Αίγυπτος: Έκκληση για να σωθούν οι αρχαιότητες της Αλεξάνδρειας

Το Μουσείο με τις ελληνικές αρχαιότητες στην οδό Φόααντ της Αλεξάνδρειας.

Νοέμβριος 16, 2014.

«Σπαταλείται η πολιτιστική κληρονομιά της Αλεξάνδρειας», με αυτήν την κλήση κινδύνου, μια σειρά αρχαιολόγων και διανοουμένων στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ξεκίνησαν  μια κοινωνική καμπάνια για την απόκτηση του ακινήτου του πρώην κτηρίου του Κυβερνείου για την επέκταση του ελληνο-ρωμαϊκού Μουσείου.

Αίγυπτος: Ανακαλύφθηκαν τάφοι του 2.500 π.Χ.

Οκτώβριος 19, 2010.

Κάϊρο.

Σε κοντινή απόσταση από στις πυραμίδες της Γκίζας, ανακαλύφθηκε αρχαίος προϊστορικός τάφος, όπως ανακοίνωσαν, χθες, οι αιγυπτιακές αρχές.

Ο επικεφαλής του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, Ζάχι Χαουάς, δήλωσε ότι πιθανόν πρόκειται για τάφο που είναι μέρος του νεκροταφείου των ιερέων των πυραμίδων.

Στην έρημο του Ασουάν

في صحراء أسوان

Η περιοχή του Ασουάν, της Αιγύπτου, είναι γεμάτη από ναούς και αρχαιολογικούς χώρους που χρονολογούνται κυρίως από την ελληνο ρωμαϊκή εποχή. Ένας από αυτούς είναι και ναός της Τεντύρας ή Ντεντέρας.

Ο ναός της Τεντύρας

Ο ελληνορωμαϊκός ναός βρίσκεται περίπου 60 χλμ. βόρεια από το Λούξορ.

Χτίστηκε από τον Πτολεμαίο τον Γ΄ και στους μεταγενέστερους χρόνους έγιναν ορισμένες προσθήκες και προεκτάσεις στο ναό, κυρίως στη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων.

Ο ναός αν και κτίστηκε από ξένους ηγεμόνες εντούτοις ενσωματώθηκε στον αιγυπτιακό πολιτισμό και την αιγυπτιακή θρησκεία.

Αυτό διαφαίνεται από τη δομή της κατασκευής του. Έχει ορισμένα κοινά στοιχεία με ναούς που κτίστηκαν 1.000 χρόνια νωρίτερα.

Περιέχει ζωγραφικές της βασίλισσας Κλεοπάτρας και του Καίσαρα καθώς και του υιού τους Ιούλιου Καίσαρα. Ο ναός είναι γνωστός για τις επιγραφές που απεικονίζουν τον ζωδιακό κύκλο.

Μια επιγραφή που υπάρχει στο ναό της Τεντύρας αποδεικνύει ότι ο ναός είναι παλαιότερο κτίσμα και κατασκευάστηκε στη διάρκεια των χρόνων του Χέοπος, στο Παλιό Βασίλειο.

Η ναός στην παρούσα μορφή του αν και χτίστηκε στην πρώτη πτολεμαϊκή περίοδο, ωστόσο η εσωτερική διακόσμησή του έγινε στη διάρκεια της ρωμαϊκής εποχής.

Αυτό αποδεικνύεται από τον οπίσθιο εξωτερικό τοίχο του ναού όπου απεικονίζεται η Κλεοπάτρα Ζ΄ και ο Καίσαρας ο υιός της.

Ο ναός της Άθωρος στην Τεντύρα, ενσωματωμένος με τον παλιό, κτίστηκε μεταξύ του 125 π.Χ. και 65 μ.Χ. και ανήκει στην Ελληνο-ρωμαϊκή περίοδο.

Συνεπώς αποτελεί κατά ένα μέρος συνέχεια του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού.
Η Τεντύρα ήταν αρχαίος λατρευτικός τόπος της πανάρχαιας θεάς Άθωρ- Ἃθωρ (με δασεῖα), που ήταν η θεά της χαράς.

Έτσι παρουσιάζει μια διαχρονική παρουσία, η αιγυπτία θεά, από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι τα χριστιανικά.

Ο χώρος της Τεντύρας ήταν από τα πανάρχαια χρόνια ένας αιγυπτιακός λατρευτικός τόπος, στη συνέχεια η θεά της χαράς Άθωρ έγινε η κεντρική θεότητα του ναού που ανεγέρθηκε από τους απογόνους του Αλεξάνδρου.

Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος Ἐχέδωρος - الهيئه العامة للاستعلامات

Το Πρώτο Πανεπιστήμιο του Κόσμου

Η Παλαιά Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας

القديمة المكتبة



Γράφει ο Ahmed Osman - عثمان أحمد

Η Αλεξάνδρεια έγινε το πιο σημαντικό κέντρο έρευνας και μελέτης του αρχαίου κόσμου, χάρη στην πολιτική των Πτολεμαίων βασιλέων μετά την κατάκτηση του αιγυπτιακού κράτους από τον Αλέξανδρο.

Ο Πτολεμαίος δημιούργησε το 280 π.Χ. ένα μουσείο στο νοτιοδυτικό τμήμα του ανακτόρου όπου φιλοξενούσε τους ξένους επισκέπτες, ποιητές, μελετητές και ερευνητές καθώς εκεί είχε δημιουργήσει και το Σαράπειο Ναό όπου ετιμάτο ο θεός Σεράπις.

Όταν ανέλαβε την εξουσία ο Πτολεμαίος ο Β΄ από τον πατέρα του, δημιούργησε δίπλα στο Ναό τη Σεράπεια Βιβλιοθήκη που βρισκόταν κοντά στο δυτικό νεκροταφείο του βασιλικού ανακτόρου. Στο έργο του βασιλιά σημαντική, όπως λέγεται, ήταν η βοήθεια του Αιγύπτιου ιερέα Μανέθωνα.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές που βρέθηκαν σε βιβλιοθήκες και ναούς της Μέμφιδος στην Ain Shams (αραβική ονομασία της Ηλιουπόλεως) ο Μανέθων δημιούργησε αντίγραφα αιγυπτιακών κειμένων στα ελληνικά τα οποία τοποθετήθηκαν στο Σεράπειο Ναό στην Αλεξάνδρεια.

Ο Μανέθων έδωσε τρία σημαντικά στοιχεία στη βιβλιοθήκη:
το πρώτο ήταν μια σύνοψη της αρχαίας αιγυπτιακής ιστορίας μέχρι του κράτους των Πτολεμαίων, ενώ το δεύτερο, η συλλογή των ιερογλυγικών γραφών, φιλοσοφικών και θεολογικών εξηγήσεων του κόσμου, και το τρίτο στοιχείο ήταν οι αναφορές στους φυσικούς νόμους της επιστήμης.
Ο Μανέθων εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρει και μετέφερε το ‘Τορά’ στα ελληνικά για να ενσωματωθεί στη βιβλιοθήκη.

Η Βιβλιοθήκη ήταν γενικών γνώσεων και περιελάμβανε τους αρχαίους πολιτισμούς της Αιγύπτου, της Βαβυλώνας, της Συρίας, της Περσίας, της Ελλάδας καθώς και όλες τις μελέτες και φιλοσοφικά κείμενα της εποχής.

Οι περγαμηνές της βιβλιοθήκης περιείχαν θέματα σχετικά με την γλώσσα, τη ρητορική, τη νομολογία και νομοθεσία, τη γεωγραφία, ιστορία, φιλοσοφία, λογική, άθλημα, μηχανική, ιατρική, χημεία και τη φυσική.

Ήταν η πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, που συγκεντρώθηκε η κληρονομιά των αρχαίων πολιτισμών και όλων των πηγών σε ένα και μοναδικό μέρος και σε μία συγκεκριμένη γλώσσα, την ελληνική, όπου υπήρχε η δυνατότητα σε κάθε μελετητή να έχει πρόσβαση στην παγκόσμια γνώση.
Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας χαρακτηρίζεται ως μια επιστημονική επανάσταση στην ανθρώπινη ιστορία, όπου από εκεί έγινε ένα, μοναδικό, ποιοτικό άλμα στην ανθρώπινη γνώση.

Το παλαιό και αναχρονιστικό σύστημα επέτρεπε σε έναν μικρό αριθμό ανθρώπων, των ειδικών, να έχουν πρόσβαση στα μυστήρια της γνώσης των γραπτών κειμένων, που ήταν κωδικοποιημένα σε διάφορες γλώσσες και βρίσκονταν σε διαφορετικά κράτη.
Ήρθε το ελληνικό αλφάβητο για να καταστήσει ευκολότερη την πρόσβαση στη γνώση των απλών ανθρώπων που έμαθαν εύκολα να διαβάζουν και να γράφουν.

Έτσι ένας σπουδαστής, ένας μελετητής, μπορούσε να έχει πρόσβαση στη γνώση των Αιγυπτίων, των Βαβυλωνίων, των Περσών, των Ελλήνων σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία και σε μια γλώσσα!

Μελετητές ήρθαν στην Αλεξάνδρεια από όλο τον τότε γνωστό κόσμο, από την Ινδία, την Περσία, την Βαβυλωνία, τη Συρία, οι Ναβαταίοι από τη Φοινίκη, την Λιβύη, την Ελλάδα και την Μικρά Ασία, για να συνεργαστούν όλα τα ανθρώπινα μυαλά στην οικοδόμηση ενός οράματος, ενός νέου παγκόσμιου πολιτισμού.

Έτσι το Σεράπειο, η Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη, κατέστη το Πρώτο Πανεπιστήμιο του Κόσμου.
Επί επτά αιώνες, από τον τρίτο αιώνα π.Χ. μέχρι τον τέταρτο μ.Χ. εκατοντάδες χιλιάδες επιστήμονες μάθαιναν την παγκόσμια γνώση...

--
(σ.σ. το παρόν είναι απόσπασμα από το κείμενο του Άχμεντ Οσμάν που έχει τον τίτλο στα αραβικά: مكتبة الاسكندرية تعود في موقع آخ ).

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Εξοργισμένη η Αίγυπτος ζητά από τη Βρετανία την Rosetta Stone

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Άναψε φωτιές η επιτυχία στον ΟΗΕ, του Έλληνα υπουργού Πολιτισμού Παύλου Γερουλάνου. Το ψήφισμα για την «Επιστροφή ή αποκατάσταση των αγαθών της πολιτιστικής κληρονομιάς στις χώρες προέλευσής τους» που υιοθετήθηκε από 85 κράτη-μέλη έδωσε ώθηση στην Αίγυπτο να ζητήσει πίσω τις αρχαιότητές της.

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα (του AFP) ανώτατος Αιγύπτιος αξιωματούχος απαίτησε από τη Βρετανία την επιστροφή της αρχαίας λίθινης επιγραφής που αποτελεί ιδιαίτερο πολιτιστικό στοιχείο της χώρας του. Επιπρόσθετα, αντέδρασε στο χαρακτηρισμό των συμπατριωτών από τους βρετανούς ως «πειρατές της καραϊβικής» που επιδιώκουν σαν κλέφτες να φέρουν πίσω την αρχαία λίθο.
Ο Ζάχι Χαβάς , πρόεδρος του αιγυπτιακού Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων, δήλωσε πως άλλαξε γνώμη, μετά το αίτημα για προσωρινό δανεισμό της Ροζέτας Στόουν από το Λονδίνου λόγω ανυπόστατων ισχυρισμών του Βρετανικού Μουσείου.
Τώρα ζητάει αποκλειστικά την επιστροφή της λίθινης επιγραφής, η οποία λόγω του τμήματος της ελληνικής γραφής θεωρείται το κλειδί για την αποκρυπτογράφηση της ιερογλυφικής.« Όταν δήλωσα ότι επιθυμούσα την πρόσκαιρη επιστροφή της τριπλής επιγραφής-για να παρουσιαστεί ένα μικρό χρονικό διάστημα στη χώρα μου– το Βρετανικό Μουσείο μου έστειλε μια επιστολή που ήθελε να μάθει ποια ήταν τα ασφαλιστικά μέτρα του μουσείου που θα φιλοξενούσε την Ροζέτα, στην Αίγυπτο» είπε ο αρχαιολόγος στο βρετανικό ραδιόφωνο.
Όπως είπε δεν του άρεσε καθόλου το ύφος της επιστολής του Μουσείου και δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Δεν είμαστε πειρατές της Καραϊβικής. Είμαστε μια πολιτισμένη χώρα. Εάν υπογράψω ένα συμβόλαιο για την επιγραφή, με το Βρετανικό Μουσείο, θα την επιστρέψω.
”Αλλά, μετά από όλα αυτά (τα προσβλητικά), αποφάσισα να μην φιλοξενήσω τη Ροζέτα Στόουν, αλλά να απαιτήσω την επιστροφή της για το καλό της Αιγύπτου, είναι, άλλωστε, ένα σημαντικό πολιτιστικό κομμάτι που διαγράφει την αιγυπτιακή ταυτότητα».
Η λίθινη επιγραφή είναι του 196 π.Χ. και ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο από τις γαλλικές ένοπλες δυνάμεις το 1799. Δόθηκε στους Βρετανούς στα πλαίσια μιας συμφωνίας δύο χρόνια μετά.
Η εύρεσή της οδήγησε σε μια σημαντική ανακάλυψη, την αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών, αφού το ίδιο κείμενο ήταν γραμμένο στα ιερογλυφικά, τα αρχαία ελληνικά και τη δημώδη αιγυπτιακή. Μέσω της αρχαίας ελληνικής έγινε η αποκρυπτογράφηση της ιερογλυφικής.

Ο Ρόι Κλαίρ που είναι επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου δήλωσε πως η αιγυπτιακή επιγραφή πρέπει να παραμείνει στο Λονδίνο.
«Αυτή η επιγραφή ανήκει στον παγκόσμιο πολιτισμό», δήλωσε και πρόσθεσε πως «θα μπορούσε το Βρετανικό Μουσείο να δανείσει τη Ροζέτα για ένα σύντομο χρονικό διάστημα».
Το δημοσίευμα καταλήγει με τη φράση:
«Στο Βρετανικό Μουσείο υπάρχουν επίσης τα Ελγίνεια Μάρμαρα που αφαιρέθηκαν από την Ελλάδα στις αρχές του 18ου αιώνα, τα οποία είναι το αντικείμενο πολύχρονης διένεξης μεταξύ Αθηνών και Λονδίνου».

Η εκδίκηση του θεού Άμμωνα...

Επιστροφή από τη λήθη για το στρατό του Καμβύση...

Οστά που υποστηρίζεται ότι ανήκαν στους χαμένους Πέρσες στρατιώτες.

«Όταν οι Πέρσες ξεκίνησαν από την πόλη Όαση εναντίον των Αμμωνίων διασχίζοντας την έρημο και ήταν περίπου στα μισά της διαδρομής μεταξύ της πόλης τους και της Όασης, κατά τη διάρκεια του φαγητού, φύσηξε ένας δυνατός άνεμος και τους έθαψε όλους. Έτσι χάθηκαν...».
Έτσι περιγράφει ο Ηρόδοτος (Γ, 26, μτφ. Λευτέρης Δρακόπουλος) την καταστροφή του περσικού στρατού που επλήγη από αμμοθύελλα κατά την πορεία του προς την όαση της Siwa, στην αιγυπτιακή έρημο το 525 π.Χ.

Καθοδηγούμενοι από τον Πέρση κατακτητή της Αιγύπτου Καμβύση Β΄, γιο του Κύρου του Μεγάλου, 5.000 στρατιώτες βάδιζαν εναντίον του διάσημου μαντείου της όασης, καθώς οι ιερείς του Άμμωνα εκεί είχαν αρνηθεί να αναγνωρίσουν τον Καμβύση ως ηγεμόνα της Αιγύπτου.

Δεν μπόρεσαν όμως ούτε καν να φτάσουν στο μαντείο.

Η τραγική μοίρα τους, ως γεγονός αλλά και ως αποτέλεσμα της έπαρσης ενός φιλόδοξου ηγεμόνα, μετατράπηκε μέσω και της διήγησης του Ηροδότου σε μια από τις πιο θρυλικές ιστορίες καταστροφής του παγκόσμιου πολιτισμού, ενώ η αποκάλυψη του χαμένου στρατού αντιπροσωπεύει μέχρι και τις μέρες μας μια από τις διασημότερες αρχαιολογικές προκλήσεις.

Σήμερα, μια ομάδα Ιταλών επιστημόνων, καθοδηγούμενοι από τους δίδυμους αδελφούς Angelo και Alfredo Castiglioni, υποστηρίζει ότι εντόπισε τελικά τον χαμένο στρατό, κατά τη διάρκεια ερευνών τους στη δυτική έρημο.

Εκεί, στη μικρή όαση Bahrin, σχετικά κοντά στη Siwa, οι αδελφοί Castiglioni είχαν εντοπίσει ήδη από το 1996 ένα σπήλαιο μήκους 35 μ. , ύψους 1.8μ. και βάθους 3 μ. Στο εσωτερικό του αποκάλυψαν αμέσως ένα χάλκινο εγχειρίδιο και αιχμές δοράτων περσικού Αχαιμενιδικού τύπου, οι οποίες είναι και οι μοναδικές παρόμοιου τύπου που έχουν εντοπιστεί τόσο κοντά στη Siwa.

Στον εντοπισμό του σπηλαίου είχε οδηγήσει η αποκάλυψη ανθρώπινων καταλοίπων και κεραμικής σε κοντινή απόσταση προς το χώρο.

«Το μέγεθος και το σχήμα του το καθιστούν ως το τέλειο καταφύγιο σε περίπτωση αμμοθύελλας» δηλώνει ο Alfredo Castiglioni για το σπήλαιο, που είναι μοναδικό τυπολογικά για την ευρύτερη περιοχή.

Στα δεκατρία χρόνια που ακολούθησαν, οι αδελφοί Castiglioni διεξήγαγαν έρευνες μέσω του ιταλικού ερευνητικού κέντρου CeRDO για οδηγηθούν σε συγκλονιστικά ευρήματα:

χάλκινα όπλα, κοσμήματα (αργυρό περικάρπιο, ενώτιο) και εκατοντάδες οστά που υποστηρίζεται ότι ανήκαν στους άτυχους στρατιώτες.
Η δραστηριότητα των διάσημων ιταλών αδελφών, που είναι γνωστοί για τον εντοπισμό της πόλης Βερενίκης Παγχρύσου 20 χρόνια πριν, προβλήθηκε μέσα από σχετική αρχαιολογική ταινία η οποία και προκάλεσε αίσθηση πρόσφατα στο ιταλικό φεστιβάλ του Roverto.

Πάντως, η ιταλική αποστολή είναι η δεύτερη ομάδα που ισχυρίζεται ότι εντόπισε το χαμένο στρατό μέσα σε διάστημα 9 χρόνων.

Το 2000, μια ομάδα γεωλόγων από το αιγυπτιακό Πανεπιστήμιο Helwan δήλωσε ότι βρήκε ίχνη των άτυχων Περσών όταν αποκάλυψε ανθρώπινα οστά και υλικά κατάλοιπα κατά τη διάρκεια ερευνών για πετρέλαιο στη Δυτική Έρημο.

Σύνταξη, με πληροφορίες από Discovery News , 08/11/09
Z.Ξ.

Αρχαιολογία

Ἡ παρθένος τοῦ Ἂμμωνος

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Αυτό που δίνει ζωή στους ανθρώπους, αυτό που τους χαρίζει τη βούληση για δημιουργία, αυτό που τους ξεχωρίζει από την έννοια του πράγματος είναι ο αέρας που εισπνέουμε, είναι ο αέρας που ορμά στους πνεύμονες και τους αναστατώνει. Είναι η θεϊκή ανάσα του Ἂμμωνος. Ο Ἂμμων είναι ο αέρας, είναι η πνοή της ζωής, είναι η ίδια η ζωή.
Είναι ο θεός των μεγάλων και των μικρών, των φτωχών και των πλούσιων, είναι ο προστάτης της Θήβας.
Η Μίρα είναι η υμνήτριά του. Είναι η προστατευόμενή του, είναι η αγαπημένη θεών και ανθρώπων.
Η Μίρα είναι ιέρεια του ναού του, στην αιώνια Θήβα, στην αιώνια Αίγυπτο…
Το αγγελικό της πρόσωπο σαγηνεύει και ξεσηκώνει τον καυτό αέρα της άμμου. Η μαγευτική φωνή της αναστατώνει τους φτωχούς, τους κατατρεγμένους, τους πλούσιους, τους ισχυρούς.
‘Άμμων, Ἂμμωνα, δώσε στους ανθρώπους την πνοή σου, δώσε την ανάσα σου, τη δύναμή σου, τη θέλησή σου, Ἂμμωνα…’
Και μέσα στο απόδειλο, μέσα στο μούχρωμα, η Μίρα ανέβηκε στο πιο ψηλό σημείο του ναού κι άρχισε να τραγουδά.
Η παρθένος ιέρεια του Ἂμμωνα έψαλλε, στην αρχαία γλώσσα, για το θάνατο που ερχότανε. Θα έχανε τη ζωή της και θα γινότανε αθάνατη. Η ζήλια και ο φθόνος των άλλων ιερειών θα της αφαιρούσε τη ζωή με ένα δηλητήριο. Το ήξερε, το γνώριζε.
Εκείνο το απόδειλο, τρεις χιλιάδες χρόνια πριν, η μαγευτική φωνή, της εικοσάχρονης ιέρειας έσκιζε τον καυτό αέρα της ερήμου τραγουδώντας το χαμό της.

***
Ο Τζαίημς Χέντρι Μπρέστεντ είναι ο ιδρυτής του ασιατικού Μουσείου του πανεπιστημίου του Σικάγου. Το 1920 αγόρασε στην Αίγυπτο μια σαρκοφάγο, για την ακρίβεια ήταν ένα φέρετρο, που βρέθηκε στα ερείπια του ναού του Ἂμμωνος της Θήβας.

Φώτο: Η μεταφορά της μούμιας σε ζώσα μορφή (κλικ στη φωτο για μεγέθυνση)

Το εξωτερικό μέρος ήταν ζωγραφισμένο με έντονα χρώματα με την εικόνα του Ἂμμωνα και έλεγε στην ιερογλυφική γραφή πως επρόκειτο για την τραγουδίστρια του θεού. Έγραφε κατά λέξη Μερε’ς’ αμούν. Η λέξη μεταφέρεται ως ‘Ζωή στον Ἂμμωνα’.
Η κασετίνα-σαρκοφάγος είχε μέσα μια μούμια, που περιτυλίχθηκε πριν 3000 χρόνια και ονομάστηκε από την επιγραφή ‘Μερεσαμούν’. Εντυπωσιάζει η κατασκευή της ‘κασετίνας’ που είναι κατασκευασμένη με πεπιεσμένο χαρτί πλεγμένο με στρώματα υφασμάτων, κόλλα και ασβεστοκονίαμα.
Δύο προσπάθειες που έγινα παλαιότερα, το 1989 και το 1991, για να εξετάσουν το περιεχόμενο της μούμιας, αφού δεν ήθελαν να καταστρέψουν το πανάρχαιο περιτύλιγμα δεν ήταν αποτελεσματικές.
Πρόσφατα έγινε μια νέα προσπάθεια με έναν ηλεκτρονικό ανιχνευτή νοσοκομείου υψηλής τεχνολογίας. Ανιχνεύτηκαν 100 φέτες διατομής της μούμιας ανά δευτερόλεπτο που παράγουν 3ο δις μεμονωμένες μετρήσεις που δίνουν 1οοο φορές περισσότερα στοιχεία από την ανίχνευση του 1991.
«Το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό», λέει ο Μίτσελ Βαννιέρ που καθοδηγούσε την ερευνητική ομάδα, «οι εικόνες της μούμιας είναι συναρπαστικές, θα μπορούσαμε να δούμε και τις πιο λεπτές γραμμές, καθώς και τη διαστρωματική κατάσταση της οδοντοστοιχίας που μας δίνει μια σαφή ένδειξη της ηλικίας της».
Η όλη μουμιοποίηση της σωρού της ιέρειας της φανερώνει πως επρόκειτο για τραγουδίστρια που εξυπηρετούσε μέλη της τότε αιγυπτιακής κυβερνώσας οικογένειας.
Τα στοιχεία που ελήφθησαν την χαρακτηρίζουν ως ελκυστική γυναίκα με μεγάλα εκφραστικά μάτια σε έναν συμμετρικό πρόσωπο με προεξέχοντα ζυγωματικά. Ο λαιμός της ήταν μακρύς και το κορμί της είχε ύψος περίπου 1, 60 μ.
Η κατάσταση των οστών της είναι σε άριστη κατάσταση και διαφάνηκε πως μεγάλωσε σε πλούσια οικογένεια αφού δεν στερήθηκε θρεπτικής διατροφής. Μια μικρή αλλοίωση διαπιστώθηκε στα δόντια της, σαν συνέπεια του μασήματος του σκληρού αιγυπτιακού άρτου. Ακόμη η σκελετική ανάλυση έδειξε πως δεν είχε κάνει παιδιά.
Άλυτο μυστήριο αποτελεί η αιτία του θανάτου της, αφού όλα τα στοιχεία δεν δηλώνουν κάποια πάθηση.
Η Μερεσαμούν, πάντως, ουδέποτε θα μπορούσε να φανταστεί πως το μουμιοποιημένο κορμί της θα βρίσκονταν μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια σε μια άλλη ήπειρο και ειδικά σε εργαστήριο ανάλυσής των υπολειμμάτων της...

Ο αιγυπτιακός θεός Ἂμμων

Η Υπογραφή της Τελευταίας Ελληνίδας Φαραώ

Η τελευταία ελληνίδα Φαραώ της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα η Ζ' φιλοπάτωρ

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα ο Γερμανός αρχαιολόγος Otto Rubensohn ανακάλυψε έναν πανάρχαιο τύμβο τριακόσια χιλιόμετρα από την Αλεξάνδρεια. Η περιοχή ονομαζότανε Αμπουσίρ ελ Μελέκ και ο αρχαίος τάφος έκρυβε πλούσιους αρχαιολογικούς θησαυρούς.
Μεταξύ των ευρημάτων υπήρχαν και μούμιες αδιευκρίνιστης χρονολόγησης.
Τότε υπήρχε η «συνήθεια» ό,τι έβρισκαν οι αρχαιολόγοι να το κουβαλούν στην πατρίδα τους.
Έτσι το 1904, μία μούμια έγινε πακέτο από τους εντόπιους με εντολή του αρχαιολόγου και στάλθηκε στο Αιγυπτιακό Μουσείο Βερολίνου (Berliner Ägyptischen Museum).
Ο τότε διευθυντής του γερμανικού μουσείου Dietrich Wildung παρατήρησε πως στο σκληρό χάρτινο περιτύλιγμα της μούμιας ήταν κολλημένο και ένα ασυνήθιστο σκληρό χαρτόνι. Ως ειδικός στην παπυρολογία, η αρχική έκπληξή του μετατράπηκε σε ενθουσιασμό. Το σκληρό χαρτόνι ήταν πάπυρος. Οι Αιγύπτιοι κατά την περιτύλιξη της μούμιας κόλλησαν και ένα κομμάτι αρχαίου παπύρου διαστάσεων 20 Χ 30 εκατοστών.

Φώτο: Ο 'βερολινέζικος πάπυρος'  (Berliner papyrus)

Η αποκόλληση από τη συσκευασία έγινε από τον ειδικό του μουσείου Jürgen Hofmann. Επρόκειτο για ένα βασιλικό πάπυρο του 1ου αιώνα π.Χ γραμμένο στην ελληνική γλώσσα!
Επί έναν περίπου αιώνα μόνον εξειδικευμένοι επιστήμονες είχαν πρόσβαση στους παπύρους που διαφυλάσσονταν στο μουσείο του Βερολίνου (Ägyptisches Museum und Papyrussammlung ).

Φώτο: Η μεταφορά του κειμένου του παπύρου από τον Peter van Minnen (κάνε κλικ στη φωτο για μεγέθυνση)

Ευτυχώς, για όλους εμάς, που δεν έχουμε τη δυνατότητα έρευνας τόσων σημαντικών αρχαίων εγγράφων, που βρίσκονται στα ευρωπαϊκά μουσεία, πραγματοποιήθηκε, πριν μερικά χρόνια, μια ειδική έκθεση για τον πάπυρο αυτόν από το αναφερόμενο μουσείο. Τον πάπυρο, που χαρακτηρίζεται ως ιδιωτικός από την Ελληνίδα παπυρολόγο Παναγιώτα Σαρισούλη, υπογράφει η Κλεοπάτρα η Ζ’ Φιλοπάτωρ. Πρόκειται για την τελευταία Ελληνίδα Φαραώ, που βασίλευσε από τον Οκτώβριο του 69 έως τις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ.

Τι γράφει στον Πάπυρο
Το ελληνικό κείμενο του αρχαίου εγγράφου αντιγράφηκε και μεταφράστηκε από τον Peter van Minnen του πανεπιστημίου του Γκρόνινγκεν. Ο Δανός παπυρολόγος υποστήριξε πως η τελευταία λέξη του βερολινέζικου παπύρου (Berliner Papyrus ) που αντιστοιχεί σε εντολή, είναι προσωπική γραφή της Ελληνίδας Φαραώ.
Αρχίζει με την ημερομηνία: έτος 19=4, Μεχείρ 26, που στις σύγχρονη ημερομηνία εκφράζεται ως 23 Φεβρουαρίου του έτους 33 π.Χ.
Πρόκειται για μια εντολή φοροαπαλλαγής για τον Publius Canidius Crassus που ήταν έμπιστος του Μάρκου Αντώνιου.

Φωτο: Η γραφή της τελευταίας ελληνίδας Φαραώ στον πάπυρο: 'γενέσθω'

Εικάζεται πως η φοροαπαλλαγή αυτή αποτελεί μια εύνοια της Κλεοπάτρα προς τον γνωστό ρωμαίο αξιωματικό που ετοιμαζότανε να συγκρουστεί με τον Οκτάβιο.
Η επίμαχη βασιλική λέξη είναι η ‘γενέσθω’ =να γίνει, να υλοποιηθεί, που λέμε σήμερα. Στην αγγλική το μεταφέρουν ως «make it so!”, ενώ στη γερμανική «So soll es sein».
Στη μεταφορά του κειμένου του παπύρου ο Peter van Minnen είχε γράψει τη λεξη ως ‘γενέσθωι’ με το ιώτα στο τέλος. Για το θέμα αυτό είχε επικριθεί από την εφημερίδα Die Welt , αλλά όπως ο ίδιος υποστήριξε, δεν είναι η μοναδική λέξη στο κείμενο που έχει ιώτα στο τέλος και πρόκειται μάλλον για λάθος της γραφής του αρχαίου κειμένου.

Ο καθηγητής δρ Wolfgang Schuller του πανεπιστημίου Κόνστανζ (Universität Konstanz), παρουσιάζει τον αρχαίο πάπυρο με τη γραφή της Κλεοπάτρας.

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος