιο των Δελφών
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Μέσα από τις δεκάδες επιγραφές που διασώθηκαν στους Δελφούς μας δίνεται η δυνατότητα να αντιληφθούμε γεγονότα και καταστάσεις διαφόρων ιστορικών περιόδων.
Από τον επιγραφικό αυτόν πλούτο αναφύεται η πίστη, η προσήλωση, ο σεβασμός του αρχαίου ανθρώπου σε αιώνιες αξίες από τις οποίες εμποτίστηκε γαλουχήθηκε, διαμορφώθηκε και εξανθρωπίστηκε ο χαρακτήρας του.
Οι σοφοί των Δελφών ακολουθούσαν ανέκαθεν το αμφικτιονικό πνεύμα. Μέσα από αυτό προωθείτο η ιδέα των Κοινών Δεσμών. « Η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η λατρεία κοινών θεών αποτελούν στοιχεία με τα οποία αναγνωρίζεται η εθνική ταυτότητα. Οι αμφικτιονίες, τα μαντεία, οι πανελλήνιοι αγώνες συνέβαλαν στη δημιουργία πανελλήνιας εθνικής συνείδησης.»(Εκήβολος).

Το αρχαίο Θέατρο και δίπλα ο ναός του Απόλλωνα

Συναντούμε πολύ συχνά στις δελφικές επιγραφές το στίχο:
«δόγμα ἀρχαῖον Ἀμφικτιόνων»,
όπως επίσης και αυτό που διέπει τα μέλη της αμφικτιονίας :
«οἱ Ἀμφικτίονες πλείσταν ἔχοντι πρόνοιαν ὑπὲρ τᾶς πρὸς τοὺς θεοὺς εὐσεβείας»
(επιγραφή του 279/9-278/7 π.Χ.).
Όταν αναγράφεται σε λίθινη στήλη του 3ου αιώνα - πριν την χριστιανική χρονολόγηση - για το «δόγμα ἀρχαῖον», αντιλαμβάνεται κανείς πως δεν υποδηλώνεται μια φιλοσοφία περί των κοινών δεσμών που άρχισαν πριν τέσσερις - πέντε αιώνες από τότε, αλλά η έννοια ‘αρχαίον’ δηλώνει ένα άγνωστο βάθος χρόνου.
Δεν θα ήταν υπερβολή αν θεωρούσαμε πως η έννοια του αρχαίου στην ...αρχαιότητα, περικλείει ένα χρονικό διάστημα πέραν, τουλάχιστον, των χιλίων ετών από την χάραξη της επιγραφής.
Αυτή, λοιπόν, η εθνική συνείδηση που προωθούσε η δελφική αμφικτιονία προτάσσοντας τους κοινούς δεσμούς μεταξύ των ελληνικών φύλων, άρχιζε από την αδιαμφισβήτητη πεποίθηση της κοινής ελληνικής καταγωγής τους.
Χρονολογικά διαπιστώνουμε, ότι οι αναγραφόμενες πόλεις στις δελφικές επιγραφές κατά τον τέταρτο αιώνα π.Χ., έχουν μια γεωγραφική απεικόνιση του τότε αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Έτσι σε επιγραφή που καθορίζεται στο 360 π.Χ. έχουμε τον Ξενότιμο από την Ηράκλεια του Πόντου με το παρακάτω απόσπασμα:
«Ξενότιμος
Ἡρακλείδα
Ἡρακλειώτας
ἐκ τοῦ Πόντου,
ἰατρός, στατῆρα
χρυσίου Ἀβυδηνόν.»

Έχουμε και μια άλλη επιγραφή του 358 π.Χ. από κατοίκους της Ηράκλειας της Ιταλίας (;).
«Ἡρακλεῖοι ἀπ’ Ἰτ̣α̣λίας
τὸ πρότερον καὶ τὸ
ὕστερον, νόμους
ἰταλιωτικοὺς ἑκατόν»
Από τον Κρότωνα της Μεγάλης Ελλάδας σε επιγραφή του 339 π.Χ.:
«․․ς Κροτωνιάτας τὰ ἥμισσα, ξ-
ύλα ἐπρίαντο ἐλάτινα παρασ-
χεθεῖν ἐν Δελφοῖς».

Έχουμε αφιερώματα Μακεδόνων στο δεύτερο ήμισυ του τέταρτου αιώνα π.Χ.:
«πρόσοδοι δὲ ἐγένοντο· παρὰ ...Μικίωνι Κλάσιος Ἀργείωι, Πυθοδώρωι Πύθωνος Ἀθηναίωι, Τιμανορίδαι Κορδυπίωνος Μακεδόνι, Λέωνι Ἡγησάνδρου Μακεδόνι, Κράτητι Τιμοκράτεος Σικυωνίωι».
Επιγραφή είναι του 327/326 π.Χ.
Αρκετές αναφορές γίνονται για αφιερώματα κατοίκων των μακεδονικών πόλεων όπως: της Βέροιας, Απολλωνίας, Σκοτούσσας, Πιερίας και πολλών άλλων.
Μια χαρακτηριστική αναφορά του Μακεδόνα βασιλιά Πτολεμαίου της Αιγύπτου, στην Δελφική Αμφικτιονία, γίνεται σε επιγραφή του 266/265 π.Χ.
Λεπτομερώς επιγράφεται:
«ἐπὶ ἄρχοντος ἐν Δελφοῖς Πλείστωνος, ἱερομνημονούντων·
... οἱ ὑπὸ τοῦ βασιλέος Πτολεμαίου
ἀποσταλέντες θεωροί, προσελθόντες πρὸς τὸ συνέδριον ἡμῶν
ἀπήγγειλαν ὅτι ὁ βασιλεὺς θυσίαν ποιεῖ καὶ ἀγῶνα τίθησι τῶι]
πατρὶ αὐτοῦ κ̣αὶ παρεκάλεσαν ὅπως μετέχωσι καὶ οἱ Ἀ[μφι]-
κτύονες τῆς τε θυσίας καὶ τοῦ ἀγῶνος ὃν τίθησιν ὁ βασιλεὺς
Πτολεμαῖος τῶι πατρὶ ἐν Ἀλεξανδρείαι, καὶ ἀποδέχωνται
αὐτὸν ἰσολύμπιον· ἀγαθῆι τύχηι· δεδόχθαι τοῖς Ἀμφικτύοσιν·
τῆς τε θυσίας μετέχειν τῶι βασιλεῖ Πτολεμαίωι τοὺς Ἀμι-
κτ̣ύο̣νας, καὶ τὸν ἀγῶνα ἀποδ̣έχεσθαι ἰσολύμπιον, καθάπερ
οἱ θεωροὶ παρεκάλεσαν, ὁμοίως]δὲ καὶ τοὺς ἄλλους ἄπαντας ὅσοι
κοινωνοῦσι τοῦ ἱεροῦ(?) τοῦ θεοῦ κατὰ τὰ δεδοχμένα τοῖς Ἀμ-
φικτύοσι· διδόναι δὲ τὰ(?) ἴσα̣ ἆθλα καὶ τὰς τιμὰς ἑκάστους τοῖς
νικῶσι τὸν ἀγῶνα τοῦτον, ὅσαπερ καὶ τοῖς τὰ Ὀλύμπια νενικη-
κόσι δέδοται· ἑλέσθαι δὲ καὶ θεωροὺς ἐξ αὑτῶν τοὺς Ἀμφικτύο̣-
νας καὶ ἀποστεῖλαι πρὸς Πτολεμαῖον ὅταν ποιῆι τὴν θυσίαν καὶ
τιθῆι τὸν ἀγῶνα τῶν Πτολεμαιέων. ἀνενεγκ̣εῖν δὲ τὸ δόγμα τό-
δε τοὺς ἱερομνήμονας εἰς τὰς πόλεις αὐτῶν »

Όπως γίνεται φανερό από την επιγραφή αυτή ο Πτολεμαίος απέστειλε ‘θεωρούς’ στο συνέδριο των Αμφικτιόνων των Δελφών, όπου αυτοί ανήγγειλαν ότι ο βασιλιάς τους κάνει θυσία και διοργανώνει αγώνες στο μνήμη του πατέρα του και παρακαλεί να προτρέψει ο Πλείστων, που ήταν ο άρχοντας των Δελφών, να αποδεχθεί την αποστολή και των άλλων αμφικτυόνων στους αγώνες που διοργανώνει στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και να τον αποδεχθούν κι αυτόν ως ισότιμο όσων συμμετέχουν στους Ολύμπιους Αγώνες.
Και βέβαια δεν θα μπορούσαν οι Δελφοί να αρνηθούν κάτι τέτοιο, αφού το «δόγμα ἀρχαῖον Ἀμφικτιόνων» ήταν η συνένωση όλων των Ελλήνων και με την απόκτηση κοινών δεσμών μεταξύ των (αμφί αυτών)
Για να εννοήσει καλύτερα κανείς το πνεύμα από το οποίο διακατεχόταν οι σοφοί των Δελφών αρκεί να διαβάσει μια άλλη επιγραφή της ιδίας εποχής κατά την οποία βρίσκονταν σε εξέλιξη πόλεμος μεταξύ Ελλήνων, μελών της αμφικτυονίας, και συγκεκριμένα του Πτολεμαίου της αιγυπτιακού βασιλείου και του Αντιγόνου του βασιλείου του Μακεδονίας.
Στο 250 ή 260 π.Χ. ο Πτολεμαίος ο Β΄ (του πτολεμαϊκού κράτους της Αιγύπτου) έκανε επιδρομή στα μικρασιατικά παράλια για να καταλάβει την Έφεσο και τη Μίλητο, (σήμερα ανήκουν στην Τουρκία), τότε υπήρξε αντίδραση από το κράτος των Σελευκιδών όπου κυβερνούσε ο Αντίοχος ο Β΄, που βρήκε συμμάχους τους Ρόδιους και τον βασιλιά της παλιάς Μακεδονίας, Αντίγονο το Γονατά.
Την περίοδο αυτή έτυχε και το συνέδριο των δελφικών αμφικτιονιών.
Μας γίνεται γνωστή η θέση των Δελφών στα διαδραματιζόμενα γεγονότα και τη στάση που ακολουθεί έναντι των δύο Μακεδόνων βασιλέων, ώστε να υπάρξει σύμπνοια και αλληλοκατανόηση μεταξύ των.
Γράφει η επιγραφή του 260 π.Χ.
«...πρός τε τοὺς βασιλεῖς Πτολεμαῖον καὶ Ἀντίγονο̣ν̣ πρέσ-
βεις ἀπέστειλαν καὶ διέθεσαν ὥστ’ εἶναι τὴν ἀσφάλει-
αν πᾶσιν παρ’ ἀμφοτέρων̣, αὐτοί τε πρὸς τοὺς ἄλλου̣ς
Ἕλληνας διεπρέσβευσαν καὶ κήρυκας διαποστείλαν-
τες παρεκάλεσάν τε καὶ παρεσκεύασαν ἀσφάλει-
αν πᾶσι τοῖς παραγινομέ̣νοις, φύλακας πανταχο̣ῦ
καταστήσαντες· ἐκόλασα[ν δὲ καὶ ἱκανοὺς (?) τῶν ἐπ̣α-
ναχθέντων πρὸς αὐτοὺς κακούργων κρίναντες κατὰ
τὸν νόμον· διώικησαν δὲ καὶ τὰ κατὰ τὴν ἀρχὴν κα-
λῶς καὶ δικαίως καὶ τῆς συνόδου τῶν Ἀμφικτυόνων ἐν
Θερμοπύλαις διὰ τὸν πόλεμον διακωλυθείσης ἐπὶ χρό-
νον πολύν, οὗτοι πρῶτον παρεκάλεσαν πάντας τοὺς Ἕλ-
ληνας καὶ παρασκευάσαντες τὴν πυλαίαν ἀσφαλῆ
πᾶσι τοῖς ἀφικνουμένοις ἀγορατροῖς καὶ Ἀμφικτύοσιν(?)
καὶ τὰς θυσίας καὶ τἆλλα πάντα συνετέλεσαν κατὰ τοὺς
νόμους τῶν Ἀμφικτυόνων λ̣αμπρῶς(?) καὶ καλῶς καὶ εὐσε-
βῶς.»

Για τη σύνοδο, δηλαδή, των Αμφικτυόνων που θα πραγματοποιούνταν στις Θερμοπύλες ελήφθησαν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την ασφάλεια των δύο αντιμαχομένων βασιλέων Πτολεμαίου και Αντίγονου.
Παρότι βρισκόντουσαν σε εμπόλεμη κατάσταση θα συμμετείχαν και οι δύο, στο Δελφικό Κοινό των Ελλήνων.
Προκαλεί, πράγματι, θαυμασμό η ανώτερη στάση την οποία κρατούν οι Δελφοί προκειμένου τα δύο αντιμαχόμενα ελληνικά μέλη να συμμετάσχουν στο συνέδριο της Αμφικτιονίας.
Και φυσικά δεν υπάρχει αρνητική διάθεση αν και ευρίσκονταν σε κατάσταση πολέμου.

Τα συνέδρια αυτά των Αμφικτιονιών ήταν μια μεγάλη γιορτή του ελληνισμού της αρχαιότητας. Σύμφωνα με τις επιγραφές των Δελφών μετά τις θυσίες υπέρ των Θεών, γινόντουσαν Ολύμπιοι Αγώνες μεταξύ των μελών της αμφικτιονίας, και δεν νοούνταν μόνον αγώνες της σωματικής δεινότητας αλλά της τέχνης και του πνεύματος (ποίηση, θέατρο, χορός κλπ)Χαρακτηριστική είναι η μνεία που γίνεται στο Λεωχίδην Αναξιάδου από τη Χίο που διέπρεψε στους γυμνικούς αγώνες, στο Διονυσιακό Θέατρο και στο Χορό των Παίδων:
«ἐπαινέσαι δὲ καὶ αὐτον Λεωχίδην
Ἀναξιάδου Χῖον καὶ στεφανῶσαι χρυσέωι στεφάνωι καὶ εἰκόσι
χαλκέαις δυσί· τὸν δὲ στέφανον ἀναγορευσαι τοῖς Σωτηρί(?)-
οις ἐν τῶι ἀγῶνι τῶι γυμνικῶι καὶ τοῖς Διονυσίοις ἐν τῶι θε-
άτρωι, ἐπεί κα τῶν παίδων χ̣οροὶ μέλλωντι ἀγωνίζεσθαι, ὅτι
τοὶ Ἀμφικτίονες στεφανοῦντι»
Η επιγραφή είναι μεταξύ του 212 και 205 π.Χ.
Όλα τα αναφερόμενα μας δίδουν μια σαφή εικόνα της δικτύωσης του αμφικτιονικού πνεύματος σε όλο το γεωγραφικό χώρο του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
--

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος

Ο αλεξανδρινός επιγραφικός πλούτος

του Γιώργου Εχέδωρου
Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου και τις διαμάχες μεταξύ των διαδόχων του, ιδρύθηκε το Βασίλειο της Αιγύπτου από το Μακεδόνα Πτολεμαίο τον Α’ το Σωτήρα.

Φωτο: Ο ιδρυτής της πτολεμαϊκής δυναστείας του μακεδονικού βασιλείου στην Αίγυπτο. Πτολεμαίος Α' ο Σωτήρ.

Ο Πτολεμαίος ήταν ένας από τους βιογράφους του Αλεξάνδρου. Η Αλεξάνδρεια έγινε η πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου και δεν άργησε να καταστεί το κέντρο των γραμμάτων και των τεχνών της μεγάλης ελληνιστικής περιόδου. Οι Πτολεμαίοι δημιούργησαν ολόκληρη δυναστεία με τεράστια παράδοση στην Αίγυπτο. Αναδιαμόρφωσαν και αναδιοργάνωσαν το κράτος το εμπλούτισαν με τον ελληνικό πολιτισμό και στα χρόνια της μακεδονικής δυναστείας ήταν ένα από τα πιο ακμαία κράτη του τότε γνωστού κόσμου.
Η επιρροή του ελληνικού πολιτισμού ήταν τέτοια που προξενεί ακόμη και σήμερα τον παγκόσμιο θαυμασμό. Αναπτύχθηκαν σε απερίγραπτο βαθμό οι τέχνες, τα γράμματα, η εντόπια παραγωγή, το εμπόριο.
Έχουν βρεθεί πάρα πολλές αρχαίες επιγραφές που δείχνουν την ισχυρή επίδραση του ελληνικού πολιτισμού στη δημιουργία του πτολεμαϊκού βασιλείου.
Χαρακτηριστικό είναι πως οι πρώτες επιγραφές ήταν γραμμένες σε τρεις γραφές. Στην ελληνική, στην ιερή γλώσσα του ιερατείου (ιερογλυφικά) και στην αιγυπτιακή δημοτική. Αργότερα με την εξοικείωση των Αιγυπτίων ή καλύτερα την αποδοχή των ελληνικών γραμμάτων από το σύνολο του αιγυπτιακού λαού, οι επιγραφές ήταν χαραγμένες μόνο με ελληνικά γράμματα.
Από τις επιγραφές καταλαβαίνουμε πως η πτολεμαϊκή δυναστεία λατρεύτηκε, όπως λατρεύονταν παλαιότερα οι Φαραώ.
Πιστεύουμε πως ένα μικρό μέρος των επιγραφών αυτών είναι αρκετό να διαπιστώσει κανείς τον πολιτισμό που δημιουργήθηκε στη χώρα του ζωοδότη Νείλου.

Σύμφωνα με το Διόδωρο—βιογράφο του Αλεξάνδρου– έγινε η μεταφορά της σωρού του Αλεξάνδρου από τη Βαβυλώνα μέσω της Μέμφιδας στην Αλεξάνδρεια, όπως αποφάσισε ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ. Η μεταφορά έγινε με ένα τεράστιο τροχοφόρο μνημείο.Εμπνευσμένος από την αναφορά αυτή του Διόδωρου, στα μέσα του 18ου αιώνα, ο Γάλλος Compte de Caylus ζωγράφισε τον πίνακα αυτόν.
Από τότε, κυριολεκτικά, ανέβηκε ο πυρετός για την αναζήτηση του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι Επιγραφές